روزنه‌ها را به روی سارقان ببندیم

با وجود تلاش گسترده پلیس باز هم سارقان از کوچک‌ترین فرصت‌ها و بی‌احتیاطی‌ها سوءاستفاده و نقشه‌هایشان را عملی می‌کنند. آنها راه‌های مختلفی را برای دستبرد به منازل امتحان می‌کنند. سرقت در شب و زمانی که اعضای خانواده در منزل حضور ندارند یکی از این شگردها است. سرهنگ حسین صالح‌آراء فرمانده انتظامی رباط‌کریم درباره یکی از باندهایی که به این شیوه، دزدی می‌کردند، می‌گوید: «سارقان حرفه‌ای در ساعات پایانی شب پس از شناسایی سوژه مناسب و اطمینان از نبود ساکنان در منازل، وارد مکان‌های مورد نظرشان می‌شدند و لوازم خانگی را با استفاده از خودروهای مناسب به سرقت می‌بردند. آنها بیشتر در کوچه و خیابان‌های خلوت پرسه می‌زدند تا سوژه مورد نظرشان را پیدا کنند. پس از دستگیری اعضای این باند 35 مالباخته آنان را شناسایی کردند.»

نبود ساکنان منزل، فرصتی مناسب برای دزدان است و بسیاری از سارقان از همین زمان‌ها برای دستبردهای خود استفاده می‌کنند. به همین دلیل پلیس تاکنون هشدارهای زیادی در این رابطه داده است. سرهنگ عبدالله قاسمی رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی ناجا می‌گوید: «هنگام ترک طولانی‌مدت منزل، خانه‌تان را به همسایه‌های مورد اعتماد بسپارید و اشیای گرانبهایتان را در جای مطمئن بگذارید یا به فردی امین، امانت بدهید.»

سارقان نه‌تنها از غیبت اعضای خانواده سوءاستفاده می‌کنند، بلکه از استراحت و خواب آنها هم بهره می‌برند. فرید، سارق حرفه‌ای است که به همراه همدستانش بعد از 20 فقره دستبرد به دام افتاد. او درباره شگردش توضیح می‌دهد: «همه سرقت‌ها را وقتی انجام دادیم که اعضای خانواده‌ها در خواب بودند. مخفیانه وارد منازل می‌شدیم و بدون این که سر و صدایی ایجاد کنیم وسایل کوچک و با ارزش را می‌دزدیدیم. طلا و جواهر، گوشی موبایل، دوربین فیلمبرداری و رایانه از جمله وسایلی بود که سرقت می‌کردیم.»

پرونده‌های تشکیل شده در پلیس آگاهی، گویای آن است که دزدان در این موارد برای ورود به خانه‌ها از دو شیوه استفاده می‌کنند. یکی از این شگردها به اصطلاح توپی زنی نام دارد و سارقان با انبر توپی قفل خانه‌ها را می‌شکنند. به همین خاطر پلیس توصیه می‌کند قفل منازل باید هم‌سطح در باشد یا این که شهروندان باید دور توپی فلزی محکم جوش بدهند. استفاده از لوله گاز و بالا رفتن از دیوار شیوه‌های دیگر ورود سارقان به منازل است. به همین سبب سرهنگ مهدی احمدی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران توصیه می‌کند: «شهروندان از حفاظ استفاده و راه‌های ورودی مثل پنجره‌ها، نورگیرها و پاسیو و در راهرو را با نرده و درهای ایمنی و محکم مسدود کنند تا راه ورود سارقان بسته شود.»

هر چند سرقت در زمان غیبت ساکنان خانه بسیار رایج است، سارقان همیشه از این شگرد استفاده نمی‌کنند و گاه به روش‌های دیگر متوسل می‌شوند. فریب ساکنان یکی از این شیوه‌های مجرمانه است و از آنجا که اغفال کودکان بسیار آسان است، سرهنگ قاسمی توصیه می‌کند به کودکان خود بیاموزید اگر تنها هستند هرگز در را به روی افراد غریبه باز نکنند یا اگر ناشناسی تماس گرفت، به او نگویند که شما حضور ندارید. علاوه بر این گاه دزدان، بزرگسالان را نیز فریب می‌دهند. آنها خود را به عنوان مامور گاز، آب، برق، پست و... معرفی و به راحتی وارد خانه ها می‌شوند و با توسل به زور یا استفاده از غفلت سوژه‌شان نقشه‌شان را عملی می‌کنند. مرد مسنی که مورد دستبرد قرار گرفته و برای شکایت به دادسرای ناحیه 27 مراجعه کرده است، می‌گوید: «در خانه نشسته بودم که زنگ در به صدا درآمد. مردی خودش را کارمند بانک معرفی کرد و گفت در قرعه‌کشی بانک برنده شده‌ام. از شنیدن این حرف خیلی خوشحال شدم و او را دعوت کردم. در همان لحظاتی که دنبال دفترچه‌ام می‌گشتم او مبلغی پول نقد دزدید و فرار کرد.»

توجه به هشدارهای پلیس می‌تواند در پیشگیری از این نوع سرقت‌ها نقش بسزایی داشته باشد.

سرهنگ احمدی توضیح می‌دهد: «افرادی که خود را مامور اداره‌های دولتی معرفی می‌کنند باید کارت شناسایی همراه داشته باشند. ضمن این‌که صاحبخانه باید هنگامی که شخص ماموریت خود را انجام می‌دهد، کنار او حضور داشته باشد و رفتارهایش را زیر نظر بگیرد تا فرصت تخلف سلب شود.»

در این بین گاه خود شهروندان هستند که به دزدان چراغ سبز نشان می‌دهند. اشتباه، ‌سهل‌انگاری و غفلت گاه چنان پرهزینه می‌شود که جبرانش بسیار سخت و دشوار است. به همین‌سبب، اداره اجتماعی پلیس آگاهی نیروی انتظامی از شهروندان خواسته است هنگام ترک منزل کلید خانه را در گلدان، جا کفش یا مکان‌های مشابه نگذارید. چون پیدا کردن آن بسیار آسان است. ضمن این‌که اگر بتازگی وارد خانه‌ای شده‌اید حتما قفل‌ها را تعویض کنید، اما در کنار همه این شگردها و هشدارها، گاه دزدان آشنا و به‌اصطلاح خودی هستند. آنها با سوء‌استفاده از اعتماد صاحبخانه وارد منزل می‌شوند و دزدی انجام می‌دهند. دختر جوانی به نام مینا که در مجتمع قضایی بعثت به حبس و شلاق محکوم شده است، می‌گوید: «دوستم با مردی پولدار ازدواج کرده و به تهران آمده بود و من به او حسادت می‌کردم بالاخره تصمیم گرفتم از خانه‌اش سرقت کنم. به همین دلیل از شهرستان‌مان راهی تهران شدم و به خانه آنها رفتم. در فرصتی مناسب جعبه جواهرات را پیدا کردم و آن را دزدیدم. بعد با این ادعا که همسر یکی از دوستانم سکته کرده و در بیمارستان بستری شده است، عیادت از وی را بهانه کردم و از خانه بیرون آمدم.»

این پرونده و موارد مشابه تذکری جدی است که نشان می‌دهد شهروندان برای حفاظت از امنیت مالی و جانی خود باید مراقب حضور دیگران در خانه‌شان باشند و هرکسی را وارد محیط خانوادگی نکنند.

هر چند پیشگیری بسیار کم هزینه‌تر از پیگیری‌های بعدی است، با این وجود اگر دزدان به خانه‌ای زدند و غارتگری کردند باز هم نکات حائز اهمیت زیادی برای کمک به پلیس در جهت شناسایی و دستگیری سارقان وجود دارد. اطلاع به پلیس در سریع‌ترین زمان ممکن بر هم نزدن صحنه جرم و ارائه هرگونه اطلاعاتی که ممکن است به ماموران کمک کند از جمله مسائل بسیار کلیدی است. ضمن این که برخی شهروندان فهرست دقیقی از اموال خود ندارند و همین مساله سبب می‌شود حتی در صورت دستگیری سارقان برای بازپس‌گیری اموال‌شان با مشکل مواجه شوند. سرتیپ محمدی‌فر در خصوص بحث کشف جرم می‌گوید: «رویکرد پلیس آگاهی به سمت کارکردهای علمی، آزمایشگاهی و استفاده از فناوری‌های پیشرفته است. ساز و کارهایی که می‌تواند ما را در کشف جرم یاری کند، کاهش زمان اطلاع وقوع جرم تا رسیدن پرونده به آگاهی است و ما با اقدام‌های صورت گرفته توانستیم در زمینه کشف جرم گام‌های بلندی برداریم. اما یکی از مشکلات ما در سال‌های اخیر و به خصوص در کشف اموال مسروقه عدم تشخیص کالاهای مالباختگان از سوی آنان است که باعث شده اموال دزدی زیادی در انبارهای پلیس آگاهی باشد.»

تمام نکاتی که در این گزارش ذکر شد، برای ایمنی بیشتر شماست. هشدارهای پلیس را جدی بگیرید تا هرگونه فرصتی از سارقان سلب شود.

علیرضا رحیمی‌نژاد