تربیت دینی در سایه‌سار حجاب

نقش خانواده و والدین درنهادینهکردن فرهنگ عفاف و حجاب در کودکان بهعنوان یک جامعه کوچک، دارای اهمیت بسیاری است. شاید دغدغه بسیاری از والدین این باشد که فرزندانشان، حجاب را بهعنوان یک ارزش برای زندگی خود بپذیرند و به آن متعهد باشند، چرا که در سالهای اخیربا توجه به هجمههای زیادی که درباره حجاب ازسوی رسانههای غربی شکل گرفته، نگرانی والدین را در مورد حجاب، دوچندان میکند. اما چگونه میتوان این امر پسندیده را برای دهههای هشتادی و نودی بهخوبی معرفی کرد؟آموزش مسائل دینی موضوع حساسی است که مرز بسیار باریکی دارد و اگر والدین با استفاده از شیوههای نادرست در این زمینه اقدام کنند، ممکن است فرزندشان برای ادامه در این راه به آموزههای دینی و مذهبی ازجمله حجاب واکنش نامناسب داشته و در رعایت آن کوتاهی کند. والدین باید بهصورت صحیح و اصولی فرزندانشان را در دوران کودکی درباره مسأله حجاب تغذیه دینی کنند تا در دوران نوجوانی بتواند با استفاده از دانستههای راستین خود، مسیر درست را انتخاب و در همان راه گام بردارد. البته در این راه برای رسیدن به نتیجه مطلوب، والدین باید به ویژگیهای کودکان و نوجوانان توجه بیشتری داشته باشند. اهمیت نحوه پوشش والدین در خانهنهادینه کردن یک رفتار یاارزش درفرزندان با عادتبخشی امکانپذیر است،چراکه تمرین وعادت موجب آمادهسازی کودکونوجوان برای انجام تکالیف دینی میشود. حجتالاسلام روحا... دوستی، کارشناس مذهبی درخصوص نقش والدین درباره حجاب به جامجم میگوید: «والدین درباره حجاب باید چندین نکته را لحاظ کنند. یکی ازاین موارد بحث الگو بودن آنان است. فرزندان آن چیزی میشوند که والدینشان هستند. اگر والدین خواهان نمازخواندن یا باحجاب شدن فرزندشان هستند، باید خودشان به این موارد توجه ویژهای داشته باشند.» وی میافزاید: «والدین باید زمینه آموزههای دینی را برای کودک فراهم کنند. بهعنوانمثال کودک در شرایطی قرار نگیرد که بهواسطه حجابش مورد تمسخر قرار گیرد، بلکه کودک در جمعهایی حضور پیدا کند که به لحاظ افزایش روحیه دینی و داشتن حجاب، مورد تایید باشد.» پدر ومادرهامیتوانند آموزش مبحث حجاب را ازهفت سال اول شروع کنند.البته روش انتقال مفاهیم اخلاقی و دینی تنها با ابزار زبان میسر نیست، بلکه نحوه ونوع پوشش والدین درخانه هم امر مهمی است. درواقع کودکان تصویر پوشش مناسب را از والدین خود دریافت میکنند و اینگونه است که در وجودشان رسوخ میکند و جزئی از ذاتشان میشود. نقش موثر مادران در حجاب فرزندانیکی از بهترین شیوههای تربیتی برای تشویق کودک به ارزشهای دینی، ایجاد حس خوشایند در آنان است. بهترین روش نیز روش الگویی است. یعنی نشاندادن الگویی که هم محجبه باشد، هم موفق و هم مهربان و تاثیرگذار و قطعا چنین الگویی برای یک دختر، مادر اوست. مادرانی که دغدغه عفاف و حجاب دارند و در برخورد با نامحرم، رفتار عفیفانه از خود نشان میدهند و این حالت در وجود آنها نهادینه شده است، در عمل و بهطور غیرمستقیم به نهادینهسازی باور حجاب در فرزند خود میپردازند. دوستی نیز معتقد است که در بحث الگوپذیری، مادر نقش بسیار مهمی در خانواده ایفا میکند. او همچنین تصریح میکند: «گلهنکردن، صبر و استقامت مادران و تعامل عاطفی آنان با کودکانشان، نقش مادر را در این موضوع دوچندان میکند. از سوی دیگر پدر هم باید نقش پشتیبان را داشته باشد و برای کودک و تشویق او به امر حجاب هدایایی تهیه کند.»این کارشناس مذهبی با اشاره به نقش مهم مدارس در موضوع حجاب میگوید: «بسیاری از کارشناسان بر این باورند کودک را به مدرسهای ببرید که مربی پرورشی آن خوب باشد،چراکه اگر کودکی دریکی ازدروس ضعیف باشد، با یک معلم خصوصی این مسأله حل میشود اما باور غلط را بهسختی میتوان درست کرد.» البته سوی دیگر این موضوع،تاثیرات دوستان در کودکان و نوجوانان است. نوجوانان، ارتباطشان با دوستانشان بیشتر از والدین است ودربسیاری ازمسائل اعتقادی که دریافت کردهاند، ممکن است تنزل یا تعالی یابند. بنابراین دوستیابی هم ازدیگر موارد مهم درتقویت باورهای دینی این نسل است.والدین میتوانند این مورد را با الگودهی و جهتدهی مناسب مدیریت کنند.بسترسازی والدین برای ترویج حجاب در کودکانمربیان در مدارس و والدین در منزل میتوانند با استفاده از شیوههایی مانند استفاده از روسری و پوششهای زیبا، کودکان را نسبت به حجاب علاقهمند کنند.دوستی ضمن بیان اهمیت عادتهای پوششی توسط والدین میگوید: «پدر و مادرها معمولا فرزندانشان را تا رسیدن به سن تکلیف رها میکنند. آنها باید از دوران کودکی، پوششها و مدلهای زیبایی که در بازار وجود دارد را تهیه کنند تا کودک با آن پوشش انس بگیرد و فرزندان را به کارهای خوب عادت دهند. از سوی دیگر تعریف و تمجید از پوشش مناسب کودک هم از دیگر راهکارهای موثر برای تشویق آنان به حجاب است.» طبق گفتههای دوستی، پدر و مادرها باید بسترهایی را درباره حجاب برای کودک فراهم کنند تا او هم پاسخهای عقلی و منطقی دراینباره را بهخوبی دریافت کند.بههرحال اهمیت نقش والدین در حجاب دختران، به حدی است که حتی دختر بیحجاب، علاوه بر اینکه خودش برای بیحجابی مورد بازخواست قرار میگیرد، مادر باحجابش نیز در آخرت، به این دلیل که از حجاب دخترش غفلت کرده، مواخذه میشود. بنابراین توجه پدر و مادرها به باورهای دینی مخصوصا حجاب یکی از مسائل مهم حال حاضر است.