رکوردشکنی معادن در حوادث

انفجار دراین معدن بهدلیل تصاعد آنی گازمتان دردوبلوکBوC معدن زغالسنگ شرکت معدنجو طبس روی داد و طبق گزارشهای منتشره، حادثه معدن طبس بهعنوان پرتلفاتترین حادثه معدنی کشور در ۱۵ سال اخیر ثبت شد. حوادث ناشی از کار در معادن برای کارگران این صنعت همواره یک روند پرفرازونشیب را طی کرده و به همین علت، بسیاری از کشورهای توسعهیافته در این عرصه در تلاش هستند تا با استفاده از روشهای نوین فناوری، آموزش و نظارت مستمر، آمار قربانیان ناشی از اینگونه حوادث را به صفر برسانند. اصطلاح «فاجعه معدن» از نظر تاریخی برای حوادث معدنی که تعداد پنج نفر یا بیشتر در آن حوادث کشته میشوند به کار میرود، بلایای معدن، به این معنا زمانی به طرز وحشتناکی رایج بود. بهعنوان مثال، در سال ۱۹۰۷ میلادی، ۱۸ فاجعه معدن زغالسنگ، به علاوه دو فاجعه دیگر در صنعت معدن فلز و غیرفلز رخ داد.در میان فجایع معدن در قرن گذشته، از انفجار معدن زغالسنگ «مونونگاه» در ایالت ویرجینیای غربی آمریکا سال ۱۹۰۷ که جان ۳۶۲ نفر را گرفت، بهعنوان بدترین فاجعه تاریخی این صنعت نام برده شده است.طبق برآوردهای بینالمللی، تعداد و شدت حوادث معدن در قرن بیستویکم پس از دههها تحقیق، استفاده از فناوریهای پیشرفته و اعمال نظارت و اجرای برنامههای پیشگیرانه بهطور چشمگیری کاهش یافته است. به همین دلیل بسیاری از کشورهای موثر و فعال در این عرصه سعی کردهاند که آمار قربانیان حوادث معدنی را با استفاده از علم و فناوریهای روز و رعایت شرایط ایمنی در کمتر از پنج نفر باقی بماند یا حتی کمتر شود.با وجود این، پیشگیری از تکرار حوادثی مانند بلایای گذشته برای دولتهای فعال در این عرصه که در زمره غولهای اقتصادی جهان هستند، همچنان بستگی به حفظ یک اولویت چندگانه اصلی دارد؛ هوشیاری، همکاری مداوم کارگران و مدیریت معدن، نیروی کار آموزشدیده و نظارت دولت. مواد معدنی عنصر اصلی اکثر صنایع تولیدی در جهان هستند و به همین دلیل تقریبا همه کشورهای مهم در این عرصه تلاش کردهاند تا سهم خود را از منابع طبیعی موجود در این کره خاکی، ازدل زمین بیرون کشیده و در حد قدرت و توان شان سهم بیشتری از استخراج عناصر مهم و حیاتی را به خود اختصاص دهند.انواع استخراج معادن بهطور مستمر توسط تمام کشورهای جهان انجام میشود، اما این فعالیتها چه در سطح ملی یا مقیاس جهانی با پیامدهای اقتصادی، زیستمحیطی، انسانی و اجتماعی مهمی همراه بوده است.باید گفت منظور از عملیات معدنی در جهان شامل آن دسته از استخراج سنگها و مواد معدنی از پوسته زمین است که از نظر اقتصادی برای استخراجکنندگان سودمند باشد.در یک مفهوم گسترده، اگرچه فعالیت معدنی علاوه بر عملیات زیرزمینی و روباز، موارد ضروری برای تصفیه مواد استخراجشده مانند خرد کردن، اندازهگیری، شستوشو و تغلیظ را نیز شامل میشود، اما بیشتر فعالیتهای استخراج زیرزمینی با پیامدها و حوادث ناگوار انسانی همراه بوده است. نکته قابل توجه دیگر این است که طبق آمارهای سازمان بینالمللی کار، معدن مولد مهمی برای اشتغال نیروی کار نیست، زیرا درواقع فقط یکدرصد از نیروی کار جهان، یعنی حدود ۳۰ میلیون نفر، در این بخش کار میکنند.با وجود این؛ ارقام پایین اشتغال، نرخ بالای حوادث در بخش معدن در بسیاری از کشورها سبب نگرانی بینالمللی شده است. اگرچه معدن فقط یکدرصد از کل کارگران را استخدام میکند، اما مسئول حدود ۸درصد از حوادث شغلی مرگبار (تقریبا ۱۵هزار نفر در سال)است که نشان میدهد یکی ازبالاترین نرخهای سوانح را در میان تمام بخشهای تولیدکننده دارد.کارشناسان این عرصه میگویند: صنعت معدن بخش قابل توجهی ازحوادث شغلی، بهویژه حوادث مرگبار را به خود اختصاص داده وبه همین دلیل یکی از خطرناکترین مشاغل در جهان محسوب میشود. در آمریکا استخراج معدن یک بازوی مهم اقتصادی در این کشور است، اما ازنظر تاریخی یکی از بالاترین نرخهای سوانح کشنده و غیرکشنده را در بین تمام صنایع داشته است.