مراغه، شهر برج مقبره های تاریخی

وجود برج‌ها و گنبدهای تاریخی باقی مانده از تمدن قبل و بعد از دوره اسلامی به ویژه از دوره سلجوقی و ایلخانی در مراغه، این شهر را به مکانی ویژه برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مبدل کرده است.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی برج‌ها و گنبدهای تاریخی مراغه بناهای یادبود و آرامگاهی بوده و شامل برج‌های سرخ، کبود ، مدور ، غفاریه و آقالار است که از نسل‌های گذشته در نقاط مختلف شهر به یادگار مانده است.

وجود برج‌های دیگری که در اثر بلایای طبیعی از بین رفته در این شهرستان محتمل بوده و در کاوش‌هایی که در سال 1380 توسط باستان شناسان در محوطه بناهای تاریخی گنبد کبود و مدور انجام شده بقایای دو برج تاریخی دیگر در این محوطه شناسایی شد.

استاد دانشگاه تبریز و سرپرست گروه کاوش و حفاری‌های باستان شناسی محوطه مزبور پس از انجام یک دوره کاوش به فوندانسیون و بقایای مدفون شده این برج‌ها در زیر خرواری از خاک دست یافت.

به گفته‌ علی‌رضا نوبری، بررسی بقایای این برج‌ها حاکی است که برج‌های مزبور دارای پلان مدور بوده و در ساخت و سنگ فرش محوطه آن از مصالحی همچون ساروج و قطعه‌های سنگی نسبتا بزرگ مربوط به دوره سلجوقی استفاده شده است.

دراین میان ، گنبد سرخ مراغه قدیمی‌ترین گنبد بجا مانده در این کهن شهر می‌باشد که به سال 542 هجری قمری و در دوره سلجوقیان به عنوان یادمان و به صورت مربع القاعده و در دو طبقه ساخته شده است.

این گنبد از نظر ساخت و نوع تزیینات مورد استفاده ، موجب الهام در ساخت برج‌های دیگر بوده است.

در تزیینات داخلی و بیرونی این برج از گچ‌بری‌های ماهرانه و شگفت‌انگیز که آیات قرانی به سبک کوفی که نگاه هر بیننده‌ای را خیره می‌کند ، استفاده شده است.

گنبد کبود در قسمت جنوب شرقی مراغه و در بافت مرکزی شهر واقع بوده و به صورت بنایی 10 گوش احداث و به گنبد مادر هلاکو در بین ساکنان شهرت یافته است.

حاشیه بندی، دندانه کاری‌های دیدنی که در قسمت گلوی گنبد کار شده و همچنین تزیینات مرکب از آجر سفال و کاشی فیروزه‌ای به کار رفته در ساخت این گنبد آن را به عنوان گنبدی منحصر به فرد در سطح کشور مطرح ساخته است.

این گنبد که در قسمت زیرین خود به آیات قرآنی مزین شده همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده و غالب گردشگران انگیزه سفر خود به این شهر تاریخی را بازدید از جمله این برج عنوان می‌کنند.

برج مدور در جوار گنبد کبود از دیگر برج‌های مراغه بوده که دارای پلانی مدور شامل دو طبقه سردابه و نمازگاه است که در سال 563 هجری قمری با استفاده از مصالح سنگ‌های آهکی و حجاری شده و آجرهای خشتی و ساروج ساخته شده است.

برج غفاریه مراغه که به «ابوسعید بهادرخان ایلخان» نسبت داده می‌شود ، از دیگر برج‌های معروف این شهر بوده که برخلاف سبک معماری سلجوقیان در ساخت آن از آجر لعابدار کمتر استفاده شده و کاشی کاری جای آنرا گرفته است.

وجه تمایز این برج با دیگر برج‌ها در بکارگیری پنجره‌های کاذب می‌باشد که سازنده آن قصد القا روشنایی و نور به صورت نمادین را در محل داشته است.

برج مقبره آقالار در سال 1175 هجری قمری به دستور ظل‌السلطان و به خاطر احترامی که به مراد خود داشت بنا شده و هم‌اکنون مدفن «میر عبدالفتاح» یکی از عرفای این شهر است.

در زمان حاضر از این گنبد به عنوان موزه سنگ نگاره‌های تاریخی مراغه استفاده می‌شود و دهها سنگ قبر مرمرین نفیس از شخصیت‌های مهم و برجسته مراغه در این محل نگهداری می‌شود.

مراغه به لحاظ داشتن برج مقبره‌های ارزشمند تاریخی و رصد خانه سالانه پذیرای دهها هزار نفر گردشگر خارجی و داخلی بوده که در صورت توجه ، فضا سازی و ایجاد امکانات گردشگری در محوطه این گنبدها، این شهرستان به یکی از قطب گردشگری شمال غرب کشور تبدیل می‌شود.

این شهرستان جزو 10 شهر دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی کشور محسوب می‌شود.

شهرستان مراغه با 250 هزار نفر جمعیت در 147 کیلومتری جنوب تبریز مرکز آذربایجان شرقی واقع است.