تفریح تابستانی‌ یا آسیب پوستی؟

افرادی که طبق قانون نانوشته‌ای، هرچه پوست روشن‌تری داشته باشند، علاقه‌شان به تیره شدن بیشتر است اما شاید نمی‌دانند که اتفاقا همین روشن بودن پوست، یکی از عوامل مضر بودن آفتاب مستقیم برای پوست است. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که فکر می‌کنید آفتاب و نور خورشید، سراسر فایده است برای بدن، بهتر است کمی در تصورات خود تجدید‌نظر کنید و بدون محافظت‌های جدی، پوست‌تان را در معرض آفتاب قرار‌ندهید.

درست است که اگر به کمبود ویتامین D در بدن‌مان توجه کنیم، آفتاب گرفتن و زیر آفتاب بودن برای پوست‌مان، فکر بدی نیست ولی آفتاب گرفتن اما و اگرهای زیادی دارد که اگر در رعایت آنها کوتاهی کنیم، پوست‌مان را به دل خطراتی جدی انداخته‌ایم. در واقع، فارغ از این‌که احتمالا خیلی از ما در تابستان، علاقه زیادی به آفتاب گرفتن و وقت‌گذرانی زیر آفتاب و لب استخر و ساحل داریم اما باید حواس‌مان باشد که اشعه U.V یا همان ماورای‌بنفش نور خورشید، وقتی به پوست می‌رسد، به DNA یا ماده حیاتی سلول‌های لایه‌ پوست صدمه می‌زند. برای همین است که پزشکان و متخصصان پوست، شرایط و توصیه‌های مهمی برای لذت بردن از آفتاب تابستان و در امان ماندن پوست‌مان در برابر مضرات آفتاب دارند؛ چرا که یکی از مهم‌ترین خطراتی که در تیره شدن با آفتاب همیشه مورد توجه بوده، سرطان پوست و سایر بیماری‌های پوستی است؛ مثل تسریع پیری پوست که یکی دیگر از اتفاقاتی است که در اثر آفتاب گرفتن بی‌رویه و بدون‌محافظت از پوست رخ می‌دهد.

هرچه تیره‌تر، آسیب بیشتر
فکر می‌کنید چقدر پوست‌تان خوشرنگ و لک‌های بدن‌تان در اثر این تیره شدن، محو و خوب شده است؟ شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید اتفاقا هرچه تیره‌تر و برنزه‌تر بشویم، یعنی پوستی آسیب‌دیده‌تر داریم. درواقع بسیاری از افراد تصور می‌کنند که در صورت قرار گرفتن تدریجی در معرض آفتاب، پوست آنها دچار آفتاب‌سوختگی نمی‌شود، در صورتی‌که این تصور اشتباهی است. واقعیت این است که پوست تیره و اصطلاحا برنزه شده، نشان از پوستی آسیب‌دیده است؛ چرا که پوست ما در حین آفتاب گرفتن، برای محافظت از خودش، اقدام به تولید ملانین می‌کند و همین ملانین بیش از حد، می‌تواند خطرناک‌ترین بیماری‌ها را برای فرد به همراه داشته باشد. در واقع این رنگدانه‌ها، پوست شما را ظاهرا زیباتر می‌کند اما واقعیتش این است که این رنگ پوست برای زیبایی نیست، بلکه فرآیندی است که طی آن، پوست تلاش می‌کند تا از نفوذ بیشتر اشعه جلوگیری کند. خلاصه‌اش این‌که شاید آفتاب گرفتن در ظاهر تفریحی سالم به‌نظر برسد اما می‌تواند در آینده باعث آسیب‌های پوستی جبران‌ناپذیری‌شود.

آفتاب با شرط و شروط!
اما کمی روراست باشیم! یعنی اگر در آفتاب گرفتن و تفریحات آبی یا تغییر پوست، مصمم هستید و هیچ چیزی نمی‌تواند شما را از این کار منصرف کند، بهتر است برخی از موارد ممنوعه را که بسیاری از متخصصان پوست بر آن تاکید دارند، جدی بگیرید؛ «‌مثلا این‌که در یک هفته، هر روز را زیر آفتاب مستقیم نباشید که مداومت، سلامت بدن‌تان را به‌خطر می‌اندازد. بهتر است که از هفت روز هفته، نهایتا دو یا سه روز را به این تفریح اختصاص بدهید. فارغ از این موضوع، حواس‌تان باشد که در اوج ساعت گرما مانند ۱۲ ظهر تا ۲ یا ۳ بعد‌از‌ظهر، زیر نور مستقیم آفتاب قرار نگیرید. در این ساعات، اشعه خورشید بیشترین شدت را دارد و پرتوها با زاویه ۹۰ درجه به زمین برخورد می‌کند که همین جریان باعث آسیب رسیدن چند‌برابری به پوست‌های روشن می‌شود.» این را دکتر جمال‌الدین حسن‌زاده، متخصص پوست و مو می‌گوید و معتقد است که‌ علاوه بر رعایت این نکات، بهتر است که بیشتر از یک ساعت زیر نور مستقیم آفتاب قرار نگیرید که هرچه این زمان بیشتر شود، احتمال ابتلا به بیماری‌های پوستی بیشتر می‌شود.‌

و این ضدآفتاب همیشه لازم
اما استفاده از کرم ضدآفتاب از توصیه‌های همیشگی متخصصان پوست است؛ تابستان و زمستان و حتی داخل و خارج از خانه هم ندارد. قریب به اتفاق آنها معتقدند که ضدآفتاب لازمه همیشگی پوست ماست و حتی سلامت پوست را در برابر آفتاب زمستانی داخل خانه هم تامین می‌کند. برای همین است که یکی از ضروری‌ترین توصیه‌ها برای آفتاب گرفتن، استفاده حداکثری و درست از کرم‌های ضدآفتاب است. «اثر تابش مستقیم خورشید، آن هم در گرم‌ترین روزهای سال مثل ظهرهای تیر و مرداد می‌تواند پوست بدن را دچار تغییرات نگران‌کننده‌ای کند؛ بیماری‌هایی که اصلا به تغییر پوستی که دل‌مان می‌خواهد، نمی‌ارزد. مثلا این‌که مضرات آفتاب برای پوست و پیری زودرس حاصل از آن می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود.» دکتر حسن‌زاده مصرف کرم ضدآفتاب را یکی از موانع رخ دادن چنین اتفاقاتی می‌داند. در این میان، لک پوستی هم یکی از شایع‌ترین این مضرات است که در اثر آن، لک‌های قهوه‌ای روی پوست بدن، به‌خصوص صورت ایجاد می‌شود. از سوی دیگر، کراتوز خورشیدی شکل دیگری ازآسیب پوست بر اثر آفتاب است. این بیماری به‌طورمستقیم با تابش آفتاب بر پوست ارتباط دارد و می‌تواند خدای ناکرده، احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. پس لازم است در فرآیند آفتاب گرفتن کوتاه مدت، بدون هیچ اما و اگری از ضدآفتاب‌ استفاده کنیم؛ ضدآفتاب‌هایی که از سوختن پوست شما جلوگیری می‌کند و برخی اشعه‌های خطرناکUV را مسدود می‌کند.