داستانی تکراری و بیسرانجام که هر سال بر سر کیفیت پایین و قیمت بالای آن بحثهای زیادی مطرح میشود. درحالیکه هنوز اتحادیه صنف خیاطان تهران، نرخ امسال لباسهای فرم مدارس را اعلام نکرده، اما عاطفهسادات مدبرنژاد، مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزشوپرورش ضمن تاکید بر اینکه مدرسهها حق تغییرسالانه طرح ورنگ لباسفرم را ندارند، گفت: «دانش آموزان میتوانند از لباسفرم پارسال خود استفاده کنند و اجباری برای تهیه لباس جدید نیست.» البته طبق گفته مدبرنژاد، در تهران کف قیمت لباسفرم ۵۴۸ هزار تومان و سقف آن ۸۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای پیراهن و شلوار و برای کت وشلوار یکمیلیون و ۹۱۶ هزار تومان است که مدارس غیردولتی هم از این قاعده مستثنا نیستند. ولی در عمل وقتی پای درددل والدین مینشینیم این رقمها رعایت نمیشود. به نظر میرسد هزینه مدرسهرفتن دانشآموزان طی این سالها، سهم بالایی از سبد هزینهای یک خانواده را اشغال کرده و حالا تامین آن به دغدغه بزرگی بهخصوص برای خانوادههای کمبضاعت تبدیل شده است. با وجود اینکه یکسانبودن لباسفرم دانشآموزان اثرات مثبتی همچون بهبود نظم و انضباط، کاهش مشکلات رفتاری و ارتقای احساس هویت و غرور را به همراه دارد، اما سؤال اینجاست که دانشآموزان خانوادههای کمبرخوردار که توان تهیه هرساله لباس فرم ندارند، تکلیفشان چیست؟ یا اگر خانوادهای چند فرزند مدرسهای داشته باشد با این قیمتهای سلیقهای در تهیه لباسفرم و کیفیتهای نامرغوب چه باید بکند؟
تاریخچه لباسفرم در مدارس
تاریخچه ورود یونیفرمهای یکسان به مدارس را که ورق میزنیم به دوران قبل از انقلاب میرسد، اما بعد از انقلاب مدتی روبه فراموشی رفت و مجددا اواسط دهه ۷۰ قرار شد بهجای روپوشهای سر تا پا سیاه و سرمهای دخترانه و لباسهای رنگارنگ پسرانه، دانش آموزان از لباسهای یکسان استفاده کنند. علت آن هم حذف فاصله طبقاتی میان بچهها بود تا دیگر خبری از فخرفروشی و چشموهمچشمی در مدارس نباشد. تا اینکه اوایل دهه ۸۰ مدارس، تولیدیهایی را برای خرید روپوش تعیین کردند و اگر دانش آموزی به این موضوع تن نمیداد مورد بازخواست قرار میگرفت.
دریافت هزینه لباسفرم فقط توسط تولیدکننده!
براساس دستورالعمل اجرایی ثبت نام دانش آموزان، مدیران مدارس مجازبه عقدهیچگونه قراردادی با تولیدکنندگان لباسفرم دانش آموزی نیستند. دریافت کل مبلغ هزینه لباسفرم فقط توسط تولیدکننده و براساس قیمتهای اعلامشده اتحادیه و نرخنامه مورد تایید ادارات صنعت، معدن وتجارت و به طور مستقیم ازاولیا خواهد بود. خانم مهاجری، مادریکی ازپسران مقطع پنجم ابتدایی درمدرسه غیرانتفاعی محدوده محله دیباجی است که از موضوع تغییر رنگ هرساله روپوش مدرسه ناراضی است و به خبرنگار ما میگوید: «امسال که هنوز هزینه لباسفرم را اعلام نکردند، اما سال گذشته مبلغ دومیلیون تومان را از ما دریافت کردند. البته لباس پارسال شامل شلوار ورزشی، تیشرت، شلوار کتان، پیراهن و جلیقه بود.» البته ما از مسئول یکی از مدارس در محله نعمتآباد تهران که از ما خواسته نامش محفوظ بماند هم درخصوص هزینه لباسفرم سؤال کردیم و به ما میگوید: «هزینه لباسفرم حدود ۶۳۰ هزار تومان است که مدیر مدرسه اجباری در تهیه آن برای دانشآموزان ندارد.» داستان تهیه لباسهای فرم گویا سر دراز دارد، چراکه سال تحصیلی گذشته فقط در پایه ابتدایی حدود ۹میلیون دانشآموزمشغول به تحصیل بودند، اگر تنها نیمی از این دانشآموزان به طور میانگین ۴۰۰هزار تومان بابت لباسفرم پرداخت کرده باشند، یک حساب سرانگشتی، رقم ۱،۸۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ را نشان میدهد! عددی که حتی خواندن آن هم سخت است. با وجود نرخهایی که برای لباس مدارس مصوب میشود چرا بازهم شاهد تخلفاتی در این زمینه هستیم و ما را به این فکر وامیدارد که پشتپرده یک لباسفرم ساده برای دانشآموزان چه خبر است؟
قصه پرماجرای لباس فرمدانشآموزان
قصه تهیه لباسفرم مدارس سر درازی دارد؛ سال ۹۶ هم کارگروه ساماندهی مد و لباس اسلامی ــ ایرانی وارد ماجرا شد تا با ارائه دستورالعمل کلی سر و سامانی به لباسفرم دانش آموزان دهد، اما این دستورالعمل اجرا نشد و هر مدرسهای ساز خودش را در فرم پوششی زد. آقای فکوری پدر یکی از دانشآموزان مدرسهای غیردولتی در سبلان شمالی است. او به خبرنگار جامجم میگوید: «هنوز قیمت جدید لباسفرم را اعلام نکردهاند، اما قیمت پارسال مانتو و شلوار بهجز مقنعه دخترم دومیلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود.» البته این پدر از کیفیت دوخت و پارچه بسیار ناراضی است و به ما توضیح میدهد: «مدیر مدرسه نشانی تولیدی پسرش را به ما داد تا برای تهیه لباس به آنجا مراجعه کنیم و مدعی بود قیمتها مقرونبهصرفهتر ازبیرون است.» گویی تجارتی پشت این موضوع پنهان است. آقای ملایری هم پدر یکی از دانشآموزان پسری است که در مدرسه غیرانتفاعی و در مقطع دوم ابتدایی و در محدوده پونک مشغول به تحصیل است. او به خبرنگار ما میگوید که هزینه روپوش و شلوار پسرش را ۵۵۰ هزار تومان گفتند. وی همچنین ادامه میدهد: «هزینه اعلامی امسال با سال گذشته بسیار متفاوت است، چراکه سال پیش مبلغ یکمیلیون بابت لباسفرم دریافت کردند، اما بخشی از هزینه امسال را سازمانی که این مدرسه به آن مرتبط بوده بر عهده گرفته است.» اولیا معتقدند نه حق انتخاب کیفیت پارچه را دارند و نه محل دوخت و تهیه لباسها را!