میلیاردها دلار ثروت در معادن گیلانغرب از دست می رود

جام جم آنلاین؛زهره کریم زاده؛  با وجود اینکه بیش از 70درصد از معادن قیر طبیعی کشور در استان کرمانشاه قرار دارد و گنجی خدادادی در زمین این دیار پهناور نهفته است ولی همچنان در زمینه بیکاری یکه تاز است.

شهرستان گیلانغرب کرمانشاه دارای دومین منابع قیرطبیعی جهان است ولی سالهاست که از این طلای سیاه به جز خام فروشی استفاده دیگر نمی شود و تنها سود میلیاردی آن نصیب دیگر کشورها می شود.

تجهیزات و سرمایه بالا و دانش فنی اندک موجب شده که مسئولان مربوطه به جای استفاده بهینه از این سرمایه خوابیده در معدن، تنها به داشته ها افتخار کنند و هرازگاهی وجود این ظرفیت عظیم و میلیاردی را یادآور شوند ولی دریغ ازاینکه بتوانند راهکاری برای فرآوری این فرصت پیدا کنند.
 
 
اقدام خاصی در زمینه فرآوری قیرطبیعی در منطقه انجام نشده است

در همین راستا معاون معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه  از وجود 30معدن در شهرستان گیلانغرب خبر داد و افزود: از این میزان 26معدن به قیرطبیعی و چهار معدن مختص به گچ است.

رسول اسکندری استخراج سالیانه قیرطبیعی از معادن گیلانغرب را 60هزار تن در سال عنوان کرد و گفت: استخراج گچ از این معادن نیز 240هزارتن در سال است.

وی با بیان اینکه 4معدن از 30معدن این شهرستان غیرفعال است درخصوص علت آن گفت: علل متعدد است و انقضای پروانه نمونه ای از آنست که بهره برداران از نظر مالی توانایی کمی داشتند و اکنون درصدد فعال کردن آن تا پایان امسال هستند.

اسکندری با بیان اینکه اقدام خاصی در زمینه فرآوری قیرطبیعی در منطقه انجام نشده است، افزود: سالهاست که سازمان صنعت و معدن پیگیر این قضیه است و مطالعاتی توسط دانشگاه رازی انجام شده است و یکی از بندها در تفاهم نامه منعقد شده با استاندار کرمانشاه، این بود که پایلوت فرآوری در منطقه ایجاد شود که پیگیر مفاد این تفاهم نامه هستیم.

وی با بیان اینکه باوجود پیگیری ها و جلسات متعدد هنوز به نتیجه نرسیده ایم، یادآور شد: ذخیره قیر طبیعی در پروانه بهره برداری نزدیک به یک میلیون تن و گچ هشت میلیون و 800تن است.

این مسئول براین باور است، اینگونه نیست که قیرطبیعی گیلانغرب به صورت کاملا خام از استان خارج شود این قیر در امور متعددی همچون آسفالت و ایزوبام و حتی در زمینه حفاری چاه های نفت استفاده می شود ولی ما  به دنبال فرآوری های بالاتری هستیم.

نظرات متناقض مسئولان در زمینه فرآوری قیرطبیعی شهرستان

با این وجود فرماندار گیلانغرب نظر دیگری دارد و معتقد است، تاکنون همه قیرهای طبیعی معادن این شهرستان خام فروشی شده است و هیچ فرآوری از آن نشده است.

وحید محمدی افزود: برای فرآوری قیرطبیعی معادن این شهرستان از سرمایه گذار دعوت کرده ایم ولی هنوز نتیجه مثبتی به دست نیامده است چرا که هزینه تجهیزات برای راه اندازی این کار فراوان است و بیش از به 140 ماده پایین دستی می شود از این معادن استخراج کرد.

فرماندار گیلانغرب اضافه کرد: فرآوری این محصول می تواند راه گشای معضل بیکاری استان شود و به اقتصاد رونق دهد.

در پایان یک عضو هیات علمی پژوهشی مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه رازی کرمانشاهدر پاسخ به این سوال که خام فروشی قیرطبیعی چه میزان ثروت از استان خارج می کند، گفت: آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما رقم بالا است، ثروت بزرگی در گیلانغرب خوابیده است و هیچ استفاده ای به جز خام فروشی از آن نمی شود.

دکتر علی اشرف درخشان افزود: ظرفیت تولید سالانه قیر از معادن گیلانغرب، 6تا10میلیون تن در سال است  و بازار دو میلیارددلاری آن به دلیل خام فروشی است که کشورهایی همچون چین و امارات خریدار این محصول هستند.

این پژوهشگر افزود: اگر فرآوری قیرطبیعی انجام شود هرتن به میزان 10تا 50میلیون بفروش می رسد که چندین برابر قیمت این خام فروشی، ارزش افزوده و ثروت جذب منطقه می شود و باید بتوان این ظرفیت را به موادی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کرد که این موضوع به یک چالش در کرمانشاه تبدیل شده است.

درخشان ادامه داد: خام فروشی قیرطبیعی استان ما، دو میلیارد دلار بازار در داخل ایجاد کرده ولی فرآوری آن حداقل چهار تا پنج برابر این مبلغ، بازار دارد و با اینحال ده ها برابر آن، سوداصلی نصیب کشورهای خارجی می شود و ما باید معادن خام را در همین جا فرآوری کنیم تا بازار بسیار گران قیمتی برای آن داشته باشیم.

این استاد دانشگاه معتقد است، اگر از این ظرفیت معادن قیرکرمانشاه به درستی استفاده شود واحدهای صنعتی فعال شود و انواع فرآوری در قیرطبیعی انجام شود، ده ها کارخانه ایجاد می شود و اشتغال منطقه را رونق می دهد که ثروت زیادی برای استان خواهد داشت.

وی یادآور شد، باتوجه به اینکه قصرشیرین به عنوان منطقه آزادتجاری اعلام شده است نزدیکی این منطقه به معادن گیلانغرب موجب می شود تا در این منطقه شهرک های صنعتی مختص به فرآوری قیرمعدنی ایجاد کرد.

نبود دانش فنی موجب عدم استفاده از این ظرفیت شده است

این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که چرا هنوز قیرطبیعی معادن گیلانغرب خام فروشی می شود، عنوان کرد: سالهای زیادی است که مسئولان استان و جامعه دانشگاهی استان حرکتی منسجم برای رفع این مشکل انجام نداده اند که نبود دانش فنی یکی از مهم ترین علل است وقتی که 160محصول از این قیر در خارج از کشور بدست می آید یعنی دانش فنی در آن مناطق وجود دارد.

این پژوهشگر افزود: در گذشته مطالعات جسته و گریخته ای در دانشگاه رازی و جهاددانشگاهی انجام شد که منسجم نبوده و در قالب پایان نامه بوده از سوی دیگر حمایتی از سوی مسوولان به دلایل مختلف همانند نبود دانش فنی انجام نشده و این عدم هماهنگی و سومدیریت موجب شده نتوانیم در حوزه قیرمعدنی حرفی برای گفتن داشته باشیم.

وی اضافه کرد: دانشگاه رازی برای این موضوع کارگروهی تشکیل داده و جلسات متعدد برگزار کرده و شورای راهبری قیرمعدنی در دانشگاه ایجاد شده تا تحقیقات برای فرآوری را به شکل منسجم در قالب ایجاد محصولات نهایی برای قیرمعدنی هدفگذاری کند که اقدامات خوبی انجام شده است.