اجرای طرح به این صورت بود که دهکهای یک تا هفت درآمدی میتوانستند ۲۲۰ هزار تومان یارانه تشویقی دریافت کنند که شرط دریافت آن، استفاده از کالابرگ بود. در این طرح۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کمچرب، پنیر، ماست کمچرب، مرغ، تخممرغ، قند و شکر، روغن مایع وماکارونی که طبق نظر انستیتوی تغذیه ایران به تایید رسیده بود، در فروشگاههای متصل به طرح کالابرگ الکترونیکی عرضه میشد.
طرح «مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها» که از اردیبهشت سال ۱۴۰۱ برای افزایش رفاه و آسایش مردم در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفت، به گونهای اجرا شد که خانوارهای مشمول سه دهک اول مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و دهکهای چهارم تا نهم نیز مبلغ ۳۰۰ هزار تومان یارانه دریافت کنند و طرح فجرانه در بهمن به آن افزوده شد. در واقع قیمت اصلی ۱۱ قلم اعلامشده ۵۲۳ هزار تومان تعیین شده بود که بخشی از یارانه نقدی و مابقی به صورت تشویقی به خانوارها پرداخت میشد. طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حدود ۹۰ درصد از یارانهبگیران از این طرح استقبال کردند. این طرح قرار بود سه ماهه اجرا شود و تا پایان اردیبهشت نیز ادامه داشت. پس از پایان فعالیت دولت سیزدهم، دولت چهاردهم نیز آن را پیگیری نکرد. البته احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده منابعی در بودجه امسال برای این طرح دیده نشده است.
ورود مجلس
حالا محمدباقر قالیباف، رئیسمجلس شورای اسلامی در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرده که در قانون بودجه ۱۴۰۴، بحث کالابرگ الکترونیکی برای ۱۵ کالای اساسی مورد تأکید قرار گرفته است.وی افزود: کالابرگ الکترونیکی برای تعدادی از اقلام اصلی معیشتی و چند قلم اصلی جهیزیه برای آغاز زندگی زوجهای جوان در مجلس تصویب شد تا تورم به مردم فشار نیاورد و دولت باید به هر شکلی میتواند، این کالابرگ را برای پنج تا هفت دهک پایین جامعه تأمین کند. روشن است که این کالابرگ باید برای کسانی باشد که به آن نیازمندند. قیمت کالاها نباید بیش از میزانی که حقوق یک کارگر و کارمند اضافه میشود، افزایش پیدا کند و اگر این اتفاق افتاد، دولت باید با کالابرگ آن را جبران کند و این باید مبنای کار باشد که به معنای توجه به مردم است. براساس اظهارات وی، در قانون بودجه ۱۴۰۴، بحث کالابرگ الکترونیکی برای ۱۵ کالای اساسی مورد تأکید قرار گرفته است. این طرح با هدف کمک به مردم در تأمین نیازهای روزمره آنها مطرح شده و دولت مکلف شد افزایش قیمتهای کالاهای اساسی را با کالابرگ الکترونیکی جبران کند.
بهبود معیشت
رحمتا... نوروزی، نایبرئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درگفتوگو با جامجم درباره اجرای کالابرگ الکترونیکی، گفت: در دولت سیزدهم، شهید رئیسی اعتقاد داشت که کالا برگ الکترونیکی باید اجرایی شود. با اینحال عنوان میشود یارانه نقدی، نقدینگی و تورم را افزایش میدهد در حالی که این موضوع در کالابرگ الکترونیکی رخ نمیدهد و حتی قدرت خرید مردم از این طریق افزایش پیدا میکند. وی با بیان اینکه کالابرگ الکترونیکی میتواند به بهبود معیشت مردم کمک کند، افزود: مردم میتوانند از طریق کالابرگ الکترونیکی حتی تا ۲۵ کالای اساسی را از طریق فروشگاههای زنجیرهای تهیه کنند و خرید مایحتاج خود را انجام دهند و اقشار آسیبپذیر، کارگران، بازنشستگان و کارمندان میتوانند از این طریق بهرهمند شوند. این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه امیدواریم کالابرگ الکترونیکی هرچه سریعتر توسط دولت عملیاتی شود، ادامه داد: امروز تلاطم قیمتها را شاهد هستیم و برای اینکه بتوانیم شرایط مساعدی برای اقشار آسیبپذیر متوسط به پایین فراهم کنیم، میتواند راهکار خوبی باشد. نوروزی گفت: اجرای کالابرگ الکترونیکی الزام قانونی است و باید انجام شود که در دولت قبل اجرا شد و در دولت چهاردهم هم باید اجرایی شود.
اجماع در مورد کالابرگ الکترونیکی
حمید حاجاسماعیلی، کارشناس مسائل اقتصادی در مورد اجرای کالابرگ الکترونیکی و تاثیر آن بر قدرت خرید مردم، به خبرنگار جامجم، گفت: خوشبختانه درخصوص توزیع کالاها از طریق کالابرگ الکترونیکی، اجماع خوبی در کشور وجود دارد. وی با بیان اینکه اجرای کالابرگ الکترونیکی در دولت سیزدهم تجربه مثبتی بود، افزود: پرداخت یارانههای نقدی طی دو دهه گذشته ناکارآمدی داشته است، بنابراین بازنگری در حمایتهای یارانهای حتما نیاز است و تنها راهکار این است که یارانه نقدی به کالابرگ تبدیل شود. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اقدامات خوبی در دولت سیزدهم انجام شد اما مدتی است که کار متوقف شده و در عین حال ایراداتی داشت که باید آنها را برطرف کنیم. حاجاسماعیلی بیان کرد: با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور و کمبود منابع، فاصله زیادی بین درآمد خانوارها و تامین نیازهایشان رخ داده و نتوانستیم دستمزدها رابه میزان تورم افزایش دهیم، بنابراین حتما باید دنبال راهکارهای جدیدباشیم که سادهترین وبهترین روش، کالابرگ الکترونیکی است.وی گفت: البته باید تعداد کالا در طرح کالابرگ را افزایش دهیم که رئیس مجلس تا ۱۵ قلم کالا راعنوان کرد؛درحالی که میتواند بیشتر هم باشد ودرعین حال باید دسترسی آسان و ارزان را فراهم کنیم و این اقدام حتما موثر است.
نکته بعدی اینکه باید یارانه نقدی ثروتمندان و افراد توانمند حذف شودکه با مبالغ آن بتوان به افراد آسیبپذیر، کمدرآمد و و دهکهای ضعیف، بهخصوص گروههای کارگری و بازنشستگان کمک کرد و در عین حال یارانههای نقدی را به کالا تبدیل کنیم. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اجرای کالابرگ الکترونیکی میتواند به هدف اصابت کند. دولت میتواند کالاها را کنترلشده و با کیفیت و قیمت مناسب به گروههای هدف بدهد. قطعا این کار هدفمندتر و کارآمدتر از یارانههای نقدی است.