با اینحال،بحران اصلی آب در این استان،ریشه درمصرف بیرویه،برداشت ازذخایر زیرزمینی طی دههها و خشکسالیهای متوالی دارد. مشکلاتی که یک دوره بارشی، حتی اگر شدید باشد، حل نخواهد شد و نیازمند مدیریت هوشمندانه آبهای ورودی از طریق سدها، طرحهای تغذیه مصنوعی و جلوگیری از هدررفت و همچنین تغییر الگوی مصرف در کشاورزی، صنعت و شرب دارد.
وقوع بارشهای سنگین و سیلآسا در بخشهای جنوبی وغربی استان کرمان که با ثبت بیش از۱۵۰ میلیمتر بارش نقطهای در برخی مناطق، حال زمین را بهبود بخشیده است، میتواند خبر از روزهای خوش برای این استان داشته باشد. به گفته کارشناسان هواشناسی،تاپیش ازاین بارشها، کرمان باکاهش۹۸درصدی بارندگی نسبت به بلندمدت مواجهبوداما این بارشها باعث تولید روانآب قابل توجه، افزایش ترازرودخانهها وآبگیری نسبی مخازن سدهاشدکه تأثیر مستقیمی روی منابع آبی دارد.بااینحال اقدامات اضطراری مانند لایروبی رودخانههابرای مهار سیل وافزایش ظرفیت ذخیره باید در دستور کار باشد.اگرچه بارشهای اخیربسیار مثبت ارزیابی میشوندامابرای جبران خشکسالی انباشته چندین ساله بهویژه کسری مخازن آب زیرزمینی و رساندن استان به وضعیت نرمال آبی کافی نیستند ومدیریت بهینه آب وصرفهجویی همچنان حیاتی است.
برفی که راهها را بست
تقریبا تمام کسانی که تاکنون به کرمان سفر نکردهاند، این استان را منطقهای خشک با کمترین بارشها تصور میکنند اما جالب است بدانیم فقط طی روزهای اخیر بارش برف سنگین در سربیژن جیرفت، باعث بسته شدن چندین راه مواصلاتی شده است. آنطورکه مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان اعلام کرده بارشهای بیسابقه درمنطقه سربیژن راههای زیادی را مسدود و موجب، آبگرفتگی معابر شهری کهنوج وقطع برق در شهر راین شده است.غلامرضا نژادخالقی با اشاره به اینکه در پی بارشهای اخیر، راه سربیژن بهطور کامل مسدود شده و محور فاریاب ــ کهنوج از سمت کلکسورک نیز امکان تردد ندارد، گفت: «در شهرستانهای فاریاب و ارزوئیه، برخی روستاها درمعرض خطرقرار دارند و به فرمانداران تأکید شده بازدیدهای میدانی انجام و گزارش وضعیت را مرتبا اعلام کنند؛ ضمن اینکه در داخل شهر کهنوج، سطح آب بالا آمده و مشکلاتی برای شهروندان ایجاد کرده است. امیدواریم با اقدام فوری شرایط این منطقه به حالت عادی بازگردد.»
تأمین تدریجی آب منابع
در گزارشی که دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور ارائه کرده، استانهای هرمزگان، فارس، کرمان و بوشهر بیشترین میزان بارندگی را در این دوره دریافت کردهاند اما نباید فراموش کرد که ایران وارد ششمین سال پیاپی خشکسالی شده و جبران کمبارشی سالهای متمادی، بهسادگی امکانپذیرنیست. از اواسط هفته گذشته هواشناسی استان کرمان پیشبینی کرده بود که در روزهای اوج سامانهای که کل ایران را تحتتأثیر قرار داده است، بارشهای نقطهای و محلی حتی تا ۱۵۰ میلیمتر نیز ثبت خواهد شد. بعد از آن و از نظر وسعت، این بارشها تمامی سطح استان را دربر گرفت و بیشترین میزان آن در غرب و جنوبغرب کرمان متمرکز بود.
محسن عراقیزاده با تاکید بر اینکه در مناطق سردسیر و کوهستانی، این بارشها به صورت برف بود که برای تأمین تدریجی آب منابع، بسیار باارزش است، ادامه داد: «در مقابل این بارشهای امیدوارکننده، آمار بلندمدت نشاندهنده یک کمبارشی شدید و مستمر است که با یک ماه پربارش جبران نمیشود.»
او با بیان اینکه از ابتدای سال آبی جاری تا پیش از شروع بارشهای آذرماه، بارندگی در استان کرمان حدود ۹۸ درصد نسبت به مدت مشابه بلندمدت کاهش داشته، تصریح میکند: «گزارشهایی داریم که ۱۰ تا ۱۵ شهرستان استان تا پیش از این، بارندگی نزدیک به صفر را تجربه کرده بودند.»
رسیدگی به وضعیت شهروندان
بارشهای اخیر تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی بر منابع آبی کرمان گذاشته و دستگاههای اجرایی را به تکاپو انداخته است. مدیرکل دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور اعلام کرده تداوم بارشها منجر به تولید روانآب و افزایش تراز آب رودخانهها در استانهایی ازجمله کرمان شده است. اگرچه هنوز آمار دقیقی از افزایش حجم آب سدهای کرمان منتشر نشده اما تجربه استانهای همجوار مانند هرمزگان که افزایش ۹۰ میلیون مترمکعبی و فارس با افزایش ۵۵ میلیون مترمکعبی روبهرو بوده، نشاندهنده پتانسیل مثبت این بارشها برای پرشدن نسبی مخازن سدهاست. با پیشبینی ادامه بارشهای شدید، دستگاههای اجرایی کرمان در حالت آمادهباش کامل قرارگرفتند تا هم ازخسارات سیل جلوگیری کنندوهم امکان ذخیرهسازی آب را افزایش دهند.
خداحافظی برفی با پاییز
علاوه بر کرمان، چنداستان دیگرهم طی روزهای اخیر شاهد بارش برف بودند. در استان مرکزی و براساس اعلام ادارهکل آموزشوپرورش استان در پی بارش برف و برودت هوا، مدارس دوره ابتدایی شهروروستای شهرستان خمین، امروز شنبه غیرحضوری شده ومدارس دورههای متوسطه اول ودوم شهر و روستا با یک ساعت تاخیر فعالیت خودراآغازخواهند کرد.
در اصفهان، رئیس اداره هواشناسی فریدن با اشاره به آمار ثبتشده تا روز گذشته گفت که در شهر داران ارتفاع برف ۲۶سانتیمتر، منطقه بادجان ۳۵سانتیمتر، سینگرد ۲۶سانتیمتر و در منطقه سواران نیز ۲۹سانتیمتر گزارش شده است. فرمانده انتظامی شهرستان اردستان هم از استقرار یگانهای گشت انتظامی جهت امدادرسانی خبر داد و خواهان پرهیز شهروندان از سفرهای غیرضروری شد. سعید احتشامی، رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جادهای کاشان هم با اشاره به افزایش بارش برف در مناطق مختلف این شهرستان گفت: در برخی از محورهای مواصلاتی مثل محور کامو، ارتفاع برف به بیش از سه متر رسید. در خراسانرضوی و شهر مقدس مشهد بارش برف از ظهر دیروز آغاز و همزمان با غروب آفتاب در این شهر تقویت شد. طبق آخرین برآوردها میزان برف در نقاط مختلف مشهد بین ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر پیشبینی میشود. با توجه به بارش برف، کاهش محسوس دما و بهمنظور پیشگیری از وقوع حوادث احتمالی، کلیه مراکز آموزش عالی چهارمحال و بختیاری امروز تعطیل شد.
مدیرکل مدیریت بحران استان چهارمحال و بختیاری گفت: براساس مصوبه شورای مدیریت بحران استان و با توجه به بارش برف، کاهش محسوس دما و بهمنظور پیشگیری از وقوع حوادث احتمالی، امروز تمام مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استان بهصورت غیرحضوری برگزار میشود.
همچنین سرهنگ ایرج حسینپور، رئیس پلیسراه چهارمحال و بختیاری هم اعلام کرد، بر اثر بارش برف تردد از گردنههای چری، شاهمنصوری، گوشنگلی، دشتزری، دالوران، خلک و بخش بازفت با زنجیر چرخ امکانپذیر است.
