تلویزیون؛ یار مهربان نمایشگاه کتاب

سیاستگذاران رادیو و تلویزیون امیدوارند با پخش این برنامه‌ها بتوانند گام مثبتی در جهت ترویج کتابخوانی در جامعه بردارند. در این برنامه‌ها آیتم‌هایی چون ارتباط با ناشران موفق و جوان کشور، معرفی بهترین آثار ناشران و نویسنده‌ها، گفتگو با مسوولان نمایشگاه و دست‌اندرکاران حوزه کتاب و گزارش مردمی در نظر گرفته شده است.

شبکه چهار سیما هر روز با پخش زنده برنامه کتاب چهار، در بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارد. این برنامه پوشش اخبار مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور را با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی، دعوت از خانواده‌ها برای حضور در نمایشگاه کتاب و ترویج شعار کتاب برای همه دنبال می‌کند. برنامه کتاب چهار، بخش‌های معرفی تازه‌های نشر، معرفی کتاب‌های ویژه کودک و نوجوان و گفتگو با مولفان، مترجمان و نویسندگان را در 4 قسمت مختلف با میانگین هرسه ساعت یک بار به مدت 30 دقیقه پخش می‏کند.

شبکه سه سیما نیز همچون دو سال گذشته با برنامه باغ‌کاغذی به استقبال این نمایشگاه رفته است. باغ کاغذی شامل سه میان‌برنامه پانزده دقیقه‌ای است و در سه نوبت صبح، ظهر و شب پخش می‌شود.

محمود معتضدیان، تهیه‌کننده برنامه باغ کاغذی می‌گوید: در این برنامه سعی کرده‌ایم با استفاده از ریتم‌های تند و تنوع رنگی و فضایی، جذابیت برنامه را افزایش دهیم. باغ کاغذی با ریتم تند مونتاژ می‌شود.

حتی ریتم درونی برنامه هم سریع است. یعنی از مجری برنامه غیرزنده می‌خواهیم که از روی متن بخواند تا برنامه کسالت‌آور نباشد. همچنین یک‌سخنرانی 50 دقیقه را در دو آیتم 5 دقیقه‌ای مونتاژ می‌کنیم تا مخاطب از خلاصه مطلب آگاه شود.

وی ادامه می‌دهد:‌ تنوع آیتم‌ها هم می‌تواند باعث جذابیت شود؛ به همین خاطر آیتم‌های نقد کتاب، گفتگو‌های مردمی و گزارش‌های چاپ و نشر را در نظر گرفته‌ایم.

شبکه تهران هم با پوشش گزارش‌های نمایشگاه در برنامه‌های سلام تهران، به خانه برمی‌گردیم‌، تهران 20 و رنگین‌کمان، این روزها همراه دوستداران کتاب است.

در همین حال، رادیو تهران طبق روال سال‌های پیشین و در راستای انعکاس اخبار نمایشگاه بین‌المللی کتاب، امسال نیز با ویژه‌برنامه‌های متنوعی همراه دوستداران کتاب است و تعدادی از برنامه‌ها را به صورت زنده از نمایشگاه کتاب پخش می‌کند.

ویژه‌برنامه نمایشگاه کتاب شامل بخش‌های مختلف اعم از طنز نمایشی، نقد کتاب، معرفی کتاب و ناشر برتر، گفتگو با نویسندگان جوان و گزارش زنده از نمایشگاه کتاب است. سردبیر این برنامه رضا ساکی است که از ساعت ‌15 به‌مدت یک ساعت با اجرای فاطمه نصرآبادی و بازی طوفان مهردادیان پخش می‌شود.

همچنین مسابقه «مکث ‌95» ازاولین روز نمایشگاه کتاب با اجرای احسان کرمی و شهرزاد عبدحق از ساعت ‌19 تا 30‌/‌20 و در طول ایام برپایی نمایشگاه کتاب از این محل پخش می‌شود. دو ویژه برنامه «بحث روز» با موضوع وضعیت مطالعه در کشور از غرفه رادیو تهران در نمایشگاه کتاب پخش خواهد شد.

برنامه «جام ارگ» نیز که روز پنجشنبه ‌16 اردیبهشت پخش شد، ‌23 اردیبهشت نیز با موضوع فرهنگ مطالعه از ساعت ‌9 تا 30‌/‌11 به صورت زنده در نمایشگاه کتاب اجرا خواهد شد.

همچنین مجریان برنامه‌های عصر پرتغالی و الفبای جوانی شبکه رادیویی جوان با استقرار در محل برگزاری نمایشگاه اخبار این نمایشگاه را به صورت زنده پوشش می‌دهند.

به مناسبت برگزاری بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، رادیو ایران با ویژه برنامه «بهشت کتاب» با ناشران ارتباط برقرار می‌کند و از وضعیت فعلی کتاب و کتابخوانی می‌گوید.

ویژه برنامه «بهشت کتاب» کاری از گروه فرهنگ این شبکه رادیویی است که به مناسبت برگزاری این رویداد فرهنگی در کشور تا ‌25 اردیبهشت از ساعت 30‌/‌15 به مدت یک ساعت پخش می‌شود. امسال شبکه‌های صدا با پخش 1870 دقیقه برنامه، سهم بزرگی در اطلاع‌رسانی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دارند.

مرکز هنرهای نمایشی رادیو هم روزانه به مدت 4 ساعت با اجرای برنامه زنده در نمایشگاه کتاب پذیرای علاقه‌مندان هنرهای نمایشی است. همچنین این مرکز به منظور به‌کارگیری استعدادهای نو از تمامی علاقه‌مندان هنر بازیگری در نمایش‌های رادیو، در محل غرفه این مرکز، آزمون بازیگری برگزار می‌کند.

حضور پررنگ رسانه ملی در پوشش اخبار و گزارش‌های این رویداد فرهنگی باعث شده که کارشناسان مختلف به نقش ویژه رسانه ملی در تبیین جایگاه چنین اقداماتی بپردازند و حضور تعیین‌کننده این رسانه را در شکل‌دهی رویدادهای فرهنگی و اجتماعی یادآور شوند.

محمدرضا مانی‌فر، پژوهشگر روزنامه‌نگاری رادیویی و سردبیر نشریه علمی تخصصی رادیو در این‌باره می‌گوید:‌ در این فرصت باید پرسش‌هایی در ذهن سیاستگذاران و فعالان فرهنگ و رسانه پدید آید.

آنها باید به این موضوع فکر کنند که چگونه می‌توان از رسانه‌ها برای بهبود اوضاع نشر کمک گرفت. همچنین باید موضوعاتی چون آسیب‌شناسی تولید و نشر کتاب و وضعیت مطلوب کتابخوانی را بررسی کنند و راهکارهای عملیاتی برای گذر از وضعیت موجود ارائه کنند.

مانی‌فر ادامه می‌دهد: رسانه‌ها را باید به گونه‌ای در اختیار گرفت تا کتابخوانی در ذهن افکار عمومی به عنوان یک ضرورت حک شود. رادیو با توجه به گستردگی و فراگیری خود می‌تواند با ایجاد ارتباطی صمیمانه با مخاطب، به عنوان رسانه‌ای اصیل مطرح شود.

او با اشاره به این‌که پیشرفت فناوری‌های ارتباطی به جنبه‌های دیگر کارکرد رادیو افزوده است، می‌گوید:‌ کتاب گویا ابزاری برای همگرایی دو رسانه کتاب و رادیوست. در حال حاضر کتاب گویا به عنوان یکی از محصولات فناوری دیجیتال در رادیو اینترنتی صدا در‌حال‌بسط و گسترش است.

او پوشش رسانه‌ای نشست‌های تخصصی متناسب با درک مخاطب هدف و استفاده از جذابیت‌های رادیو در جهت ترویج کتابخوانی را دو برنامه قابل اجرایی معرفی می‌کند و می‌گوید: رادیو می‌تواند یاریگر کتابخوانی باشد به شرط آن که محتوای کتاب به صورت رادیویی عرضه شود. همچنین رادیو می‌تواند با ترویج کتابخوانی پل ارتباطی دانشگاه و جامعه باشد.

احسان رحیم‌زاده/ گروه رادیو و تلویزیون