اتباع افغانستان بعد از بهبود شرایط به کشورشان برخواهند گشت

موسوی در خصوص نشست فرمت مسکو با بیان این‌که در حال حاضر در ارتباط با موضوع افغانستان دو شکل مختلف نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار می‌شود، گفت: اول نشست‌های منطقه‌ای است با این دیدگاه که حل مسائل افغانستان از طریق همکاری کشورهای منطقه‌ است و در این ارتباط دو شکل مهم نشست برای افغانستان داریم؛ نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان که تاکنون چهار دور آن در اسلام‌آباد پاکستان، تهران، تون شی(چین) و سمرقند برگزار شده و قرار است پنجمین دور نشست در عشق آباد برگزار شود. جمهوری اسلامی ایران یکی از فعالان ویژه نشست‌های همسایگان افغانستان است.وی افزود: نشست دیگر منطقه‌ای فرمت مسکو نام دارد که به ابتکار روسیه تشکیل می‌شود، بعد از روی کار آمدن طالبان تاکنون سه بار نشست‌های فرمت مسکو برگزار شده البته نشست فرمت مسکو قبل از سقوط طالبان هم برگزار شده بود. با توجه به اطلاعاتی که مباحث کلی مطرح شده درباره نشست قازان وجود دارد، تصور می‌کنم این نشست تفاوت چندانی با دو نشست قبلی داشته باشد. به نظر می‌رسد عمدتا بررسی تحولات افغانستان و تلاش برای جلب توجه کشورهای منطقه و جهان با توجه به تحولات افغانستان باشد. نوع دوم کنفرانس‌های افغانستان، کنفرانس‌های بین‌المللی است مانند نشست بین‌المللی دوحه که به ابتکار دبیرکل سازمان ملل در ماه می‌ امسال برگزار شد.موسوی در پاسخ به این پرسش که با توجه به رسمیت شناختن طالبان از سوی چین، آیا این موضوع در دستور کار ایران و سایر کشورها نیز قرار دارد و آیا در فرمت مسکو دراین خصوص صحبتی خواهد شد، تصریح کرد: چین هنوز طالبان را به رسمیت نشناخته است، درست است که سفیر جدیدی را با تشریفات خاص به کابل اعزام کرد اما در همان زمان هم بحث شناسایی را از معرفی سفیر جدا کرد، البته خود معرفی سفیر با آن پروتکل خاص گامی در مسیر شناسایی دو فاکتور است اما به هر حال شناسایی عملی اعلامی است، یعنی کشورها با صدور اعلامیه‌ای نظر خود را بیان می‌کنند. هر کشوری از جمله ایران برای شناسایی یک نظم سیاسی جدید یا کشوری جدید شرایطی دارند که اگر محقق شود عمل شناسایی به‌صورت اعلامی صورت می‌گیرد.او یادآور شد: در ارتباط با موضع ایران در قبال طالبان هم سلسله شرایطی مطرح شده که اگر محقق شود، بحث شناسایی در زمان خود اتفاق می‌افتد اما فعلا شرایط محقق نشده است.

به گفته وی، در کنار موضوعات کلی مورد اتفاق کشورهای همسایه افغانستان در نشست‌های قبلی مانند موضوع ضرورت تشکیل دولت فراگیر، بخشی از این شرایط در گفت‌وگوهای محرمانه دیپلماتیک مستقل تعیین می‌شود، مانند مشخص شدن دقیق عمل به تعهدات و قراردادهای موجود از سوی طالبان، سلسله تعهداتی در ارتباط با امنیت متقابل یا آینده اتباع کشور و همچنین بازگشت عزتمندانه اتباع افغانستان با خیال راحت و آرامش به کشورشان؛ می‌تواند ازجمله شاخص‌های جمهوری اسلامی ایران برای به رسمیت شناختن طالبان باشد.

​​​​​​​مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه افزود: تصمیم کشورهای همسایه افغانستان در این ارتباط مهم است و طبق نشست‌هایی که تا به حال برگزار شده، فضای کلی نشست همسایگان افغانستان در این راستا بوده که باید شرایط لازم برای به رسمیت شناختن دولت طالبان ایجاد شود.وی درخصوص ضرورت تشکیل دولت فراگیر در افغانستان گفت: علت این‌که همسایگان افغانستان، منطقه و جامعه جهانی بر مسأله دولت فراگیر تاکید می‌کنند این است که تجربه تاریخی افغانستان نشان داده یک قومیت به تنهایی نتوانسته امنیت را به صورت مفید برای همه اتباع آن کشور ایجاد کند و به همین دلیل درگیری‌های مختلف رخ داده است.

این مقام وزارت خارجه یادآور شد: این تجربه ثابت کرده همه بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر برای امنیت و توسعه پایدار افغانستان تاکید می‌کنند، بنابراین مسأله دولت فراگیر نه مسأله کشورها بلکه به‌عنوان یک نگاه خیراندیشانه برای مردم این کشور است. موسوی با بیان این‌که جمهوری اسلامی ایران هم به این نوع نشست‌ها علاقه‌مند است و دومین نشست وزرای خارجه در تهران برگزار شد، گفت: ایران همیشه اعلام آمادگی کرده که اگر هرکدام از کشورهای همسایه افغانستان در نوبت خود امکان برگزاری آن را نداشتند، جمهوری اسلامی ایران آماده برگزاری این‌ نوع نشست‌هاست.

دستیار وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که این روزها باتوجه به افزایش تعداد مهاجران افغان، نگرانی‌هایی در میان برخی از شهروندان ایرانی مطرح می‌شود که آیا ضابطه و قانون مشخصی درباره ورود این مهاجران وجود دارد یا خیر، گفت: افغانستانی‌ها در ایران مهمانانی هستند که به جهت شرایط داخل افغانستان به کشور ما آمده‌اند و ما هم به دلایل انسانی و این‌که برادر و خواهر دینی هستیم و آنها نیز مشکلاتی دارند به‌نوعی پذیرای‌شان هستیم و پذیرفته‌ایم که آنها موقتا به ایران بیایند اما این‌که اینها حتما با فراهم شدن شرایط مناسب در داخل افغانستان به کشورشان برخواهند گشت موضوع دیگری است، شاید یکی از دلایل تاکید کشورهای همسایه بر موضوع تشکیل دولت فراگیر در افغانستان بازگشت همین مهاجران است که احساس کنند دولت‌مستقر در کابل منافع آنها را هم تامین می‌کند و درنتیجه حتما باید به کشورشان برگردند.