«بر کسی پوشیده نیست که مراقبت از سلامت روان، میتواند به ما کمک کند تا زندگی سالمتری داشته باشیم.» این را سید محسن کلانتر، روانشناس بالینی مرکز بهداشت شمال تهران به خبرنگار جامجم میگوید که معتقد است، این سلامت روان است که به مردم امکان میدهد احساس رضایت از زندگی خود داشته باشند و با چالشهای روزمره به خوبی برخوردکنند. واقعیت دنیای امروز همین است؛ اینکه روز به روز تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افزایش پیدا میکند و همین مهمترین عامل برای افزایش استرس و اضطراب در زندگی روزمره ما خواهد بود؛ اتفاقاتی که گاهی پایشان را فراتر ازاسترسهای معمولی میگذارند و به اختلالات روانی منجر میشوند و بهطور مستقیم بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارند. برای همین است که در روزگار امروز، سلامت روان در فهرست اولویتها قرار گرفته؛ موضوعی که روانشناس بالینی مرکز بهداشت شمال تهران هم آن را تایید میکند و میگوید: «درواقع مراقبت از سلامت روانی مانند مراقبت از سلامت جسمانی بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا برخی مواقع، این دو مراقبت در راستای همدیگر قرار میگیرند.» موضوعی که در ضربالمثل، عقل سالم در بدن سالم هم از روزگار قدیم تا امروز خودش را نشان دادهاست.
مراقبت جسمی یا روحی؟ مسأله این است!
«سلامت روان یک جنبه اساسی برای رفاه انسان است که تأثیر عمیقی برکیفیت زندگی او دارد. این مفهوم به تعادل و سلامت در ابعاد روانی اشاره دارد که ازجمله مواردی نظیر احساس رضایت، توانایی مدیریت استرس، انعطافپذیری، ارتباطات مؤثر و توانایی مقابله با چالشهای زندگی تشکیل شده است.» به عقیده سید محسن کلانتر، سلامت روان، یکی از مؤلفههای کلان سلامت است که ارتباط مستقیم با سلامت جسم و جان دارد اما به نظر میرسد اغلب مردم از آن غفلت میکنند. مثلا اینکه تا بهحال به توصیههای معمول و عادی برای بهبود سلامت روان دقت کردهاید؟ «حرکت و ورزش منظم، روابط اجتماعی، تغذیه مناسب، خواب کافی و با کیفیت و نهایتا مدیتیشن، تمرینات تنفسیو... این نوع سبک زندگی، بخش عظیمی از سلامت روحی را بهعهده دارند.» اگر جسممان فعالیت داشته باشد، غذای با کیفیت بخورد، دارای خواب کافی بوده و با دیگران در ارتباط داشته باشد، میتواند سلامت روح و روان را تامین و به کاهش تنشهای روزمره کمک کند! آنوقت است که هم جسمی سلامت خواهیم داشت و هم روانی آرام. پس شاید بهتراست برای حال خوب این روزهایمان، کمی بیشتر هوای جسممان را داشته باشیم که سلامت روان هم در پیاش خواهد آمد. قریب به اتفاق متخصصان معتقدند که هرگاه جسم، سالم و نیرومند باشد، فکر هم خوب کار میکند؛ چیزی شبیه یک تیر و دو نشان. اینکه میتوانیم ورزش کنیم تا از بیماریهای قلبی، عضلانی، فشار خون و دیابت به دور باشیم و از طرف دیگر، همزمان با ورزش، هورمونهای مفیدی در بدن ترشح شود که فشارهای ذهنی را از مغزمان بردارد.
حال خوب نیاز به تلاش دارد
به نظر میرسد با یک رشته دوطرفه مواجه باشیم! آنچنان که با روان آشفته نمیتوانیم از زیباییهای زندگی لذت ببریم و موازی با آن، جسممان را سلامت نگه داریم؛ موضوعی که در جهت برعکس هم صدق میکند و جسم بیمار، دردناک و خسته، نمیتواند حال خوب روحی و ذهنی برای انسان به ارمغان بیاورد: «درواقع سلامت روان در هر مرحله از زندگی، از کودکی و نوجوانی گرفته تا بزرگسالی و پیری، بسیار مهم است و همین موضوع انسان را مجبور میکند برای حال خوب جسم و روانش، تلاش کند.» موضوعی که سیدمحسن کلانتر هم آن را تایید میکند. درواقع این حال خوب، موضوعی فارغ از بیماریها و اختلالات روحی و روانی است؛ حال خوب یعنی همان حال جاری در زندگی روزمره که به ما انگیزه کافی میدهد برای ادامهدادن.برایهمین است کهممکن است افرادی با بیماریها و ناهنجاریهای بد تولد دست و پنجه نرم کنند اما روان سالمی داشته باشند، چراکه آن حالخوب را پیدا کردهاند. «حال خوبی که از فعال بودن، بیان احساسات خود، تغذیه متنوع، استراحت کافی، پذیرفتن آنچه هستند، انجام مهارتهای مورد علاقه و چیزهایی شبیه این بهدست آوردهاند.» پس برای حال خوب جسم و جانتان تلاش کنید و بهسادگی از کنار آن نگذرید.