علائم بالینی و تشخیص حساسیت به گیاهان
علائم آلرژی فصلی و حساسیت به گیاهان آپارتمانی معمولا در دستگاه تنفسی بروز میکند. شایعترین نشانهها عبارتند از: عطسههای پشتسرهم، خارش بینی، آبریزش و گرفتگی بینی، قرمزی و اشکریزش چشمها، سرفههای خشک و گاهی خسخس سینه. در برخی بیماران، تماس مستقیم با برگ یا گرده گیاهان آپارتمانی میتواند موجب بروز کهیر، خارش پوست یا اگزما شود.تشخیص آلرژی معمولا با گرفتن شرححال دقیق و بررسی ارتباط زمانی علائم با فصل یا تماس با گیاهان انجام میشود. در موارد خاص، تستهای پوستی یا آزمایش خون میتواند به تأیید تشخیص کمک کند. نکته مهم آن است که بسیاری از بیماران در شهریور، علائم خود را به اشتباه سرماخوردگی یا عفونت ویروسی تلقی میکنند در حالیکه تداوم نشانهها بیش از یک هفته و ارتباط آن با حضور در محیطهای پر گرده، احتمال آلرژی را مطرح میسازد.
روشهای درمان و کنترل حساسیت
درمان حساسیت به گیاهان چند مرحلهای است و شامل پرهیز از تماس، استفاده از داروها و در برخی بیماران درمانهای تخصصی ایمنوتراپی میشود. نخستین اقدام، کاهش مواجهه با آلرژن است.بستن پنجرهها در ساعات اوج گردهافشانی (معمولا صبحها)، استفاده از دستگاه تصفیه هوا درمنازل، شستوشوی مرتب ملحفهها و حمام پس از بازگشت از بیرون میتواند شدت علائم را کاهش دهد. همچنین توصیه میشود گیاهان آپارتمانی با گرده زیاد یا بوی تند در منازل بیماران آلرژیک نگهداری نشود.
از نظر دارویی، آنتیهیستامینهای نسل جدید (مانند لوراتادین و فکسوفنادین) به کاهش عطسه و آبریزش بینی کمک میکنند. اسپریهای کورتیکواستروئیدی داخل بینی (مثل فلوتیکازون) مؤثرترین داروها برای کنترل التهاب و گرفتگی بینی هستند. در مواردی که علائم چشمی شدید باشد، قطرههای آنتیهیستامین یا پایدارکننده ماستسل تجویز میشود. بیماران مبتلا به آسم آلرژیک نیز ممکن است نیاز به داروهای استنشاقی داشته باشند.
درمان ایمنوتراپی آلرژن (تزریقی یا زیرزبانی) تنها در بیماران با علائم متوسط تا شدید و مقاوم به درمان دارویی توصیه میشود. این روش طی چند سال با معرفی تدریجی مقادیر کم آلرژن به بدن، تحمل ایمنی ایجاد کرده و میتواند به کاهش دائمی علائم منجر شود.
آلرژی به گلها و گیاهان آپارتمانی و همچنین حساسیت فصلی به گردهها در ماه شهریور، یکی از مشکلات شایع جامعه شهری است که میتواند کیفیت زندگی بیماران را بهشدت کاهش دهد. از این جهت توجه به علائم بالینی، افتراق آن از سرماخوردگی و مراجعه به پزشک متخصص آلرژی یا کودکان برای تشخیص و درمان صحیح ضروری است.