آن طور که در خبرها آمده این قراردادها تحت هدایت و نظارت شرکتی مشترک به نام «الخلیج» است که عربستان و کویت تاسیس کردهاند تا به صورت مشترک و واحد، به برداشت از میدان گازی آرش مشغول شوند. در کنار این موضوع، کنار گذاشتن ایران نیز مطرح شد که پیگیری جامجم نشان میدهد چنین موضوعی صحت ندارد. درباره ناگفتههای میدان گازی آرش گزارشی تهیه کردهایم که مشروح آن در ادامه آمده است.
کویت و عربستان معتقدند ایران در میدان گازی آرش سهمی ندارد و این دو کشور عربی باید نسبت به توسعه آن اقدام کنند. نکته قابل توجه اینجاست که ایران تنها کشوری است که در میدان گازی آرش چاه حفر کرده و آنطور که مسئولان وزارت نفت پیشتر اعلام کردهاند، آماده نصب دکل حفاری در این میدان گازی هستند. ایران همچنین اعلام کرده از حق قانونی خود در این زمینه کوتاه نمیآید و ثبت شرکت برای برداشت از این میدان، حق خاصی را به کشورهای دیگر نمیدهد. سال گذشته هم وزرای نفت دو کشور کویت و عربستان از اقدامات ایران در میدان گازی آرش اعلام نارضایتی کرده بودند. آنها همچنین گفتند آرش، یا به قول کشورهای حاشیه خلیج فارس میدان «الدره» ثروت طبیعی عربستان و کویت است و هیچکدام از طرفها تا ترسیم مرزهای دریایی حق برداشت ندارند. نکته دیگر اینجاست که عربستان و کویت در حال اغراق در میزان ذخایر میدان گازی آرش هستند تا بهرهبرداری از آن را توجیهپذیرکنند.
آرش، کشف ایران است
چندی پیش محمد دهقان، معاون حقوقی رئیسجمهور درباره اختلاف ایران و کویت در میدان گازی آرش، اظهار کرد: ما همچنان مثل گذشته حرفمان این است که باید این موضوع را با مسالمت حل کنیم. آرش یک میدان گازی و نفتی است که بخشی از آن متعلق به ما است. ما مرز دریایی با کویت نداریم اما آن میدان را ما کشف کرده و چندین سال پیش در آنجا چاه زدهایم ولی به خاطر اینکه بین ما و کویت و همسایگان چالشی ایجاد نشود، تا الان از آن استفاده نکردهایم. وی با بیان اینکه معتقد به برداشت یکپارچه از میدان آرش هستیم تا برداشت صیانتی از آن صورت گیرد، تاکید کرد: تاالان کویت نظرسازندهای نداشته است وباعربستان توافقی کردهاند چون بخشی از این میدان در آبهای عربستان است ودنبال برداشت مشترک هستند.ما همچنان معتقدیم میدان آرش مشترک بوده و دنبال یکپارچهسازی هستیم ولی اگر قرار باشد که کویت از میدان برداشت داشته باشد، ماهم برداشت خودراآغاز میکنیم.
پرونده روی میز وزارت خارجه ایران
وزیر نفت با تاکید بر اینکه ایران درباره میدان گازی آرش تأمین حقوق و منافع خود را پیگیری میکند، گفت: چنانچه تمایلی به تفاهم و همکاری وجود نداشته باشد، ایران حقوق، منافع، بهرهبرداری و اکتشاف از منابع یادشده را در برنامه خود قرار میدهد و هیچگونه تضییع حقوق خود را برنمیتابد.
جواد اوجی با بیان اینکه ایران همواره از حل و فصل دوستانه مسائل مرزی و دریایی با همسایگان پشتیبانی میکند، افزود: میدان گازی آرش در مرز مشترک آبی ایران و کویت واقع شده و این میدان میان سه کشور ایران، کویت و عربستان مشترک است.
ماجرا از این قرار است که مقامات این دو کشور عربی معتقدند که ایران سهمی ندارد که البته وزارت خارجه ایران نسبت به این موضوع واکنش نشان داده است.
در همین حال سخنگوی وزارت خارجه گفت: صدور بیانیههای تکراری و طرح ادعای یکجانبه از منظر حقوقی هیچ حقی برای دولت کویت ایجاد نخواهد کرد و به مقامهای این کشور توصیه میکنیم از تکرار توسل به روشهای بیحاصل سیاسی و رسانهای در ارتباط با موضوع حقوقی و فنی میدان مشترک آرش خودداری کنند.
ناصر کنعانی در پاسخ به تکرار ادعای یکجانبه کویت درباره میدان آرش در بیانیه پایانی سفر امیر کویت به مصر، ضمن مردود دانستن این ادعا، تکرار این ادعاهای یکجانبه و بیاساس از سوی طرف کویتی را مایه تأسف دانست.وی ضمن تأکید بر حق جمهوری اسلامی ایران در این میدان مشترک براساس حقوق تاریخی و سوابق مذاکرات فیمابین گفت: همانند قبل، از طرف کویتی برای دستیابی به توافقی پایدار که مبتنی بر همکاریهای دوستانه و منافع مشترک باشد، دعوت میکنیم. کنعانی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره با اعتقاد به اصل حسن نیت، تعاملات منطقهای را رصد میکند و از دولتهای ثالث میخواهد در مسیر تحقق عینی اصل حسن نیت و ارتقای روابط و همکاریها گام بردارند.
تاریخچه حفر چاه توسط ایران
سید مهدی حسینی، معاون اسبق امور بینالملل وزارت نفت چندی پیش گفته بود، با توجه به مشخص نشدن خط مرزی در این منطقه و اثبات وجود مخازن هیدروکربوری در آنجا، ایران در سال ۷۸ درخواست خود برای تعیین خط مرزی را به شورای عالی خلیج فارس برد و با توجه به مصوبه این شورا، ایران توانست در سال ۷۹، روی خط مرزی فرضی، حفاری انجام دهد و ثابت کرد که این میدان مشترک است. حسینی تاکید کرد: در آن زمان با آغاز فعالیتهای ایران و حفر چاه در آن منطقه، حساسیت در کویت ایجاد شد اما جواب خوبی داد و کویت آماده مذاکره برای تعیین خط مرزی شد. بعد از آن وزارت نفت کویت اعلام کرد که برای تعیین خط مرزی میآییم و آمدند.
