فوتبال سیاسی علیه المپیک پکن‌

تظاهرات ضدچینی در شهر‌هایی که در مسیر عبور مشعل قرار داشتند اگرچه شرکت‌کنندگان زیادی را به خود جلب نکرد لیکن مورد توجه خاص رسانه‌های ایالات متحده قرار گرفت. به نظر می‌رسد دست‌هایی در کار است تا حرکتی را مشابه آنچه به بایکوت المپیک مسکو در سال 1980 میلادی انجامید، سازماندهی کند. در آن زمان 62 کشور در اقدامی هماهنگ برای نشان دادن اعتراض‌شان به اشعال افغانستان از سوی ارتش سرخ از شرکت در المپیک مسکو خودداری کردند. 4 سال بعد اتحاد جماهیر شوروی در اقدامی متقابل از حضور در المپیک لس‌آنجلس اجتناب ورزید.

با این حال حتی محافل سیاسی آمریکا هم در مواجهه با عملکرد چین در قبال تبتی‌ها و واکنش‌هایی که این سیاست در پی داشته دچار دو دستگی شده‌اند. عناصر بانفوذی در واشنگتن با اذعان به توسعه اقتصادی چین و نقشی که این کشور در به حرکت واداشتن اقتصاد جهانی ایفا کرده رغبتی به جنبه رسمی دادن به این اعتراض‌ها ندارند. در نقطه مقابل گروهی از سیاستگذاران ارشد ایالات متحده که دست برقضا اکثرشان از اعضای حزب دموکرات هستند چون نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان کنگره خواستار شرکت نکردن جورج بوش، رئیس‌جمهور در مراسم افتتاحیه المپیک پکن شده‌اند.

بوش تا این مقطع از موضعگیری در قبال این درخواست‌ها خودداری کرده در حالی که پاره‌ای چهره‌های اروپایی از جمله گوردون براون، نخست وزیر انگلیس اعلام کرده مراسم افتتاحیه المپیک پکن را تحریم می‌کند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم رویکرد مشابهی در پیش گرفته در حالی که نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه تهدید کرده در صورت ادامه سرکوب تبتی‌ها ممکن است سیاست مشابهی در پیش گیرد.

حرکت جمعی آغاز شده علیه المپیک پکن به فوتبالی سیاسی تبدیل شده است. رابطه دیرینه بین نیروهای ناسیونالیست تبت و سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (CIA) که تامین منابع مالی و سلاح‌ برای شروع قیام سال 1959 تبتی‌ها علیه حاکمیت چین را برعهده داشت موضوع چندان محرمانه‌ای نیست و دولت ایالات متحده طی دهه‌های اخیر به اشکال متفاوت و از کانال‌های مختلف در حال حمایت عملی از جنبش جدایی‌طلب تبت بوده است.

در عین سرکوب تبتی‌ها از سوی دولت، فارغ از تاثیر و نقش قدرت‌های خارجی واقعیتی غیرقابل کتمان است. با این حال دولت‌های غربی سعی دارند از بحران اخیر حداکثر استفاده را برده و در سایه آن پیش‌بینی امتیاز را از پکن بگیرند. بحران تبت ریشه‌ای تاریخی دارد و حل و فصل آن نه با گروکشی‌های سیاسی که تنها با گذر زمان و فراهم آمدن شرایط ممکن است.

سیاست پشت پرده حرکت جمعی اخیر در اعتراض به سرکوب تبتی‌ها از سوی چین را می‌توان در بیانیه اخیر کمیته بین‌المللی تبت متشکل از گروه‌های جدایی‌‌‌طلب تبتی به خوبی دید. این کمیته  ازجمله ترتیب‌دهندگان اعتراضات اخیر در شهرهای مسیر عبور مشعل المپیک بود. این نهاد هم در زمره گروه‌هایی است که از طریق بنیادهای غیرانتفاعی پوششی آمریکا منابع مالی خود را از واشنگتن تامین می‌کنند.

کمیته بین‌المللی تبت روز هشتم آوریل با صدور بیانیه‌ای خواستار شب‌زنده‌داری هواداران استقلال تبت در شهر سانفرانسیسکو شد و از بوش خواست در مراسم افتتاحیه المپیک پکن حاضر نشود. استدلال این گروه این است که حضور بوش از سوی حزب کمونیست چین به عنوان گواهی بر مشروعیت بین‌المللی این حزب مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

سیاستمداران آمریکایی رویکردی به غایت ریاکارانه در قبال المپیک پکن در پیش گرفته‌اند. در حالی که کاخ سفید از موضعگیری در قبال تحولات اخیر در تبت اجتناب ورزیده و حاضر به محکوم کردن عملکرد چین در این زمینه نشده است، برخی چهره‌های مطرح در محافل سیاسی ایالات متحده از جمله هیلاری کلینتون، نامزد رقابت‌های درون حزب دموکرات برای راهیابی به انتخابات ریاست‌جمهوری سال‌جاری میلادی آمریکا به چینی‌ها توجه کرده‌اند از فرصت به دست آمده در سایه ناآرامی‌های تبت برای واداشتن دولت چین به بذل توجه بیشتر به مقوله حقوق بشر حداکثر استفاده را ببرند.

برخی از این چهره‌ها چون پلوسی پا را از این نیز فراتر نهاده و اعتراض‌ها به برنامه عبور مشعل المپیک از شهرهای مختلف در نقاط مختلف گیتی را نمادی از ناخرسندی جهانیان از کارنامه چین در زمینه حقوق بشر و آنچه او عملکرد غیرمسوولانه پکن در جاهایی چون سودان و برمه خوانده، دانسته است.