تکمیل تصویر شهید صدر

این مستند که در ۹قسمت ۲۵دقیقه‌ای تولید شده است علاوه بر مروری بر زندگی شهید صدر، به رفتار و سلوک ایشان در زندگی اجتماعی و خانوادگی، جایگاه علمی ایشان و سوابق مبارزاتی آن شهید با رژیم بعث عراق می‌پردازد. تلاش شده در این مجموعه مستند، قدمی برای معرفی این شخصیت عظیم و نابغه جهان اسلام برداشته شود تا الگویی واقعی از یک عالم عامل و مجاهد خستگی‌ناپذیر در عصر حاضر ارائه شود. مستند یادشده روزهای یکشنبه و چهارشنبه پخش شد. برای روشن شدن جزئیات این مجموعه مستند، با محمدهادی مجتهد، نویسنده و تهیه‌کننده آن گفت‌وگو کردیم.  
 
بازخوانی تفکرات شهید
محمدهادی مجتهد، نویسنده و تهیه‌کننده مجموعه مستند صدرنادرخصوص دلیل تولید این مجموعه به جام‌جم می‌گوید: شاید مستندهای دیگری هم پیش از این درباره شهید صدر ساخته و در کشورهای عربی پخش شده باشد، کما این‌که در ایران هم مستندهایی در این خصوص تولید و پخش شده است. به‌هرحال مطالب زیادی درباره ایشان گفته شده بود اما با توجه به فضای کشور عراق و این‌که از مستندهای قبلی گذشته بود و البته برخی افرادی که می‌توانستند درباره شهید صدر صحبت کنند سن‌شان بالا بود و ممکن بود بعد از مدتی نباشند، احساس نیاز کردیم که سراغ ساخت این مجموعه مستند برویم. برخی مستندهای ساخته‌شده محدود بودند و بیشتر با افرادی که در ایران بودند صحبت شده بود. یعنی مستندی نداشتیم که افراد مختلف را در بر بگیرد. با توجه به این دو مسأله، سراغ تولید رفتیم تا خاطرات و نکاتی که افراد با این شهید داشتند را مطرح کنند.درعین‌حال سفارش‌هایی از سوی شبکه الکوثر مطرح شد و احساس کردیم خوب است که تفکر این شهید بازخوانی شود. خودمان هم تصور نمی‌کردیم که این‌قدر مطالب درباره ایشان گسترده باشد.البته لیستی که داشتیم بسیار گسترده‌تر بود و خیلی از شاگردان ایشان نیامدند. بااین‌حال، توانستیم با افرادی در ایران، لبنان و عراق پیرامون این شهید صحبت کنیم. درواقع این مجموعه مستند با محوریت تبیین، توصیف و بازخوانی شهید صدر در گفت‌وگو با شاگردان این شهید تولید شده است. 

هر قسمت، یک موضوع 
وی ادامه می‌دهد: این‌طور نبوده که در هر قسمت سراغ یک شخصیت برویم بلکه به شکل موضوعی جلو رفتیم. قسمت اول درباره پدر و اجداد و شروع زندگی و نبوغ این شهید صحبت کرده و تاریخچه مختصری را گفتیم. به‌صورت خاص درباره نبوغ و اجتهاد این شهید قبل از سن بلوغ گفتیم و به نحوه مطالعه و فرصت‌های اختصاص‌داده به تفکر اشاره کردیم که به نظرمان برای بینندگان قابل استفاده و مفید بود. در قسمت دوم قدری وارد آثار این شهید شدیم و از کتاب «فلسفتنا» شروع کردیم که در زمان خود جدید بود. در این خصوص خاطرات خوبی گفته شده و درباره نگارش کتاب‌ها نکاتی مطرح شد.قسمت سوم با ادامه بحث قسمت قبل، روی مسأله تربیت شاگردان متمرکز شدیم که شهید صدر آنها را امتداد و ثمره خودشان می‌دانست. در این برنامه خاطرات خوبی درباره نحوه نگارش این کتاب‌ها گفته شده. البته برخی خاطرات هم به‌واسطه این‌که برخی افراد راضی به صحبت نشدند، به شکل نریشن بیان شد. در این قسمت‌ها بیشتر به بحث علمی ایشان پرداخته شد.مجتهد تصریح می‌کند: در قسمت چهارم بیشتر به بحث عبادت و زهد ایشان پرداختیم و از ارتباط عاطفی او با خانواده گفتیم. همچنین درباره روابط بین خانواده و خواهرشان شهید بنت‌الهدی پرداخته شد و از شخصیت علمی و جهادی ایشان گفتیم. قسمت پنجم مربوط به ارتباط‌شان با مردم بود که ارتباط با اخلاق این شهید داشت و در بخش ششم وارد زندگی سیاسی این شهید شدیم. بحث تربیت شاگردانی را مطرح کردیم که بعدها جزو موسسین حزب‌ا... لبنان بودند که از آن جمله می‌توان به شهید سیدعباس موسوی اشاره کرد که توجه خاص ایشان باعث شد مدرسه امام‌علی(ع) بعلبک ساخته شود و در نهایت فردی مثل سیدحسن نصرا... از این مدرسه بیرون بیاید. قسمت هفتم درباره ارتباط شهید صدر با امام‌خمینی(ره) بوده که یک ارتباط خوبی بود. کما این‌که بعد از انقلاب، نامه‌های بسیاری از سوی شهید صدر درباره امام منتشر شد تا به شاگردان خود بگوید که به انقلاب بپیوندد. خیلی از شاگردان شهید صدر گفته بودند اگر ایشان چیزی درباره امام نگفته بود، ما به سمت ایشان نمی‌آمدیم. در ادامه هم به کتابی از ایشان پرداختیم که به نگارش قانون اساسی کمک کرد. شهید صدر کتابی با عنوان «الاسلام یقود الحیاه» داشتند که بخشی از آن پیرامون قانون اساسی جمهوری اسلامی بود و نکاتی را درباره آن مطرح کرده بودند. این کتاب به ایران منتقل شد و به پیش‌نویس قانون اساسی در ایران کمک کرد. در قسمت هشتم به مبارزات ایشان با حزب بعث پرداختیم و قسمت نهم هم مربوط به جریاناتی بود که به شهادت ایشان منتهی شد. 

تکیه به مستندات برای تولید یک مجموعه 
این تهیه‌کننده درخصوص تفاوت این مجموعه مستند با مستندهای دیگری که پیش از این تولید و پخش شده، این‌طور می‌گوید: من مستندهای قبلی را دیده بودم و می‌دانستم که مستندهایی مثل «آغازگر یک پایان» مخاطب فارسی‌زبان داشت، اما مستند صدرنا کاملا عربی و برای مخاطبان عرب‌زبان است. بااین‌حال از تصاویر این مستندها به قدر ضرورت استفاده کردیم. بسیاری از دوستانی که این مستندها را ساخته بودند، مستندات خود را در اختیارمان گذاشتند تا در مستند صدرنا از آن استفاده کنیم. چون بیان مستند وقایع در این مجموعه اهمیت زیادی برای‌مان داشت. به نوعی می‌توانم بگویم صدرنا ادامه مستندهایی مثل آغازگر یک پایان داشت. از جهاتی آن مستندها نکات مثبتی داشت که ما هم استفاده کردیم اما فرقش با صدرنا، پرداختن ما به موضوعات و موضوع محوری بود. درواقع این مستندهایی که پیش ازاین درباره شهیدصدر تولید شده بود، به لحاظ تاریخی به این شهید پرداخته بود. البته خاطرات هم مطرح کرده بودند اما بیشتر سیر زندگی این شهید بود.