دنیای وارونه زیمبابوه

تنها ساعاتی پس از بازگشت‌ هیات اروپایی که با اعلام نگرانی از کم‌کاری و اهمال رابرت موگابه، رئیس‌جمهور زیمبابوه در اشتراک واقعی قدرت با مورگان تسوانگیری، نخست‌وزیر حراره، پایتخت زیمبابوه را ترک گفت یکی از نزدیکان موگابه در حمله‌ای لفظی به اتحادیه‌اروپا ادعا کرد «اروپایی‌ها گرفتار طعمه تسوانگیری شده‌اند.»

سفر نمایندگان اتحادیه‌اروپا به زیمبابوه به فاصله کوتاهی پس از فرصت از دست رفته دیگری برای زیمبابوه یعنی نشست سران جامعه توسعه جنوب آفریقا (SADC) که حاضر به طرح و بررسی پرونده زیمبابوه نشد و در مقابل به درخواست موگابه برای لغو تحریم‌های اروپا علیه این کشور صحه گذاشت به وقوع پیوست.

دولت ائتلافی زیمبابوه اگرچه از همان بدو تشکیل در سال گذشته میلادی دچار تنش‌های داخلی بود لیکن اکنون با تشدید بحران تندروهای دو حزب شریک قدرت خواستار توقف فعالیت دولت مشارکتی هستند.

MDC می‌رود تا رویکردی آشتی‌ناپذیر و سرسختانه در قبال موگابه اتخاذ کند و به ظاهر حزب در شرایط کنونی چاره‌ای جز حرکت در این مسیر ندارد.

با این حال خروج از دولت ائتلاف عاری از خطر هم نخواهد بود. از نقطه نظر تسوانگیری خروج از دولت ائتلاف که در سال 2008 میلادی تشکیل شد به معنای از دست دادن امتیازاتی چون کنترل پارلمان و پست‌های کلیدی دولت، کاهش اعتبار بین‌المللی حزب و رجعت به شرایطی است که سردمداران درهم شکسته حزبی ناچار باشند برای ساده‌ترین کارها از قدرت‌های خارجی طلب مساعدت و حمایت کنند.

با این حال دیپلماسی معمولا این گونه عمل نمی‌کند. زمانی که سیاستمداران ارشد آفریقای‌جنوبی از جمله ژاکوب زوما، رئیس‌جمهور آفریقای‌جنوبی برای گفتگو در مورد مسائل منطقه‌ای در مناسبت‌هایی چون نشست هفته گذشته در جمهوری دموکراتیک کنگو دیدار می‌کنند این فرصت وجود دارد که رهبران مخالفان موضوع زیمبابوه را مطرح کنند.

وقتی نمایندگان اتحادیه‌اروپا در حراره بودند فرصتی بی‌بدیل برای طرح موضوع و کسب امتیاز از حزب حاکم وجود داشت اما رهبران MDC ترجیح دادند سکوت کرده و این فرصت را از دست بدهند.

اختلافات حزب حاکم و MDC ظاهر ساده به نظر میرسند. MDC ‌خواستار حذف چند چهره دولتی به دلیل فساد مالی و نافرمانی‌شان از نخست‌وزیر است. گیدئون گونو، رئیس خزانه‌داری کل یکی از چهره‌هایی است که موگابه با وجود مخالفت‌های تسوانگیری هفته گذشته او را برای یک دوره دیگر در سمتش ابقا کرد.

این اقدام واکنش تسوانگیری را به همراه داشت که هفته گذشته طی نطقی در جمع هواداران حزبش گفت: طی 7 ماه گذشته ما هر آنچه در توان داشتیم برای همکاری با زانو پی‌اف انجام دادیم ولی در مقابل چه به دست آوردیم؟ او افزود: هیچ. آقایان همچنان به نقض قانون ادامه می‌دهند، هواداران ما را تحت فشار می‌گذارند و به خاستگاه اشاعه دشمنی در جامعه تبدیل شده‌اند.

آینده تحریم‌ها

حزب حاکم اصرار دارد تسوانگیری جامعه بین‌المللی و به‌ویژه کشورهای ثروتمند که امکان اعطای کمک‌های بلاعوض به زیمبابوه را دارند به لغو تحریم‌های این کشور و مجازات‌های در نظر گرفته شده علیه 200 عضو ارشد این حزب ترغیب کند.

تسوانگیری در سفری به دور دنیا نه تنها نتوانست زمینه را برای لغو تحریم‌های زیمبابوه و اعضای حزب حاکم هموار کند که در جلب نظر جامعه بین‌المللی برای پرداخت وامی 10 میلیارد دلاری با هدف احیای جاده‌های مواصلاتی این کشور، نوسازی‌مدارس، بیمارستان و ایجاد شبکه‌های آب‌های سطحی هم ناکام بود.

هیات اروپایی در دیدار با موگابه به او یادآوری کرد برای برخورداری از مساعدت مالی غرب باید گامهای بلند در جهت بهبود وضعیت حقوق بشر و اعمال قانون در کشور بردارد و در غیر این صورت غرب از پرداخت کمک‌های مالی کوچک به حراره فراتر نخواهد رفت.

هرم وارونه

هنوز ساعاتی از خروج‌ هیات نمایندگی اتحادیه‌اروپا از زیمبابوه نگذشته بود که پاتریک چیناماها، وزیر دادگستری زیمبابوه که از متحدان نزدیک موگابه تلقی می‌شود اروپایی‌ها را به دلیل اعمال فشار بر زیمبابوه مورد انتقاد قرار داد.

اگر MDC در دولت بماند و وضعیت سیاسی کشور هم به همین منوال بماند این حزب جایگاه خود را در بین هوادارانش از دست خواهد داد.

ترنس رایت، سردبیر روزنامه ساوث‌آفریقا ریپورت که در ژوهانسبورگ، پایتخت آفریقای‌جنوبی منتشر می‌شود، می‌گوید: پافشاری MDC بر ماندن ‌در چارچوب دولت سیاهان فقیر، ساکنان مناطق روستایی و حتی سفیدها که در زمره حامیان این گروه هستند را خواهد آزرد. ‌او می‌افزاید: حزب حاکم سعی دارد تسوانگیری را به دلیل ناتوانی در تامین نقدینگی از منابع خارجی متهم اصل مشکلات‌ کشور جلوه دهد و در چنین شرایطی منطقیترین کار خروج از دولت است.

منبع: کریستین ساینس مانیتور
مترجم: فرزین تکلو