قاچاق آنلاین

تبلیغات هم دارند: «گشتند نبود، بیا ما داریم». تا اواسط دهه ۹۰ بیشتر خدمات از سوی برندهای مطرح و نمایندگی آنها در ایران ارائه می‌شد اما خروج آنها موجب شد نمایندگی‌های رسمی جمع شوند و کار به دست افراد بیفتد؛ افرادی که البته برای کسب خود نشان «مجوز رسانه‌های دیجیتال» (لوگوی ساماندهی) را دریافت و چند نشان امنیت دیجیتال از نوع گواهی SSL را ضمیمه آن کرده‌اند. برخی دیگر نیز نه‌تنها مجوز ندارند بلکه اجناس قاچاق را عرضه می‌کنند. تمایز اجناس وارداتی برای این فروشگاه‌ها سهل است اما در تخصص یکدیگر ورود نمی‌کنند. آنهایی که باید لپ‌تاپ و رایانه رومیزی وارد کنند، با آنهایی که موبایل و تبلت وارد می‌کنند، در دو گروه جداگانه قرار می‌گیرند اما همه آنها در حجم بالا از کشور چین یا از دبی در امارات، خط وارداتی خود به کشور را اداره می‌کنند. در این میان با توجه به این‌که حواله یوآن به‌راحتی در چین پذیرش می‌شود و مانند دلار دردسر پرداخت کارمزدهای بالا را ندارد و از تحریم هم مصون است، به‌راحتی برای واردات به کار گرفته می‌شود. 

قیمت‌سازی در بازار همان نقطه‌ای است که واردات فله‌ای را قوت می‌بخشد. مزیت واردات غیررسمی و فله‌ای از چین یا دبی در این است که تاجر می‌تواند اجناسی را که هنوز در بازار رسمی ارائه نشده‌اند پس از دریافت سفارش و در یک بازه چندماهه وارد کند. درحالی‌که واردکننده رسمی که گارانتی کالا را هم تضمین می‌کند، باید کالا چه از نوع گوشی، چه از نوع تبلت یا لپ‌تاپ را در اختیار داشته باشد. بیشتر فروشگاه‌های رسمی سطح شهر هم وارد همکاری با تامین‌کنندگانی می‌شوند که جنس‌شان جور بوده و خرابی لوازم یدکی نداشته باشند. درحالی‌که واردکنندگان غیررسمی به چنین شفافیتی پایبند نیستند؛ به این معنی که می‌توانند سفارش شما را که فله‌ای وارد کرده‌اند، تا دو روز به دست‌تان برسانند. البته همین واردکنندگان هم در بازار قیمت‌سازی می‌کنند. به این معنی که یک «قیمت همکاری» تعیین‌می‌کنند. 

خرده‌فروشان آنلاین یا مستقر در سطح شهرها هم می‌توانند بر مبنای همین قیمت با واردکننده توافق کنند و سود خود را روی جنس بکشند. البته قیمت همکاری با قیمت مشتری متفاوت است. درواقع این واردکنندگان از طریق پخش مستقیم و پخش مویرگی یک بازار چندنرخی ایجاد می‌کنند. قیمت همکاری به افرادی که می‌خواهند وارد پخش مویرگی شوند درجا اعلام می‌شود اما قیمت مشتری براساس ادبیات واردکنندگان «روی‌خط» چک می‌شود. گمرک تعهدی ندارد. 

در این میان، واردکنندگانی که خود در چین انبار دارند، دست‌ بالا را دارند و می‌توانند قیمت رقابتی ارائه کنند، بدون این‌که تعهد زمانی خاص برای تحویل کالا در ایران داشته باشند. آنها موبایل‌ها و تبلت‌های معروف و غیرمعروف چینی را فله‌ای وارد‌می‌کنند. دردسر خرید از این واردکنندگان زمانی بیشتر حس می‌شود که دستگاه از نوع سیمکارت‌خور باشد. بسیاری از این دستگاه هنوز در فهرست کالاهای مجاز گمرک برای رجیستری به رسمیت شناخته نشده‌اند.  درحالی‌که واردکننده هنگام دریافت سفارش این تضمین را می‌دهد که گوشی یا تبلت سیمکارت‌دار در فهرست اجناس مجاز گمرک تایید شده و مشکلی برای رجیستری آن وجود ندارد اما مشتری پس از خرید تازه متوجه می‌شود که گمرک هیچ تعهدی در قابل ثبت این دستگاه‌ها ندارد.

 

فله‌ای واردشدن گوشی یا تبلت هم تاثیر خود را روی بسته‌بندی ناقص و سرهم‌بندی‌شدن لوازم یدکی آنها نشان می‌دهد. ازجمله این‌که گلس رایگان تولیدکننده از داخل دستگاه برداشته می‌شود. این شرایط موجب می‌شود که پلمب دستگاه هیچ انطباقی با پلمب اصلی کارخانه نداشته باشد.  پلمب مجدد ناشیانه و سرهم‌بندی‌شده، بیش از حد در ذوق خریدار می‌زند اما موضوعی که ماجرا را تلخ‌تر هم می‌کند، نقص آخرین حلقه واردکننده و مشتری است.  درحالی‌که واردکننده قول داده جنس را مقابل خانه مشتری تحویل دهد اما به‌دلیل تاخیر طولانی چندماهه در تحویل، مشتری راسا باید به گمرک برود و سفارشش را طلب‌کند. در نتیجه بدون هزینه ارسال‌شدن کالا به‌عنوان وعده واردکننده بی‌معناست.  حتی در مورد تعویض و تعمیر کالای فله‌ای هم هیچ ضمانتی وجود ندارد؛ جنس ایراددار پس گرفته نمی‌شود. ضمانت دو روزه تست، ضمانت، اصالت و سلامت هم در عمل پوچ است و به دردی نمی‌خورد.