از رفع تنش آبی تا تامین آب صنایع

برخی نیروگاه‌ها که به نام حرارتی فعالیت می‌کنند، نیاز به آب هم دارند. در شرایطی که بارش‌های کشور کاهش ۴۹ درصدی دارد، به نظر می‌رسد در بخش مصارف باید مدیریت ویژه‌ای انجام شود. مدیریتی که بتواند آب شرب را تامین و بخش کشاورزی و صنعتی را پوشش دهد. همدان یکی از استان‌هایی است که در این زمینه توانسته عملکرد خوبی داشته باشد. در سال ۱۴۰۱ تنش آبی همدان باعث بحران در این استان شد. به‌گونه‌ای که قطع آب در آن زمان به ۱۲ساعت می‌رسید اما با عملیات جهادی که اتفاق افتاد در کمتر از یک ماه این مشکل رفع شد. دلیل وجود تنش آبی هم پروژه‌ای بود که ۱۷ سال معطل مانده بود. سال ۱۳۸۳ همزمان با سفر رهبر معظم انقلاب به همدان، تأمین آب پایدار از سد تالوار تصویب شد اما این طرح پیشرفت خاصی نداشت و در نهایت مشکل تنش آبی را در سال ۱۴۰۱ رقم زد. 
    رفع تنش آبی
در دولت سیزدهم با ورود مستقیم رئیس‌جمهور شهید و وزارت نیرو این مشکل رفع شد. در آن زمان شرکت آب و فاضلاب استان همدان برای رفع موقت مشکل آب آشامیدنی ابتدا با استفاده از سه حلقه چاه در بخش جنوبی آق‌حصار و چند حلقه چاه اجاره‌ای در شهرستان‌های بهار و همدان درصدد تامین آب برآمد. پس از آن ۶۷ حلقه چاه کشاورزی دیگر مورد بهره‌برداری و استفاده قرار گرفت. طرح انتقال آب از سد تالوار با طول ۱۴۰ کیلومتر و لوله‌ای به قطر یک متر و ۶۰سانتی‌متر، شامل سه ایستگاه بود  که در ارتفاع حدود ۶۰۰ متری ساخته شد. در این طرح آب به ارتفاعات کوهستانی پمپاژ می‌شد و به همدان می‌رسید.
تا اینجای کار مشکل یک شهر که دچار تنش آبی شده بود با عملیات جهادی یک طرح کهنه رفع شد اما کمتر کسی تصور می‌کرد استان همدان در این مدت کوتاه با مدیریت صنعت آب، بتواند آب نامتعارف را برای صنایع درنظر بگیرد.از این رو به منظور بازدید از اقدامات انجام‌شده در این حوزه، اردوی راهیان پیشرفت این بار در ایستگاه استان همدان توقف کرد. ماجرا از این قرار بود که تصفیه‌خانه فاضلاب استان ماموریت تامین آب نیروگاه شهید مفتح همدان را برعهده گرفته بود. 
    مدیریت مصرف آب
فرهاد بختیاری‌فر، مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب استان همدان در گفت‌و‌گو با خبرنگار جام‌جم از روزهایی سخن گفت که این استان درگیر تنش آبی بود و افزود: در سال ۱۴۰۱ تامین آب شرب همدان یکی از بحث‌های داغ کشور بود و همه رسانه‌ها به آن می‌پرداختند اما با یک اقدام جهادی شاهد تلاشی بودیم که در کوتاه‌ترین زمان بتوانیم مشکل را رفع کنیم. وی تاکید کرد: در شرایط فعلی با این‌که مشکل آب شرب همدان رفع شده اما شاهد گرمای زودرسی هستیم که مصرف آب را در این استان افزایش داده است. مصرف آب در اواخر تیر سال گذشته به ۱۵۰/۲ لیتر در ثانیه می‌رسید که این رقم را ما در اوایل خرداد امسال شاهد بودیم. همچنین ذخایر آبی استان همدان نسبت به گذشته کمتر شده که مدیریت بیشتری را در مصرف آب می‌طلبد. شرایط نشان می‌دهد از تنش آبی خارج شده‌ایم و مشکلی در تامین آب شرب نداریم اما کشت محصولات آب‌بری مانند سیب‌زمینی و توسعه صنایعی مانند فولاد باعث می‌شود در آینده دوباره دچار مشکل شویم. از این رو پیشنهاد داده‌ایم به منظور حفظ سفره‌های زیر زمینی صنایع از پساب تصفیه‌شده استفاده کنند. تصفیه‌خانه فاضلاب شهر همدان سالانه حدود ۲۰ میلیون مترمکعب فاضلاب را تصفیه کرده و ۱۵ میلیون متر مکعب از آن را به صنایع تزریق می‌کند. از سال ۱۳۹۵ سالانه حدود ۱۴ میلیون مترمکعب از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب همدان به نیروگاه هزار مگاواتی شهید مفتح منتقل می‌شود، این اقدام موجب شد چاه‌های عمیقی که تا قبل از سال ۱۳۹۵ از آن برای تولید برق استفاده می‌شد و دچار افت سطح آب شده بودند، بسته شوند. هم‌اکنون تمام برق نیروگاه شهید مفتح با استفاده از پساب تولید می‌شود.