نوشابه‌‌ای که می‌کشد اما لاغر نمی‌کند!

بارها رژیم‌های گوناگون را امتحان کرده‌بود اما تا ته ماجرا نمی‌رفت و کار را نیمه‌کاره رها می‌کرد. این بار اما تصمیمش را گرفته‌بود. انواع و اقسام غذاهای رژیمی را مرور می‌کرد تا حتی اگر قرار است نوشابه هم بخورد، از نوع رژیمی‌اش باشد. غافل از این‌که طبق نتایج تحقیقات گوناگون، نوشابه‌های رژیمی سلامت بیشتری را برای افراد به ارمغان نمی‌آورند و بلکه می‌توانند سرطان‌زا هم باشند. بر این اساس طبق آخرین گزارش‌های آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان جهانی بهداشت (WHO) یک شیرین‌کننده مصنوعی موسوم به «آسپارتام» به زودی در فهرست مواد «احتمالا سرطان‌زا» قرار خواهد‌گرفت.

عوارض شیرین‌کننده‌های مصنوعی
شیرین‌کننده‌های مصنوعی هر چند عوارض قندها را ندارند اما بی‌عارضه هم نیستند. این نوع مواد به دلیل آن‌که چاق‌کننده به شمار نمی‌روند، در مقاطعی با استقبال گسترده از سوی مصرف‌کنندگان مواجه شده‌اند اما وجود این عوارض موجب شده همیشه با چشم تردید به آنها نگاه شود. سال ۱۹۸۱ آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان مصرف محدود آسپارتام را مجاز اعلام کرد. بنابر این دستورالعمل، یک فرد بالغ با وزن متوسط ۶۰ کیلوگرم باید روزانه بین ۱۲ تا ۳۶ قوطی نوشابه رژیمی بنوشد (با توجه به مقدار آسپارتام موجود در نوشیدنی) تا در معرض خطر سرطان قرار ‌گیرد. سازمان‌های ناظر در حوزه سلامت در آمریکا و اروپا برای سال‌ها این دستورالعمل را اجرا می‌کردند. سخنگوی آژانس تحقیقات سرطان سازمان جهانی بهداشت گفته‌است تصمیم تازه، اولین گام اساسی برای درک سرطان‌زایی این ماده است. او اضافه کرد وظیفه کمیته مواد افزودنی این نهاد ارزیابی خطر است تا احتمال بروز یک نوع آسیب (مانند سرطان) در صورت قرار گرفتن در معرض آن مشخص شود. آسپارتام در سال‌های گذشته به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته‌است. سال گذشته نتایج یک مطالعه‌ در فرانسه، که روی ۱۰۰هزار بزرگسال انجام شد، نشان داد افرادی که مقادیر بیشتری از شیرین‌کننده‌های مصنوعی از جمله آسپارتام مصرف می‌کنند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. هرچند این مطالعه نتوانست ثابت کند آسپارتام باعث افزایش خطر سرطان می‌شود.

چالش چاقی
چاقی و اضافه وزن به چالش مهم این روزهای مردم در تمام نقاط دنیا تبدیل شده‌است. سبک زندگی امروزی‌ها فرق کرده و بخش عمده‌ای از کارهایی که در گذشته‌های نه چندان دور توسط انسان و با فعالیت‌های بدنی انجام می‌شد، حالا از طریق دستاوردهای پیشرفت فناوری و ماشین‌های گوناگون انجام می‌شود و همین ماجرا هم موجب شده ما آدم‌ها تحرکمان روز به روز کمتر شود و این بی‌تحرکی در نهایت به چاقی و اضافه وزن ما بینجامد.

تلاش برای رسیدن به استانداردهای زیبایی
داشتن اندام متناسب و نزدیک شدن به استانداردهای زیبایی، چیزی است که همه ما به دنبال آن هستیم اما رسیدن به این زیبایی به سادگی امکان‌پذیر نیست و به رژیم غذایی و ورزش و اصلاح سبک زندگی نیاز دارد. با‌وجود این کم نیستند افرادی که برای رسیدن به اندام ایده‌آل به دنبال میانبر هستند یا با تصور سالم‌خواری به دنبال رژیم‌های غذایی خاص می‌روند و از خوراکی‌هایی همچون نوشابه‌های رژیمی استفاده می‌کنند. این در حالی است که متخصصان تغذیه درباره مضرات استفاده از این نوشیدنی‌ها بارها تذکر داده‌اند.

نوشیدنی‌های خطرناکی که لاغر نمی‌کنند
شاید اصلی‌ترین سؤال در رابطه با نوشابه‌های رژیمی این باشد که آیا این نوع از نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث کاهش وزن شوند یا خیر؟ نتایج تحقیقات مختلف در مورد اثرات کوکاکولا زیرو و سایر نوشیدنی‌های مصنوعی شیرین‌شده بر کاهش وزن وجود دارد. یک مطالعه مشاهده‌ای هشت‌ساله، نشان داد افرادی که بیش از ۲۱ نوشیدنی شیرین مصنوعی در هفته می‌نوشیدند، در مقایسه با افرادی که این نوع نوشیدنی‌ها را مصرف نمی‌کردند، تقریبا دو برابر بیشتر، خطر اضافه‌وزن و چاقی را تجربه کرده‌اند. همان مطالعه در جای دیگری اشاره کرد که کل کالری دریافتی روزانه در افرادی که با وجود افزایش وزن نوشیدنی‌های رژیمی مصرف می‌کردند، کمتر بود. این موضوع نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است به روش‌های دیگری غیر از دریافت کالری هم بر وزن تأثیر بگذارند. مطالعه دیگری نشان داد نوشیدن نوشابه‌های رژیمی یا زیرو با افزایش دور کمر طی ۹ تا ۱۰ سال بعد مرتبط است. از سوی ‌دیگر، بسیاری از مطالعات مداخله انسانی نشان می‌دهد استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا بی‌اثر است یا برای مدیریت وزن مفید قلمداد نمی‌شود. در یک مطالعه تصادفی و کنترل شده شش ماهه، افراد دارای اضافه‌وزن یا چاق، کاهش وزن متوسط ۲ تا ۲.۵درصد از وزن بدن خود را هنگام جایگزینی نوشیدنی‌های پرکالری با نوشیدنی‌های رژیمی یا آب تجربه کردند. بنابراین، شواهد در مورد اثرات نوشیدنی‌های مصنوعی شیرین‌شده بر مدیریت وزن متناقض بوده و تحقیقات بیشتری در این مورد لازم است.