10 فناوری برتر جهان در سال 2008

چشم بیونیکی

دکتر بابک پرویز محقق ایرانی دانشگاه واشنگتن یکی از خبرسازترین چهره‌های علمی جهان در سال 2008 بوده است. وی در این سال موفق به ارائه لنزهای بیونیکی برای تحقق ایده‌ تخیلی چشم‌های بیونیکی شد که تا پیش از این بشر تنها آنها را در فیلم‌هایی همچون سری ترمیناتور دیده بود. در این لنزهای جدید اطلاعات مختلفی درباره محل مورد تماشا در گوشه‌ای از لنز به نمایش گذاشته می‌شود. این داده‌ها می‌توانند شامل تصاویر، نقشه‌ها و مواردی نظیر آنها باشند. در این لنزها از ریزLED‌هایی استفاده شده است که انرژی مورد نیاز خود را از سلول‌های خورشیدی تامین می‌کنند. ابداع نوین و خبرساز دکتر پرویز از سوی بسیاری از دانشمندان به عنوان گامی مهم به سوی خلق لنزهای تماسی دیجیتالی تلقی شده است که می‌توانند روی اشیای مختلف متمرکز شده و اطلاعات مختلفی از آن را به معرض نمایش بگذارند. در این لنزها و البته برای نخستین‌بار در جهان مهندسان مدار الکترونیکی و چراغ مخصوصی را به کار گرفته‌اند تا بتوانند آنچه که در قالب حقه‌های سینمایی در ترمیناتور ارائه شده است را لباس واقعیت بپوشند. البته نمونه پیش‌ساخته‌ای که دکتر پرویز ارائه کرده است قابلیت نمایش اطلاعات را ندارد اما ثابت کرده است می‌توان لنزهای الکترونیکی ساخت که استفاده از آنها بی‌خطر بوده و درعین حال هیچ مانعی نیز در برابر دید عادی افراد به حساب نمی‌آید. این لنزها برای نخستین بار روی چشمان خرگوش‌ها و برای 20 دقیقه مورد آزمایش قرار گرفتند و محققان از وجود هیچ‌گونه مشکلی در دید آنها خبر داده‌اند.

آسمانخراش بدون سایه

این ایده در نوع خود هیجان‌انگیز است و تصور کنید با استفاده از موادی خاص که شباهت خیره‌کننده‌ای به شیشه داشته باشند، ساختار عظیمی همچون «آسمانخراش بدون سایه» طراحی و ساخته شود. نکته جالب‌تر این است که ایده طراحی و ساخت چنین آسمانخراشی برای پاریس در نظر گرفته شده است، شهری که ساکنان آن همواره به حفظ بافت سنتی شهرشان علاقه داشته و چندان تمایل ندارند که شمایل کلی شهرشان به شهرهایی همچون هوستون با آن آسمانخراش‌های مرتفع شباهت پیدا کند. برای این‌که خواسته مردم پاریس فراهم شده و در عین حال یکی از استثنایی ترین ساختارهای شهرسازی فوق مدرن در این شهر پیاده شود، مهندسان و معماران سوئیسی دست به کار شده و تلاش خیره‌کننده‌ای را برای ساخت این برج 50 طبقه‌ای در پاریس آغاز کردند. البته لغو قانون 31 ساله غیرقانونی بودن ساخت و سازهای مرتفع در پاریس مهمترین مانعی بوده است که از سر راه این پروژه برداشته شده است. این سازه فوق مدرن مثلثی شکلLe Project Triangle  نام داشته و ترکیبی از هتل و آپارتمان‌های اداری خواهد بود. این مهندسان سوئیسی که پروژه استثنایی همچون استادیوم لانه پرنده پکن را نیز در پرونده خود دارند، با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای نمای اولیه این سازه شگفت‌انگیز را ارائه کرده‌اند. این برج شیشه‌ای  فولادی شباهت زیادی به باله کوسه داشته و منحصربه‌فردترین مشخصه آن، عدم سایه افکنی روی خیابان‌های منتهی به برج است به طوری که نور از اکثر بخش‌های سازه عبور کرده و در ترکیب با شیشه و فلز، نمایی از جواهری عظیم ایجاد می‌کند.

ربات اجتماعی به نام Nexi

Nexi  نخستین نمونه از کلاس فوق مدرنی از ربات‌هاست که در آزمایشگاهMedia  در دانشگاهMIT  طراحی و ساخته شده است و به جهت برخورداری از طیف وسیعی از کاربردها یعنی تحرک، زبردستی و درک تعاملات اجتماعی از آن به ( MDSمخفف عبارات این توانایی‌ها در زبان انگلیسی) یاد می‌شود. Nexi می‌تواند و بهتر بگوییم در آینده‌ای نزدیک خواهد توانست روی چرخ‌های ویژه خود حرکت کند و از این روست که به آن لقب متحرک را داده‌اند. این ربات می‌تواند اشیاء مختلفی را از جایی بردارد، پس می‌توان به آن عنوان «زبر دست» را نیز داد. اما برجسته‌ترین مشخصه این ربات شباهتش به انسان است، هرچند در نگاه کلی تا حدی هم غیرعادی و یا حتی وحشتناک به حساب می‌آید. Nexi با صورت خاص خود می‌تواند طیف گسترده‌ای از احساسات را به گونه‌ای شگفت‌انگیز نشان دهد، پس می‌توان این ربات را سازه مصنوعی اجتماعی نیز به حساب آورد. هدف اصلی از ارائه این ربات حمایت از برنامه‌های تحقیقاتی و آموزشی مرتبط با تعاملات انسان ‌ ربات است. Nexi‌‌‌ابعادی همچون یک کودک 3 ساله دارد و از آنجا که گفته می‌شود در قالب طرحی جالب توجه قرار است 4 دستگاه از آنها ساخته شده تا به تعامل با یکدیگر بپردازند، مجتمع کردن آنها در محیط کوچک آزمایشگاهی کار چندان سختی نخواهد بود. دانشگاهMIT  در این پروژه همه کاره است و البته به جهت اهمیت بالایی که در آینده تحقیقات رباتیکی برخوردار خواهد بود از حمایت‌های مالی شرکت مایکروسافت نیز بی‌بهره نبوده است. به نظر می‌رسد Nexi چیزی فراتر از یک ربات ساده باشد. این سازه مصنوعی با درک بالایی که از تعاملات اجتماعی دارد می‌تواند به عنوان پلی میان دنیای پیچیده و انعطاف‌پذیر انسان‌ها و سازه‌های سخت و خشن رباتیکی باشد.

برج دینامیکی

هر یک از 80 طبقه نخستین برج متحرک جهان که چندین آپارتمان اداری، هتل و آپارتمان‌های مسکونی در دل آن قرار دارد، به صورت 360 درجه به دور خود می‌چرخد و نکته حیرت‌آور این است که هر یک از طبقات آن با سرعت‌های متفاوتی به دور خود می‌چرخند. پس نخستین تصوری که از این برج در ذهن نقش می‌بندد، برجی با بی‌نهایت شکل متفاوت است! این برج به وسیله دیوید فیشر، طراح برجسته ایتالیایی طراحی شده است و در حال ساخته شدن در دبی است. البته یک دستگاه دیگر از این برج در مسکو ساخته می‌شود. در ساخت این برج از طیف گسترده‌ای از فناوری‌های دوستدار محیط زیست استفاده شده است که بی‌شک مهم‌ترین آنها توربین‌های بادی است که در بین طبقات جاسازی شده است. ارزش کلی این بنای عظیم و فوق مدرن 700 میلیون دلار عنوان شده است و افرادی که خواستار اقامت در آن باشند با قیمت‌هایی از 7/3 میلیون دلار گرفته تا 36 میلیون دلار روبه‌رو خواهند بود. بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این برج در سال 2010 باید آماده بهره‌برداری باشد. این برج از دید بسیاری از کارشناسان به عنوان الگوی درخشان تلفیق فناوریهای نوین و هنر معماری تلقی می‌شود. از آن گذشته بسیاری نیز معتقدند که چنین برجی همچون دکوربندی جذابی برای آسمان دبی خودنمایی خواهد کرد و بی شک جرقه‌ای برای ساخت نمونه‌های مشابه و متنوعی از آن در سراسر جهان خواهد بود. این برج تنها برجی در جهان است که هر روز قیافه‌ای متفاوت از روز گذشته خواهد داشت و این مشخصه بی‌شک منحصربه‌فردترین خصوصیت آن به شمار می‌آید.

دست بیونیکی

دست‌های زیادی برای ارائه تجاری نخستین دست بیونیکی جهان حضور داشته‌اند. با این حال با به ثمر نشستن تلاش‌های چندین ساله دانشمندان دست بیونیکی ساخته شد. در این دست جدید از فناوری‌های لمسی بیونیکی استفاده شده است و مهم‌ترین نکته اشاره آن این است که هر یک از انگشتان دست از موتور خاص خود برای حرکت در جهات تعریف شده استفاده می‌کند. دست‌های مصنوعی که در سال‌های اخیر ساخته شده‌اند معمولا از قابلیت‌های حرکتی بسیار محدودی برخوردارند و صرفا باز و بسته می‌شوند، اماiLimb  یا همان دست بیونیکی جدید ساخته شده، قابلیت‌های حرکتی خیره‌کننده‌ای دارد. تصور کنید شخصی بخواهد کارت اعتباری را به دست‌های مصنوعی تعارف کند. فناوری‌های به کار رفته در این دست‌ها این امکان را به صاحبان آنها نمی‌دهند تا کارت را دریافت کنند، اما دست بیونیکیiLimb  می‌تواند کارت را با ظرافت خاصی از دهنده دریافت کند، اما این پایان داستان نیست چون شخصی که به این دست مجهز می‌شود می‌تواند اشیایی همچون فنجان قهوه را نیز از شخص مقابل دریافت کند. تحقیقات مربوط به این فناوری نوین در انگلیس بازمی‌گردد. دهه 60 میلادی برای محققانی که در سازمان سلامت ملی این کشور کار می‌کردند دوران مهمی به شمار می‌آید چون جرقه‌های امیدوارکننده فناوری زده می‌شد که در نتیجه آن در سال 2008 به بار نشست. اکنون هزاران نیازمند معلول در سراسر جهان به استفاده از این دست بیونیکی امیدوار شده‌اند. بیش از 20 سال زمان برای ساخت این دست زمان صرف شده است و در هر دوره و با افزوده شدن دانش‌های نوین، گام بلندی به سوی تحقق آن برداشته شده است. در ساخت این دست از پلاستیک‌های بسیار مقاوم استفاده شده است تا در گذر زمان نیازی به تعمیر و بازسازی آن نباشد. اکنون بیش از 400 نفر در دنیا به این دست جدید مجهز شده‌اند و البته زندگی خوشایندتری را نسبت به گذشته تجربه می‌کنند.

سریع‌ترین ابررایانه جهان

در واپسین هفته‌های سال 2008 اتفاق تاریخی در دنیای رایانه‌ها روی داد. در ساعت 3 و 30 دقیقه روز 26 ماه می، ابررایانه Roadrunner که با صرف 133 میلیون دلار ساخته شده است رکورد تاریخی انجام محاسبات را در کمترین زمان بر جای گذاشت تا به این ترتیب عنوان سریع‌ترین ابررایانه جهان را به خود اختصاص دهد. این ابررایانه در هر ثانیه می‌تواند 10 به توان 15 محاسبه را انجام دهد، دستاوردی که تاکنون در تاریخ نظیری همچون آن ارائه نشده است. Roadrunner به وسیله محققان شرکت IBM و برای آزمایشگاه ملی لاس آلاموس آمریکا طراحی و ساخته شده است. در حال حاضر بالغ بر 500 ابررایانه قابل ذکر در جهان وجود دارد که هر یک از پیچیده‌ترین ساختارها و مدارها برخوردارند و اکنون Roadrunner در صدر تمامی آنها قرار گرفته است. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار است از این ابررایانه قدرتمند در شبیه‌سازی‌های مرتبط با سلاح‌های اتمی استفاده شود. آنچه که بیش از هر نکته‌ای درخصوص این ابررایانه قابل توجه است هزینه هنگفت و همچنین سرعت خیره‌کننده آن است تا آنجا که گفته می‌شود با استفاده از فناوری‌های فعلی که بشر در اختیار دارد، امکان طراحی و ساخت نمونه‌ای قدرتمندتر از آن در عصر فعلی وجود ندارد.

اینترنت در فضای بیکران

در فضا هیچ کس نمی‌تواند صدای شما را بشنود، اما حداقل این امکان فراهم شده است که برای آنهایی که فکر می‌کنید به کمکشان نیاز دارید، ایمیل ارسال کنید! این امکان منحصربه‌فرد تنها به لطف پروتکل جدیدی است که فقط برای استفاده از اینترنت در فضا ارائه شده است. بی‌شک حفظ ارتباط پایدار در مدار زمین کار سختی است ازاین‌رو اینترنت فضایی می‌تواند پل مطمئنی برای برقراری ارتباط با دوردست‌ها باشد. در سپتامبر سال 2008 دانشمندان با استفاده از این پروتکل توانستند تصویری از منطقهCape of Good Hope  در جنوب آفریقای جنوبی را به صورت ماهواره‌ای راهی زمین کنند. این فناوری نوین عمدتا به هدف برقراری پل ارتباطی کم‌هزینه‌تر و در عین حال مطمئن میان مراکز فرماندهی و فضاپیماها در سراسر منظومه شمسی ارائه شده است. دانشمندان و بخصوص محققان ناسا برای ارائه این پروتکل جدید فضایی بالغ بر 10 سال روی جنبه‌های گوناگون آن کار کرده‌اند.
نرم‌افزاری که در این فناوری نوین به کار گرفته شده استDisruption-Tolerant Networking  نام دارد و تنها در ماه گذشته دانشمندان توانسته‌اند چندین تصویر خیره‌کننده از نقاط مختلف فضا و از فاصله بیش از 20 میلیون مایلی از زمین به سیاره مادر ارسال کنند.

بزرگ‌ترین آزمایشگاه جهان یاLHC

تاسیسات عظیمLHC  که در زیر خاک اروپا قرار دارد به یکی از خبرسازترین سوژه‌های علمی در سال 2008 تبدیل شد. این آزمایشگاه عظیم در حقیقت بزرگ‌ترین شتاب‌دهنده ذره‌ای ساخته شده در جهان است که در سپتامبر 2008 رسما راه‌اندازی شد. البته این آزمایشگاه عظیم تنها برای 10 روز فعالیت خود را ادامه داد و پس از بروز مشکلات فنی موقتا خاموش شد و به احتمال زیاد تا بهار سال 2009 نیز همچنان در سکوت خواهد ماند. همه مشکلات این فناوری تاریخی به سیمی بازمی‌گردد که بیش از حد داغ شده بود و نه چیز دیگر. این آزمایشگاه که به آن لقب ماشین ماموتی نیز داده‌اند پروتون‌ها را با سرعت نزدیک به نور به حرکت انداخته و موجبات برخورد چندین هزار باره آنها را در یک ثانیه فراهم می‌آورد تا به این ترتیب به طیف گسترده‌ای از پرسش‌ها درباره پیدایش عالم پاسخ‌های مناسبی داده شود. دانشمندان به دنبال این هستند که آیا جهان دارای بعد دیگری نیز هست یا نه؟ با این حال باید به یاد داشت که معروف‌ترین کارخانجات خودروسازی جهان نیز خودروهایی تولید می‌کنند که ممکن است در همان روز اول پنچر شوند، اما هیچ کس تلاش آن کارخانه را منتهی به شکست نمی‌داند.

مدارگرد شناسایی‌کننده ماه

ناسا چندین دهه پیش پای به ماه گذاشت و اکنون وقفه‌ای طولانی در این زمینه ایجاد شده است. شاید دانش و فناوری فضایی آن دوران به نسبت امروز، به‌روزتر بوده‌اند؟! با این حال در سال 2008 تلاش‌ها برای بازگشتن دوباره به ماه آغاز شد. همه چیز در این زمینه با پایان ساخت مدارگرد شناسایی‌کننده ماه به اوج خود رسیده است و اکنون تنها باید تا فوریه 2009 منتظر ماند و در آن موقع پرتاب این فضاپیما را به نظاره نشست. این مدارگرد که از آن به دستاورد تاریخی بشر در راه بازگشت به ماه یاد می‌شود، نه‌تنها جاذبه و دمای ماه را اندازه‌گیری می‌کند بلکه به دنبال نشانه‌هایی از یخ  آب نیز خواهد بود که اساس مقدمه‌چینی برای احداث پایگاه دائمی در ماه به شمار می‌آید.

سریع‌ترین خودروی برقی جهان

خودروهای الکتریکی همواره به عنوان دوستداران محیط زیست شناخته شده‌اند. آنها آرام و پاک بوده و البته عمدتا ظاهری زیبا ندارند، اما به نظر می‌رسد دربارهTesla  همه چیز متفاوت باشد. این خودرو شاهکاری در دنیای خودروهای مدرن به حساب می‌آید که در سال 2008 از آن رونمایی شد. حداکثر سرعت این خودرو تا 200 کیلومتر بر ساعت عنوان شده است و اکنون که نخستین دستگاه از آن به مشتریان ارائه شده است باید منتظر غرش خودروی برقی جدیدی در خیابان‌ها بود. البته با توجه به مشکلات مالی شرکت سازنده بعید به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک شمار انبوهی از این خودرو ساخته و روانه بازار شود.

فاطمه پورمزرعه