«آبادیران» تجلی ایرانی آباد

بنابراین نمایشگاه‎ ها و دستاوردهای علم و فناوری کشور بیشتر محدود می ‎شود به تهران و چند کلانشهر که از این محصولات و خدمات استفاده می‎ کنند اما ایده برگزاری نمایشگاه آبادیران که امسال برای اولین بار به مرحله اجرا رسید، ایده‎ ای متفاوت با دیگر نمایشگاه ‎های علم‎ و‎فناوری کشور است. در این نمایشگاه که به اهتمام معاونت علمی‎ و‎فناوری ریاست جمهوری، ستاد اجرایی فرمان امام،کمیته امداد و بنیاد علوی بنیاد مستضعفان در محل مصلای امام خمینی برگزار شد، ۳۰۰ شرکت دانش‌بنیان مشارکت داشتند.
تفاوت اصلی این نمایشگاه با دیگر نمایشگاه ‎ها در این است که شرکت‎ هایی که ایده یا دغدغ ه‎ای برای توانمندسازی افراد، افزایش مهارت‌ها و کارآفرینی دارند، دور هم جمع شده ‎اند تا در همکاری با نهادهایی مثل کمیته امداد و بنیاد مستضعفان و افراد خیری که در نمایشگاه حضور دارند، محصولات مختلفی را با هزینه کمتر به روستاها و نواحی کم‎برخوردار برسانند. ظرفیت نیروی انسانی و بومی و محصولات متنوعی که در مناطق دورافتاده یا کم ‎امکانات کشور وجود دارد، مستعد شکل‎ گیری مشاغل و کسب‎ و‎کارهایی است که بیشترشان با تجهیزاتی ارزان و ساده قابل راه‌اندازی‌اند و می‌توانند برای جمعیت روستایی شغل ایجاد کنند. در بازدید از این نمایشگاه با تعدادی از شرکت‎های فعال در این حوزه و محصولات‌شان آشنا ‌شدیم. محرومیت ‎زدایی از اهداف مهم نمایشگاه آبادیران است که از ۲۳ خرداد تا امروز، ۲۵خرداد در محل مصلای امام‌خمینی‌(ره) در حال برگزاری است. این نمایشگاه با استفاده از فناوری‌های به‌روز دانش‌بنیان در پنج حوزه مسکن و زیرساخت‌های توسعه روستایی، کشاورزی، دامپروری و شیلات، ماشین‌آلات کوچک مقیاس، سلامت، بهداشت و توانبخشی و فناوری‌های نرم و آموزشی، قرار است به رفع مشکلات مناطق محروم بپردازد.

دستگاهی برای جلوگیری از خام‌فروشی کشاورزان
سید امیربهادر سیفی، فارغ‌التحصیل مهندسی مکانیک ماشین‎های کشاورزی است که پایان ‎نامه کارشناسی‎ ارشد خود را از مرحله تئوری به مرحله عملیاتی رسانده است. او که حالا مدیر یک شرکت صنعتی است، تلاش دارد با تولید دستگاه‎ها و تجهیزات پوست‎کن از خام ‎فروشی محصولات کشاورزی روستاییان جلوگیری کند. سیفی در توضیح کارش می‎گوید: ‌«من سال ۹۱ فارغ التحصیل شدم و با کمک برادرم، کارگاه ۲۰ متری راه‌اندازی کردیم و شروع به تولید این دستگاه کردیم. در این ۱۰ سال بیش از هشت‌بار دستگاه را اصلاح کردیم و نمونه نهایی آن در حال حاضر به اسپانیا، رومانی، عراق، تاجیکستان و... هم صادر شده است. ما حتی در کشور اسپانیا نمایندگی داریم و می‌توانیم انواع تجهیزات را به آنها ارائه کنیم.» سیفی درباره این‌که قطعات دستگاه در داخل کشور ساخته شده یا وارداتی است می‎گوید: «بیشتر قطعات مورد نیازمان در ایران تولید می‎شود و فقط تعدادی بلبرینگ و قطعاتی کوچک، وارداتی است.» از محصولات مهم این شرکت می‌شود به دستگاه دسته‌بندی، دستگاه جداساز و دستگاه پوست سخت‎کن که پوست محصولاتی مثل پسته، گردو و بادام را می‎شکند، اشاره کرد. سیفی با اشاره به این‌که گروه تحقیق و توسعه شرکت در حال مطالعه و طراحی چند دستگاه جدید برای حوزه کشاورزی است، می‎گوید: «این ماشین ‎آلات کمک قابل‌توجهی به کشاورزان می‎کند تا خام‎فروشی نکنند و با ایجاد ارزش افزوده، محصولات خود را با سود بهتری بفروشند. در سال‎های گذشته محصول‌مان را به بیش از ۱۵۰ کشاورز فقط در دو استان چهارمحال‎ و‎بختیاری و اصفهان ارائه کرده‎ ایم. این تجهیزات می‎تواند صدها میلیارد از سرمایه کشور را حفظ کند و کسب‌وکار کشاورزان داخلی را رونق بخشد.»

چاپگرسه بعدی کوچک برای راه‎اندازی مشاغل خانگی
وقتی صحبت محرومیت ‎زدایی از روستاها و مناطق کم‎برخوردار کشور به میان می‎آید، شاید فکر هیچ‎کس به سمت استفاده از چاپگرهای سه‌بعدی برای این موضوع نیفتد اما یکی از شرکت‎های دانش ‎بنیان که از پیشگامان تولید چاپگرهای سه‌بعدی در ایران است به این فکر افتاده که در همکاری با نهادهای خیریه بتواند برخی از محصولاتش را با نیت کارآفرینی به روستاها بفرستد. سید امیرحسین نیکوکار، رئیس هیات‌مدیره این شرکت دانش ‎بنیان در توضیح دستگاه چاپگر سه‌بعدی می‎گوید: «دستگاهی که ما ساختیم از مواد اولیه خمیری‌شکل مثل گل‌رس و سرامیک برای ساخت محصول استفاده می‎کند. همین موضوع باعث می‎شود این دستگاه قابلیت استفاده در مناطق کم‌برخوردار را پیدا کند. افراد با اطلاعات ساده‎ای درباره کار با رایانه، به‌راحتی می‎توانند با این دستگاه هم کار کنند و محصولات مختلفی بسازند.» نیکوکار با اشاره به این‌که چاپگر به دلیل همین قابلیت، گواهی ثبت اختراع دریافت کرده، می‎گوید:‌ «از مشکلات دانش‎ آموزان در مدارس نواحی کم ‎برخوردار، نبود امکانات آزمایشگاهی و ابزارهای کمک‌آموزشی است، ما فکر کردیم با تولید چاپگرهای سه‌بعدی، می‎شود بسیاری از این ابزارها را ساخت و به یادگیری دانش‎ آموزان کمک کرد. ولی واقعیت این است که شرکت ما نمی‎تواند این کار را به تنهایی انجام دهد و به همکاری و حمایت بنیاد مستضعفان یا کمیته امداد نیاز دارد.» او می‌افزاید: «در این نمایشگاه سعی داشتیم با این نهادها برای اجرای طرح‌مان ارتباط برقرار کنیم اما متاسفانه آنها هنوز مدل‌های حمایتی مشخصی برای این نوع همکاری‎ها ندارند و امیدواریم در سال‌های آینده و نمایشگاه‎های بعدی برایش برنامه مدون‎تری در نظر بگیرند.»

خانه‏ های نیمه‌آماده، کمک‎رسان مردم در بحران ‎های طبیعی
در سال‌های اخیر که حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله در نواحی مختلف کشورمان رخ داده، سازه‎های سبک ساختمانی که به شکل نیمه‌آماده قابلیت جابه‎ جایی دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته که یکی از شرکت‎های دانش ‎بنیان حاضر در نمایشگاه آبادیران هم بیش از یک دهه در این زمینه فعالیت دارد. مجیدرضا ابدی، مدیرعامل این شرکت درباره سازه‎های فولادی می‎گوید: ‌«در بحران‎ها یا مناطق صعب ‎العبور که پر از برف و یخ است، این سازه می‎تواند بسیار مفید باشد. سازه از قاب‎های فولادی ساخته شده، ضدزلزله و ضدحریق است.»
کانکس‎هایی که برای مردم زلزله‎زده یا سیل‎زده استفاده می‎شود، بعد از مدتی دچار مشکل شده و دیگر قابل استفاده نیست، علی‎اکبر خادم، مدیر بازرگانی و تحقیق و توسعه این شرکت در این‎باره توضیح می‎دهد:‌ «سازه‎های شرکت ما قابلیت حمل‎و‎نقل دارد و به لحاظ زیست‎محیطی هم ساختمان سبز به حساب می‎آید؛ چون از فولادی ساخته شده که امکان بازگشت به چرخه مصرف را دارد. بنابراین محصول هم ارزش افزوده دارد و هم برای محیط اطرافش آلودگی و مشکل ایجاد نمی‎کند.» یکی از مشکلات کانکس‎ها و ساختمان‎های سنتی که در مناطق بحران‎زده ساخته می‎شود، عایق نداشتن و هدررفت انرژی است در حالی که سازه‎های این شرکت دانش‎بنیان امکان عایق‎ بندی دارد و همین موضوع باعث می‎شود به شکل قابل‌توجهی در مصرف انرژی صرفه‎جویی شود. ابدی با اشاره به این‌که چنین سازه‎هایی قابلیت استفاده در اقلیم‏های مختلف ایران را دارد، می‎گوید: «اقامتگاه‎های بومگردی که در نواحی خاص کشور فعال است، می‎تواند از این سازه که هم مستحکم است و هم قابلیت جابه‎جایی دارد، استفاده کند. »

تولید محتوای درسی برای افزایش توانمندی دانش ‎آموزان
آموزش در مناطق کم‎برخودار کشور از موضوعات کلیدی و مهم است. موسسه خدمات علم و آموزشی کشور که تجربه طولانی در زمینه آموزش دارد، دو سالی است که کتاب‌های متنوع آموزشی را به بازار ارائه کرده است. از مهم‎ترین ویژگی‎های این کتاب‌ها، این است که علاوه‌بر محتوای فیزیکی آموزشی، محتوایی به صورت واقعیت افزوده دارد که کمک می‎کند دانش‎ آموز معلم را با خودش به خانه ببرد.
علیرضا عابدی، مدیربازرگانی این شرکت می‎گوید:‌ «دانش ‎آموز با نصب اپلیکیشن می‎تواند از محتواهای متنوع کتاب برای آموزش در خانه استفاده کند. از نقدهای همیشگی ما به بسیاری از کتاب‎های کمک آموزشی دانش‎آموزان این بوده که بیشتر متمرکز بر آزمون و نکته کنکوری است تا محتوای کاربردی. به همین دلیل تلاش کردیم تا با ارائه محتوای کتاب‎های درسی در قالب بازی‎های رایانه ‎ای، ویدئوهای آزمایشگاهی و ... بیشتر به درک محتوا کمک کنیم.»
او می‌افزاید: «از آنجا که اثر نمرات دانش‎آموزان در رتبه‎بندی کنکور در این سال‌ها رشد داشته، این کتاب‌ها می‎تواند به عمق یادگیری و کسب نمره بهتر در طول تحصیل کمک کند.» گفتنی است کتاب‌ها با بالاترین کیفیت کاغذ گلاسه و با تخفیف ۵۰ درصدی برای مناطق کم‎ برخوردار درنظر گرفته‌شده و محتوای کتاب‌ها در شبکه آموزش هم مورد استفاده قرار گرفته است. این مجموعه، محصولات متنوع کمک آموزشی دیگری را هم برای مدارس نقاط مختلف کشور تولید کرده که طی همکاری هایی با نهادهای خیریه و حمایتگر می‌تواندآنها را در اختیار مدارس مناطق کم‌برخوردار قرار دهد.

جمعیت امام رضا یاور مردم نواحی کم‎ برخوردار
جمعیت امام رضا از گروه‎های بین ‎المللی است که از سال ۹۶ در حوزه امداد فعال است. از شاخص ‎ترین فعالیت‎های این گروه می‎توان به کمک‌رسانی در سیل فیروزکوه، زلزله ترکیه و زلزله خوی اشاره کرد.
عباس بخشی، معاون روابط‌عمومی و توسعه مشارکت جمعیت امام رضا درباره علت حضور این گروه در نمایشگاه آبادیران می‎گوید: «مجموعه شتابدهنده هم‎نو از زیرمجموعه‎های گروه ماست که برای رشد استارت‌آپ‎های اجتماعی طراحی شده است.
از طرفی فعالیت‎های ما در آب‏رسانی به ۸۲ منطقه مختلف در کشور، بخشی از اقدامات موثر برای نواحی کم ‎برخوردار بوده است. در حال حاضر تعدادی از همکاران ما در تلاش‎اند که دستگاه آب‎شیرین‎کن تهیه کنند و آن را به استان سیستان‎ و‎بلوچستان برسانند.» او در توضیح نحوه تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‎ها می‎گوید: «ظرفیت خیریه‎ ها و شرکت‎های خصوصی داوطلب برای تامین این هزینه ‎ها مورد استفاده قرار می‎گیرد. همچنین ما در تلاشیم از ظرفیت‎های دانش ‎بنیان در حوزه بذر، برای کاشت نخل در برخی استان‎های کشور اقدام کنیم تا افرادی که مایل هستند از راه فروش خرمای این نخل‎ها کسب درآمد کنند با این روش حمایت شوند.»
با این کار ، شغل های بیشتری در روستاها و نواحی کم برخوردار ایجاد می شود که می تواند درآمدی برای افراد بومی منطقه در پی داشته باشد. به این ترتیب با همراهی خیرین و داوطلبان و شرکت‌های دانش‌بنیان علاقه‌مند خدمات بسیار متنوعی به این مناطق ارائه خواهد شد.