همچنین افزایش حقوق بازنشستگان نیز از جمله اقداماتی بود که در مدت مذکور انجام شده است. هرچند آمارها نشان می‌دهد وضعیت بهبود یافته اما باید توجه داشت این اقدامات شرط لازم بوده و هنوز کافی نیست. ضمن این‌که رئیس جمهور به اعضای هیأت دولت دستور داده ساز و کاری فراهم شود که فقر مطلق از بین برود. گزارش «جام‌جم» را درباره تحلیل اخیر بانک جهانی در مورد کاهش نرخ فقر در ایران بخوانید:
بانک جهانی در آمارهای خود از کاهش نسبت فقر مطلق به کل جمعیت در ایران طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ خبر داده است. جدیدترین آمار بانک جهانی نشان می‌دهد، فقرمطلق در ایران ازسال۲۰۲۰ روند نزولی به خودگرفته است. براساس این آمار، نسبت جمعیت دارای فقر مطلق به کل جمعیت در سال ۲۰۲۰ درایران ۰.۸درصد بوده که این رقم در سال بعد به ۰.۷درصد رسیده است. این نسبت در سال ۲۰۲۲ به ۰.۵درصد افت کرده است که نشان از کاهش فقر مطلق در ایران دارد. بنا بر تعریف بانک جهانی، حداقل درآمدی که یک نفر برای تأمین نیازهای ضروری خود لازم دارد ۲.۱۵دلار در روز تعیین شده و این رقم مبنای فقر مطلق قرار داده شده است؛ این رقم براساس شاخص قدرت خرید با قیمت‌های ثابت سال۲۰۱۷تعریف شده است. یکی از سیاست‌های دولت سیزدهم در حوزه رفاه، حمایت بیشتر و توانمندسازی دهک‌های ضعیف درآمدی بوده است. در این راستا دولت اقدامات متعددی از جمله اختصاص یارانه بیشتر، بیمه رایگان، تسهیلات در حوزه مسکن، تسهیلات در حوزه اینترنت و همچنین آموزش و... را در دستور کار قرار داد.
حقوق و دستمزد
درگذشته روال حقوق و دستمزد نیز به این صورت بود که اگر ۲۰ درصد درنظرگرفته می‌شد همه سطوح درآمدی به همین میزان افزایش درآمد داشتند و اما در دولت سیزدهم روش پلکانی حقوق و دستمزد با جدیت بیشتری دنبال شد. به این صورت که افراد با حقوق و درآمد کمتر حقوق‌شان بیشتر از کسانی که حقوق با پایه بالاتر دریافت می‌کردند زیاد می‌شد.
کنترل تورم
شاید عجیب به نظر برسد اما کنترل تورم و جهش تولید که سال‌هاست رهبر معظم انقلاب اسلامی بر آن تاکید دارد بر کنترل فقر تأثیر دارد. زمانی که تورم در کشور بالا باشد ارزش اسمی دارایی ثروتمندان زیادتر می‌شود و از آنجا که فقرا دارایی غیر‌منقول زیادی ندارند فقیرتر می‌شوند. همچنین رشد اقتصادی نیز از دیگر مولفه‌های تأثیرگذار بر بهبود وضعیت دهک‌های ضعیف درآمدی است که به باور بسیاری از کارشناسان دولت سیزدهم دراین زمینه موفق عمل کرده است. یکی ازمهم‌ترین اقدامات دولت به افزایش مبلغ یارانه‌های دهک‌های ضعیف درآمدی باز می‌گردد. در شرایطی که پیش از این رقم یارانه‌ها ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود و این یارانه، حتی به دهک‌های درآمدی بالا نیز تعلق می‌گرفت، دولت با اصلاح در این روند، یارانه دهک‌های ضعیف درآمدی را در قالب پرداخت نقدی افزایش داد.«پرداخت نقدی» یکی از متداول‌ترین برنامه‌های حمایتی در جهان است که افراد حق انتخاب دارند. بخشی از پرداخت یارانه در ایران به این شکل بوده و براساس دهک‌بندی اعلامی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هر ماه یارانه کمک معیشتی به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. تقریبا در یک سال اخیر بیستم هر ماه به خانوارهای دهک‌های اول تا سوم مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و خانوار دهک‌های چهارم تا نهم مبلغ ۳۰۰ هزار تومان پرداخت شده است. نوع دیگر کمک معیشتی دولت «شبه نقد» بوده و به شکل کوپن، بن غذا و کالا انجام می‌شود. این شیوه نیز در ایران در قالب کالابرگ الکترونیک بوده که مشمول خانوارهای دهک اول تا هفتم می‌شود. البته دریافت یارانه به شکل شارژ کالابرگ الکترونیک اختیاری است که در صورت استفاده از این روش مبلغی به یارانه افراد اضافه می‌شود.
درمان رایگان ۳ دهک نخست جامعه
یکی دیگر از اقدامات حمایتی دولت از دهک‌های ضعیف درآمدی به مسأله رایگان شدن درمان آنها باز می‌گردد. اکنون ۵ دهک از پوشش رایگان بیمه سلامت برخوردار هستند و درمان سه دهک نخست جامعه نیز رایگان است و صد درصد حق بیمه افراد واقع در سه دهک اول درآمدی که مورد تأیید پایگاه اطلاعاتی رفاه ایرانیان هستند، از سوی دولت پرداخت می‌شود. تداوم حمایت از دهک‌های ضعیف درآمدی در برنامه هفتم توسعه نیز مورد توجه دولت بود. طبق لایحه برنامه هفتم، دولت براساس آزمون وسع نسبت به اجرای برنامه حمایتی درمان مازاد بر بسته بیمه پایه در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی برای بازنشستگان و دهک‌های پایین درآمدی حداقل سه دهک اقدام می‌کند.
اقدامات حمایتی دولت در حوزه مسکن
با توجه به اهمیت مسکن و سهم بالای آن در سبد هزینه خانوارها، دولت سیزدهم به موضوع مسکن اقشار کم‌درآمد توجه ویژه‌ای داشته است. در این راستا اقدامات متعددی در زمینه خرید و همچنین اجاره مسکن در دستورکار قرار گرفت که یکی از این اقدامات ساخت ۵۰۰هزار واحد مسکونی برای دهک‌های ضعیف جامعه است.همچنین در حوزه خرید مسکن پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت به دهک‌های ضعیف درآمدی، درطرح نهضت‌ملی مسکن در دستور کار قرار گرفت. مقرر شد برای دهک‌های یک تا سه جامعه که توان مالی مناسبی ندارند و باید با حمایت‌های دولتی برای تأمین مسکن آنها اقدام شود، مابه‌التفاوت سود تسهیلات از صندوق ملی مسکن پرداخت شود. براساس تصمیمات شورای‌عالی مسکن برای متقاضیانی که جزو دهک‌های یک و دو هستند ۴۰۰ میلیون تومان و برای دهک‌های سه و چهار ۳۰۰ میلیون تسهیلات ۱۵ ساله با نرخ ۲ درصد درنظر گرفته شده است. همچنین در قالب برنامه هفتم توسعه پیشنهاد شده به دهک‌های اول تا سوم زمین رایگان واگذار شود. دولت در حمایت از مستأجران نیز اقدامات مهمی از جمله تعیین سقف برای اجاره و همچنین راه‌اندازی سامانه ثبت رایگان قراردادهای اجاره در سامانه املاک انجام داد. بر این اساس مستأجران و مالکان توانستند بدون نیاز به مراجعه به دفاتر مشاوران املاک، اجاره‌نامه‌ها و قراردادهای اجاره مسکن را به رایگان ثبت کنند.
رایگان شدن برخی مدارس
معافیت از پرداخت هزینه‌های تحصیلی سمپاد نیز از دیگر برنامه‌های حمایتی دولت از دهک‌های ضعیف درآمدی بوده است. بر این اساس دانش‌آموزانی که مربوط به دهک‌های یک، دو، سه و چهار هستند، از پرداخت هزینه‌های تحصیلی سمپاد معاف می‌شوند. این تصمیم هیأت دولت خیال خانواده‌ها را راحت کرده که اگر مربوط به دهک‌های خانواده‌های کم برخوردار هستند، همچنان تلاش‌شان را بکنند که وارد مدارس سمپاد شوند و نگران هزینه‌ها نباشند.
«یارانه» به مادران شیرده دهک اول
یکی از وعده‌های دولت سیزدهم رایگان شدن اینترنت برای دهک‌های ضعیف درآمدی بود. بر این اساس سال گذشته حدود یک میلیون بسته اینترنت رایگان به سه دهک ضعیف جامعه اختصاص یافت. این بسته سالانه اینترنت ۴۰ گیگابایتی است که ۳۰ گیگابایت آن برای استفاده از سایت‌های منتخب و ۱۰ گیگابایت آن برای استفاده از اینترنت است که با هدف حمایت از اقشار کم برخوردار اجرایی شد. همچنین در طرح یسنا (حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ویژه مادران باردار یا کودک شیرخوار در دهک یک درآمدی) نیز بالغ بر ۱۱۰ میلیارد تومان برای حدود ۲۷ هزار مادر شیرده در دهک‌های اول حمایتی در هشت استان محروم کشور یارانه سقف چهار میلیون تومانی در زمینه ارائه بسته غذایی رایگان در نظر گرفته شده است. علاوه بر این زنان سرپرست خانوار دهک‌های یک تا چهار نیز با ضمانت دولت وام می‌گیرند و مقرر شده است که دولت برای تسهیلات، ضامن این افراد شود.
اقدامات دولت برای مهار فقر
افزایش یارانه نقدی
یارانه کالایی یا طرح کالابرگ
یارانه به نوزادان شیرخوار
بسته اینترنت رایگان برای سه دهک اول
رایگان شدن تحصیل برای برخی خانوارها
رایگان شدن هزینه درمان سه دهک اول
افزایش وام ودیعه مسکن
افزایش تسهیلات خرید مسکن
