تحکیم خانواده با 2 واحد درسی شکوه همسرداری

زهره لاجوردی، مدیر آموزش مرکز امور زنان و خانواده دراین‌باره به «جام‌جم» گفت: مبنای نگارش کتاب «روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسرداری» در پی تصمیم شورایعالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تدریس 2 واحد درس اختیاری دانش خانواده و همخوانی اهداف و اصول تشکیل خانواده و تحکیم و تعالی آن ایجاد شده که طبق آن باید به تحکیم باورهای فرهنگی جوانان در حوزه ازدواج و آیین همسرداری و ارتقای سطح آموزش در حوزه فلسفه و اطلاع‌رسانی به جوانان بپردازیم.هنوز از جزئیات این کتاب‌ها اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما لاجوردی معتقد است: در این کتاب سعی شده برای جوانان داوطلب ازدواج، بویژه دانشجویان و خانواده‌هایشان، مبانی روان‌شناختی زوجیت به زبان ساده و در عین حال مستدل مورد بحث قرار گیرد با این امید که فرهنگ انتخاب همسر و ازدواج آسان اشاعه یابد.

این که چرا مرکز امور زنان در بین دستگاه‌های متولی عهده‌دار تدوین این کتاب‌ها شده، آیا پتانسیل کافی برای نگارش کتاب‌هایی اثرگذار دارد مشخص نیست، فقط مدیر آموزش این مرکز در مورد محتوای این کتاب می‌گوید: در کتاب شکوه همسرداری مهارت‌های ازدواج در قالب دو واحد درسی اختیاری ارائه خواهد شد و این کتاب را هم دانشجویان زن و هم دانشجویان مرد مطالعه خواهند کرد.

وی درباره علت حذف واحد تنظیم خانواده توضیح روشنی نداد و گفت: وجود برخی نقایص در سرفصل‌های درس تنظیم خانواده عامل جایگزینی آن با کتاب شکوه همسرداری است.

وی توضیح داد: هدف ما آموزش راه‌های حفظ ازدواج جوانان است و شعار «فرزند کمتر زندگی بهتر» مورد تایید ما نیست و در این کتاب هم بحث تعداد فرزندان مطرح نخواهد شد، بلکه اصل روابط دوستانه بین زن و شوهر است.

بیش از یک دهه از وجود واحد درسی تنظیم خانواده در دانشگاه‌های کشور می‌گذرد، در حالی که برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند این درس بر سرفصل‌های درسی دانش‌آموزان دبیرستانی و پیش‌دانشگاهی نیز اضافه شود، با تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی تنظیم خانواده از دانشگاه‌ها نیز حذف خواهد شد. این در حالی است که در این واحد درسی تنها بحث کنترل جمعیت مطرح نیست و مفاهیمی چون بهداشت بارداری، روش‌های نوین پیشگیری، سلامت مادر و جنین، فاصله‌گذاری بین فرزندان و... آموزش داده می‌شود.

علیرضا مصداقی‌نیا، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان در واکنش به احتمال حذف این واحد درسی در دانشگاه‌ها می‌گوید: این امر مخل سلامت خانواده خواهد بود.مصداقی‌نیا وجود این واحد درسی را نه تنها در کاهش ابعاد خانواده که در بهبود وضعیت سلامت مادر و خانواده دیده می‌شود و وزارت بهداشت با هر تصمیمی که مخل این دید باشد، مخالف است.وی تصریح می‌کند: ممکن است گفته شود که آنچه به عنوان تنظیم خانواده در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود جامعه را به هدف مورد نظر نمی‌رساند که در آن صورت باید در چگونگی اجرا و آموزش آن تجدیدنظر شود، نه این که آن را حذف کرد.معاون وزیر بهداشت با پذیرش این که همه آنچه در این واحد درسی تدریس می‌شود مورد تایید نیست، می‌گوید: باز هم این دلایل نمی‌تواند عامل حذف این درس باشد چون اهمیت تنظیم خانواده نشانه توجه به اهمیت سلامت اعضای خانواده است.

کتاب روان‌شناسی ازدواج و شکوه همسرداری برای بهبود روابط زناشویی تدوین می‌شود؛ این که راه‌های دسترسی به این هدف چیست و قرار است چه اصولی به دانشجویان آموزش داده شود و آیا زمینه پذیرش این اصول در بین دانشجویان فراهم است، از پرسش‌هایی که مرکز امور زنان باید به آن پاسخ دهد.

مژده. م، دانشجوی کارشناسی حقوق دراین‌باره می‌گوید: هنوز اسم این کتاب را نشنیده‌ام، اما امیدوارم مثل بسیاری از کتاب‌هایی که در این حوزه نوشته می‌شود، نویسندگان دنبال تکرار کلیشه‌های مردانه زنانه دیدن نقش‌ها نباشند. استادانی هم که این‌گونه درس‌ها را تدریس می‌کنند باید آموزش ببینند و متاسفانه برخی از استادها ـ چه زن و چه مرد ـ پیشداوری‌هایی نسبت به روابط زنانشویی دارند که به اختلاف‌ها دامن می‌زنند.

سعید. ر هم دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی است، علاقه‌ای به این گونه دروس ندارد و می‌گوید: البته به نظرم این درس‌ها باید در دوره کارشناسی آموزش داده شوند. به نظر او این درس‌ها بسیار خسته‌کننده و غیرجذابند و با امتحان آخر سال همه مفاهیم آن فراموش می‌شوند.

مرکز امور زنان و خانواده همچنین کتاب کانون‌های مهرورزی و کانون جوانمردی را برای زنان و سربازان تالیف خواهد کرد.مدیر آموزش این مرکز توضیح می‌دهد: در این کتاب نقش زنان به عنوان محور عاطفه و تربیت و جایگاه مرد در مدیریت و تامین معیشت مطرح و به عنوان اصلی‌ترین مبانی خانواده از منظر اسلام بیان شده است. به گفته لاجوردی، در کتاب کانون جوانمردی نیز مردان با وظایف خود در قبال همسرشان آشنا می‌شوند.

قضاوت در مورد محتوای این کتاب و میزان اثرگذاری این کتاب‌ها بر جوانان و زنان کمی زود است، اما به نظر می‌رسد نظرسنجی از مخاطبان آینده کتاب‌ها و انطباق آن با نیازها و نقش‌های جدید مردان و زنان جامعه ضروری باشد.

ملیحه سعیدی، دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره و خانواده درمانی در این زمینه می‌گوید: نگارش این گونه کتاب‌ها از حساسیت بالایی برخوردار است باید از سوی افرادی نوشته شود که در بین جوانان به گروه مرجع معروفند یعنی اساس استدلال‌هایشان کاملا عقلانی باشد و به سوالات ذهنی و نیازهای جوانان پاسخ دهد در غیر این صورت کتاب‌ها با استقبال روبه‌رو نخواهد شد.

وی با اشاره به کلی‌گویی‌های مسوولان در مورد تالیف این کتاب‌ها اضافه می‌کند: هدف، بسیار بزرگ است. در حال حاضر کاهش تمایل برای ازدواج و افزایش اختلافات خانوادگی به معضل جهانی تبدیل شده است، آیا با دو واحد اختیاری در دانشگاه‌ها می‌توانیم به هدف برسیم؟

به هر حال این کتاب قرار است تا سال آینده تحصیلی رونمایی شود. مرکز امور زنان و خانواده به عنوان متولی تدوین این کتاب‌ها سوالاتی مانند ضرورت تدوین این کتاب‌ها، سازوکارهای آموزشی مفاهیم، میزان مفاهیم نو و... را همچنان بی‌پاسخ گذاشته که برای دریافت جواب گویا باید تا سال تحصیلی آینده منتظر ماند.

کتایون مصری / گروه جامعه