جداسازی کنتورهای مشترک، دغدغه آپارتمان‌نشین‌ها

یکی از این راه‌حل‌ها که اخیرا توجه بیشتری نسبت به آن نشان داده شده تفکیک یا جداسازی کنتورهای آب و گاز در مجتمع‌های مسکونی است.

در حال حاضر نزدیک به 99 درصد کنتورهای آب و گاز مصرفی در مجتمع‌های مسکونی یا حتی تجاری مشترک است و مشترکان در ازای نفرات هر خانواده یا تعداد واحدهای مسکونی نسبت به تقسیم وجه مصرفی مندرج در قبوض آب و گاز اقدام می‌کنند که گاهی حتی منجر به بروز برخی اختلافات در مجتمع‌های مسکونی نیز می‌شود.

زیرا ممکن است خانواده‌ای در طول ماه کمتر از سایر مشترکان یا همسایگان مصرف داشته باشد، اما در عین حال تن به قانون مجتمع مسکونی خود بدهد و وجه مصرفی تقسیم شده را بپردازد.

بر این اساس موضوع جداسازی این کنتورها در دستور کار شرکت مهندسی آب و فاضلاب برای کنتورهای آب و شرکت ملی گاز برای کنتورهای گاز قرار گرفته است، اما مسیر دستیابی به آن در برخی ساختمان‌ها با دشواری‌هایی روبه‌رو است و در برخی ساختمان‌ها در حال حاضر امکان جداسازی این کنتورها وجود دارد.

مجتبی شیخ بهایی مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران درباره جداسازی کنتورهای گاز در مجتمع‌های مسکونی به جام‌جم می‌گوید: هر متقاضی می‌تواند به شرکت‌ ملی گاز منطقه خود مراجعه کند و تقاضای خود را نسبت به جداسازی کنتور ارائه کند و هیچ مانعی برای تعداد واحدهای مجتمع‌ها وجود ندارد، اما از آنجایی که در روش قدیم لوله‌کشی مشترکی صورت گرفته باید ابتدا لوله‌کشی ساختمان تغییر کند و مشترکان هر یک نسبت به این کار اقدام کنند، اما این مستلزم هماهنگی ساکنان مجتمع‌هاست زیرا لازم است چند روز کنتور گاز قطع شود تا کنتور جدید نصب شود.

شیخ بهایی تصریح می‌کند: با هماهنگی‌های به عمل آمده با سازمان نظام مهندسی تاکید کرده‌ایم در صورتی که متقاضیان برای تفکیک کنتور مراجعه کردند و لوله‌کشی در ساختمان انجام شد سازمان نظام مهندسی نسبت به صدور تاییدیه لازم در اسرع وقت اقدام کند و بازرسی خارج از نوبت صورت پذیرد.

وی تاکید کرد: چنانچه لوله‌کشی ساختمان آماده باشد شرکت ملی گاز آمادگی دارد بین 48 تا 72 ساعت نسبت به نصب کنتور جدید اقدام کند.

شیخ بهایی متوسط هزینه نصب این کنتورها را بین 15 تا 40 هزار تومان عنوان می‌کند و می‌گوید: کنتورهای قبلی نیز با قیمت مناسبت و بنا به میزان عمر کارکردشان از مشترکان توسط خود شرکت ملی گاز خریداری می‌شود.

مدیر گاز رسانی شرکت ملی گاز ایران درباره الزام ساختمان‌های جدید برای نصب کنتور مجزا می‌گوید: ما نظر خود را به سازمان نظام مهندسی اعلام کرده‌ایم، اما از آنجایی که برای پیمانکاران این کار مستلزم هزینه اضافی است ممکن است انجام ندهند و بر این اساس الزامی برای آن در نظر نگرفته‌ایم ولی در حال حاضر بسیاری از ساختمان‌‌های جدید چنین تقاضایی را ارائه می‌کنند و در برخی شهرها چنین روشی اعمال می‌شود.

شیخ بهایی اضافه می‌کند: تاکنون حدود 200 هزار انشعاب تفکیکی در کشور صورت گرفته که 40 هزار مورد ‌آن مربوط به استان تهران و 20 هزار مورد‌آن در شهر تهران به اجرا در آمده است.

شیخ بهایی در پاسخ به پرسش دیگری درخصوص اجرای طرح کنتورهای هوشمند (قرائت از راه دور)‌ می‌گوید: در این زمینه‌ها مطالعه گسترده‌ای صورت گرفته و از یک مشاور خارجی استفاده کرده‌ایم زیرا نصب کنتور هوشمند اقدامی نو در دنیا محسوب می‌شود و هنوز کشورهای زیادی از آن استفاده نکرده‌اند.

وی در ادامه تصریح می‌کند: کنتورهای هوشمند از نظر سخت افزاری در حال حاضر به دو روش ثابت و متحرک اجرا می‌شود که در روش ثابت با استفاده از امکانات مخابراتی امکان قرائت کشور وجود دارد و در روش دیگر (متحرک)‌ با استفاده از تجهیزات ماهواره‌‌ای سیار، مامور شرکت گاز از 300 متری واحد مسکونی بدون آن که وارد ساختمان شود امکان قرائت کنتور برایش وجود دارد.

شیخ بهایی می‌گوید: این کار به صورت پایلوت در منطقه 11 تهران با نصب 5 هزار دستگاه در حال اجراست تا در مراحل بعدی امکان آن برای عموم به اجرا در آید.

وی در عین حال تاکید دارد جداسازی کنتورها و اجرای کنتورهای هوشمند براساس قانون مصوب مجلس طی 5 سال باید اجرا شود که در حال حاضر در حال آماده‌سازی اجرای این قانون هستیم.

همچنین در برنامه‌های مدیریت مصرف انرژی یکی از راه‌های مطرح شده برای کنترل مصرف، تفکیک کنتورهای آب است که سیدمهدی ثمره‌هاشمی مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم در این باره می‌گوید: طرح تفکیک کنتورها در قانون بودجه هم پیش‌بینی شده و ما را مکلف کردند که در جاهایی که امکانپذیر است کنتورها را جدا کنیم. جداسازی کنتورهای آب با توجه به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تاثیر زیادی در کاهش مصرف آب خواهد داشت اما پیچیدگی‌های زیادی دارد.

ثمره هاشمی در تشریح موضوع می‌گوید: برای ساختمان‌هایی که بیش از 5 طبقه است که قبلا ساخته شده، امکان جداسازی آن تقریبا صفر است لذا اکنون برای ساختمان‌های ساخته شده زیر 5 طبقه، کار می‌کنیم که کنتورهای آن را جداسازی کنیم.

این بستگی دارد به نقشه تاسیسات آن ساختمان. فرض کنید در یک ساختمان 100 واحد مسکونی وجود دارد. اگر قرار باشد برای هر واحد یک لوله برود (فقط آب سرد)‌ ببینید چه فضای بزرگی نیاز است که این لوله‌ها عبور کنند. نیاز به کنده‌کاری دارد.‌

ممکن است فضا اجازه ندهد که بتوانیم چنین اقدامی انجام دهیم. آبی که مردم مصرف می‌کنند فقط آب سرد نیست. باید برای آب گرم هم یک کنتور جداگانه بگذاریم. حتی برگشت آب گرم هم نیاز به کنتور دارد، چون همه آب گرمی که به داخل ساختمان می‌رود، مصرف نمی‌شود.

بخشی از آن به مصرف می‌رسد و بخشی به موتورخانه برمی‌گردد، بنابراین کار سختی است. نمی‌شود برای هر ساختمان سه کنتور بگذاریم کنتور آب سرد، آب گرم رفت و آب گرم برگشت.

لذا به ساختمان‌هایی که از این پس ساخته می‌شود ابلاغ کردیم که از همین حالا نقشه تاسیسات را طوری طراحی کنند که کنتور جداگانه بگذارند.

وی درباره الزام جداسازی این کنتورها می‌گوید: ما به شرکت‌های خودمان ابلاغ کردیم. مجموعه وزارت مسکن و شهرسازی باید در دستورالعمل‌ها و استانداردهایی که دارد و سازمان نظام مهندسی این را به زیر مجموعه‌ها ابلاغ کنند.

این یک قدم است برای عدالت. برجی که 200 واحد مسکونی دارد ممکن است یک واحد 10 مترمکعب آب مصرف کند و دیگری 2 مترمکعب. این که همه قیمت یکسان بپردازند ظلم است به واحدهای کم‌مصرف. اگر کنتورها جدا شود قطعا عدالت برقرار خواهد شد. هرکس که مصرف داخل خانه‌اش را مدیریت می‌کند به اقتصاد خانواده و مدیریت مصرف آب کمک خواهد شد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب می‌افزاید: این به نفع ما و به نفع کشور است، ولی مشکلات اجرایی دارد. ما به شرکت‌های آب و فاضلاب گفتیم هر ساختمانی که برای تفکیک کنتور درخواست کرد شما مراجعه کنید و راهنمایی فنی کنید.

نقشه تاسیسات ساختمان، مسیر عبور لوله‌ها و وضعیت موتورخانه باید مشخص شود. بعضی ساختمان‌ها موتورخانه مرکزی دارند. در بعضی دیگر هر واحد یک پکیج دارد که آب سرد و گرم را جدا تولید می‌کند.

ثمره هاشمی همچنین درخصوص میزان هزینه این جداسازی تصریح دارد: این به نقشه تاسیسات ساختمان بستگی دارد و این که برای تفکیک کنتور چقدر نیاز به کنده‌کاری است. یکبار که من این موضوع را پیگیری کردم، کارشناسان می‌گفتند برای ساختمان‌هایی که پکیج و لوله‌کشی مجزا دارند، تفکیک کنتور راحت‌تر است. باید هزینه‌‌ای بپردازند و شما هم مقداری کمک می‌کنید.

اگر این کار نیاز به کنده‌کاری و تعویض نقشه تاسیسات ساختمان نداشته باشد، برآورد کردیم هزینه نصب کنتور برای یک واحد جداگانه 105 هزار تومان است، ولی این قیمت اولیه است. برای ساختمان‌هایی که نیاز به کنده‌کاری دارند به هزینه‌های مربوط بستگی دارد.

حالا با این وصف که هر دو شرکت آب و فاضلاب و گاز آمادگی خود را برای اجرای این جداسازی در ساختمان‌هایی که امکان آن وجود داشته باشد، اعلام کرده‌اند شهروندان نیز می‌توانند برای رعایت الگوی مصرف خانواده و جلوگیری از تضییع حقوق خود در پرداخت قبوض آب و گاز اقدام کنند.

هرچند شیخ بهایی مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز معتقد است دست زدن به چنین اقدامی در فصل سرد سال برای جداسازی کنتورها تا حدودی دشوار است و بهترین فصل برای انجام این کار را تابستان می‌داند که گاز کمتری مصرف می‌شود.

ثمره هاشمی مدیرعامل شرکت مهندسی آب و آبفای کشور نیز می‌گوید: به دلیل کنده‌کاری در لوله‌کشی ساختمان برای جداسازی کنتورها بهتر است در فصل مناسبی این کار انجام شود.

به هر حال با انجام اقدامات اینچنینی می‌توان هم به اقتصاد ملی کمک کرد هم به اقتصاد خانواده؛ هدف مهمی که قانون هدفمندی یارانه‌ها برای شفاف‌سازی و رونق اقتصادی کشور دنبال می‌کند.