ریه‌ها را از آلودگی‌های اضافی پاک کنید

سرطان ریه یکی از خطرناک‌ترین اعضای خانواده سرطان‌هاست که در بیشتر نقاط دنیا به‌خصوص در مناطق آلوده و صنعتی به‌عنوان سردسته مرگ‌های ناشی از سرطان شناخته می‌شود. سرطان ریه در مردان از سرطان پروستات و در زنان از سرطان سینه کشنده‌تر است. در مورد سرطان ریه باورهای نادرست بسیاری وجود دارد. به عنوان مثال بیشتر مردم بر این باورند که این بیماری فقط به سیگاری‌ها اختصاص دارد و نمی‌دانند که افراد غیرسیگاری هم می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. پس همه باید این بیماری را بدرستی بشناسند تا در دام بدفهمی‌های نادرست گرفتار نیایند.

بدفهمی‌های مختلفی در زمینه سرطان ریه وجود دارد که بیشتر آنها از بی‌توجهی ما ناشی می‌شوند. اگر می‌خواهید از ابتلا به سرطان ریه پیشگیری کنید یا از آسیب وارده آن به بدن بکاهید، باید بی‌توجهی را کنار بگذارید. یکی از این باورها این است که فردی که برای چندین سال پیاپی سیگار می‌کشیده دیگر دچار آسیب دائمی ریه شده است و ترک سیگار در چنین شرایطی برای او بی‌فایده است، اما حقیقت این است که هیچ وقت برای ترک سیگار دیر نیست و در واقع متوقف‌کردن این عادت فواید آنی دارد؛ مانند بهبود گردش خون و عملکرد ریه‌ها. حتی دیده شده که به مرور زمان خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار را ترک کرده‌اند، کاهش می‌یابد. تحقیقات نشان داده‌اند که پس از گذشت 10 سال از ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه به نصف کاهش می‌یابد. علاوه بر آن سیگار کشیدن با درمان سرطان ریه تداخل دارد و اثر داروها را کاهش می‌دهد. سرعت ترمیم بافت‌ها در افراد سیگاری کندتر از افراد غیرسیگاری است.

برخی افراد که از سیگار برگ یا پیپ استفاده می‌کنند بر این باورند که فقط سیگار موجب سرطان ریه می‌شود و خطری آنها را تهدید نمی‌کند، این در حالی است که مصرف دخانیات به هر صورتی که باشد به بدن آسیب می‌رساند. از این رو این افراد در خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان‌های دهان و گلو قرار دارند.

خیلی‌ها فکر می‌کنند سیگارهای لایت بهتر از انواع معمولی هستند. شاید جالب باشد که بدانید سیگارهای لایت اگر خطرناک‌تر نباشند به همان اندازه سیگارهای معمولی زیان‌آورند. تحقیقات نشان داده که دخانیات حاوی منتول (جوهر نعناع)‌ خطرناک‌ترند، زیرا سیگاری‌ها آنها را با تنفس عمیق‌تری استعمال کرده و آن را به عمق بیشتری از ریه می‌فرستند.

در افرادی که دچار سرطان ریه شده‌اند و با وجود این هنوز از سیگارکشیدن دست نکشیده‌اند، تاثیر درمان کمرنگ شدن و عوارض جانبی تشدید می‌شوند. حتی بعد از عمل جراحی سرعت بهبود در کسانی که سیگار را کنار گذشته‌‌اند، بیشتر است. افرادی که به علت سرطان حنجره تحت پرتو درمانی قرار می‌گیرند در صورتی که به سیگار کشیدن ادامه دهند، ممکن است نتوانند صدای طبیعی اولیه خود را بازیابند. همچنین ترک سیگار در بیشتر مواقع از بروز سایر سرطان‌ها جلوگیری می‌کند.

باید بدانید که سیگار کشیدن تنها علت ابتلا به سرطان ریه نیست و عوامل خطر دیگری نیز در ابتلا به این سرطان نقش دارند. دومین عامل خطر بعد از سیگار کشیدن، گاز رادیواکتیوی به نام رادون است. این گاز از زمین و خاک متصاعد می‌شود و بویی ندارد و می‌تواند به داخل ساختمان‌ها نفوذ کند. به همین ترتیب قرار گرفتن در معرض آزبست و وینیل کلرید موجب افزایش خطر سرطان ریه می‌شود، اما تاکنون رابطه‌ای بین پودر تالک که در صنعت طلق‌سازی به کار می‌رود و سرطان ریه دیده نشده است.

سرطان ریه یک بیماری خطرناک است که هر دو گروه جنسی را به یک نسبت مورد ابتلا قرار می‌دهد. شاید خانم‌ها بر این باور باشند که سرطان ریه بیشتر بیماری مردان است تا زنان ولی تقریبا نزدیک به نیمی از موارد سرطان ریه در زنان دیده شده است. در سال 2005 میلادی، 69 هزار و 78 نفر زن به علت ابتلا به این سرطان جان خود را از دست داده‌اند. در حالی که در همین سال مرگ و میر ناشی از سرطان سینه در زنان 41 هزار و 116 نفر را شامل می‌شده است. از سال 1991 تا 2005 میزان سرطان ریه 8‌/‌1 درصد در مردان کاهش یافته است ولی در زنان به میزان 5‌/‌0 درصد در سال افزایش داشته است.

به نظر شما آیا آلودگی هوا می‌تواند روی افزایش ابتلا به سرطان ریه نقش داشته باشد؟ جواب مثبت است ولی باید دانست که این خطر در مقایسه با خطر مصرف دخانیات اندک است. پس برای پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه، بهترین کار قطع مصرف سیگار و در درجه بعدی رعایت احتیاط‌های لازم در مواجهات شغلی با مواد سرطان‌زا (عامل 29 ـ 13 درصد سرطان‌های ریه در مردان)‌ و همچنین داشتن رژیم غذایی مناسب و فعالیت‌ بدنی کافی است.

این تصور که سرطان ریه فقط در سالمندان رخ می‌دهد، نادرست است. بد نیست بدانید که هر چند اغلب موارد سرطان ریه در سالمندان دیده می‌شود، اما افراد جوان و حتی کودکان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. یکی از انواع سرطان‌ ریه که سرطان برونکیو آلوئولار نام دارد در حال افزایش در میان خانم‌‌های غیرسیگاری جوان است.

برخی افراد زیر بار جراحی سرطان ریه نمی‌روند و بر این باورندکه اگر سرطان ریه در تماس با هوا قرار گیرد در بدن پخش می‌شود و به همین جهت جراحی آنها خطرناک است. اما این موضوع صحیح نیست و جراحی نه‌تنها موجب پخش‌شدن سرطان ریه نمی‌شود بلکه در مراحل اولیه می‌توان آن را درمان کرد. البته در بیشتر افراد هنگامی سرطان ریه تشخیص داده می‌شود که سرطان به مرحله پیشرفته‌ای رسیده و درمان آن امکان‌پذیر نیست. با وجود این که سرطان ریه درمان قطعی ندارد ولی راه‌هایی برای تخفیف شدت بیماری و بهبود کیفیت زندگی و طول عمر وجود دارد.

بنابراین بهترین راه برای مقابله با سرطان ریه رعایت اقدامات پیشگیرانه‌‌ای چون ترک سیگار، رعایت نکات ایمنی هنگام مواجهه با مواد سرطان‌زای شغلی، داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش منظم است.

دکتر امیر شیروانی