پوست‌های روشن و روشن‌کننده‌ها

درون کرم‌ها

در بازار، انواع و اقسام کرم‌های روشن‌کننده وجود دارد که قیمت‌های متفاوتی دارند و هر یک ادعاهای مختلفی در روشن کردن پوست دارند. اما درون این کرم‌ها کم و بیش ترکیبات مشابهی وجود دارد. یکی از اصلی‌ترین ترکیبات این کرم‌ها هیدروکینون است. هیدروکینون به‌عنوان قدیمی‌ترین ماده روشن‌کننده از سال‌های گذشته مورد استفاده قرار گرفته است. این ماده با مهار آنزیم‌ها، باعث وقفه در تولید رنگدانه پوست (ملانین) می‌شود. وجود ترکیباتی مانند ویتامینE وC عصاره گیاه بومادران در کنار هیدروکینون در کرم‌های روشن‌کننده باعث تسریع در روند کاهش لک‌های پوستی می‌شود. هرچند امروزه ترکیبات متنوعی جایگزین هیدروکینون شده که فاقد اثرات جانبی آن هستند اما هنوز هم این ماده پرمصرف‌ترین ماده انواع کرم‌های روشن‌کننده است.

اسید کوژیک یکی دیگر از ترکیبات روشن‌کننده است. این ماده برای اولین بار در ژاپن از تخمیر قند توسط نوعی قارچ به دست آمده است و در حال حاضر جایگاه ویژه‌ای در محصولات روشن‌کننده داراست. این ماده با مهار غیرقابل بازگشت برخی آنزیم‌ها سبب توقف در تولید ملانین توسط ملانوسیت‌ها شده و این عمل بتدریج باعث روشن شدن پوست می‌شود.

آربوتین عصاره طبیعی گیاهی است که ترکیب ساختمانی آن مشابه هیدروکینون است و در کرم‌های روشن‌کننده استفاده می‌شود. البته این ترکیب نسبت به هیدروکینون پایداری بیشتر و تاثیر بهتری دارد و ضمنا فاقد اثرات جانبی هیدروکینون است. آربوتین با مهار آنزیم‌ها باعث جلوگیری از تشکیل رنگدانه‌های پوستی شده و علاوه بر آن با جذب پرتوهای ماوراء بنفش نور خورشید مانند یک ضدآفتاب طبیعی از ایجاد و شکل‌گیری لک‌های ناشی از تابش آنها جلوگیری می‌کند. ترکیبی از ویتامین‌هایE ،C وA نیز در فرآیند روشن‌تر شدن پوست مؤثر است.

موارد استفاده از روشن‌کننده‌ها

کک و مک‌ها شایع‌ترین محل استفاده روشن‌کننده‌ها هستند. این خال‌های قهوه‌ای روشن روی صورت، بینی، شانه‌ها و پشت ظاهر می‌شوند. اولین گام برای درمان این لکه‌ها پرهیز از نور آفتاب است اما فرآورده‌های روشن‌کننده، تاثیر متوسطی بر این تغییر رنگ دارد.

لکه‌های آفتابی یا خال‌های ناشی از آفتاب که به اشتباه به آن لکه‌های پیری یا لکه‌های کبدی می‌گویند، از مواردی است که با روشن‌کننده‌ها کمرنگ‌تر می‌شوند. این لکه‌ها که به علت برخورد طولانی‌مدت نور آفتاب با مناطق باز بدن به وجود می‌آیند، در حدود 40 سالگی شروع می‌شوند و لک‌های بزرگی ایجاد می‌کنند.

بعضی از التهابات پوستی مانند آکنه، درماتیت تماسی و سوختگی یا ضربه‌های شدید، ضایعات پررنگی روی پوست ایجاد می‌کنند. در این موارد، روشن‌کننده تاثیر محدودی دارد چون رنگ‌دانه‌ها در لایه‌های عمیق پوست فرورفته‌اند. هر چه درمان پس از التهاب سریع‌تر آغاز شود، احتمال بهبود بیشتر است.

توجه داشته باشید که روشن‌کننده‌های پوست، فقط برای استفاده روی مناطق تیره پوست ساخته شده‌اند و نباید روی مناطق روشن و سالم پوست مالیده شوند. اگر ضایعات به صورتی است که فرآورده‌های روشن‌کننده روی پوست سالم نیز مالیده می‌شود باید با پزشک مشورت کنید تا راه دیگری برای درمان در نظر بگیرد.