این بستر حالا پس از گذشت بیش از ۲۰سال در سفر سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به ونزوئلا جلوه‌گر شده است. می‌توان مدعی شد که روابط ایران با هیچ کشوری تا این اندازه فرا متنی نبوده است. از زمان روی کار آمدن دولت دموکرات در آمریکا، تلاش شد کمبود عرضه نفت روسیه در بازار انرژی غرب از طریق ونزوئلا جبران شود. سال۱۴۰۱ کارشناسان رسانه‌های نزدیک به دموکرات‌ها و برخی کارشناسان رسانه‌های عربی، این وضعیت را به نفع بازار انرژی، تفسیر کردند. سفر پنج روزه رئیس جمهور ایران به آمریکای لاتین که سیزدهمین سفره خارجی وی محسوب می‌شود در همین جهت قابل تفسیر است؛ دورانی جدید که می‌تواند همسویی اقتصادی شرق را در کشورهای دیگر تقویت کند. استفاده از فرصت‌های اقتصادی جهان در بازار تجارت مواد معدنی، انرژی، محصولات کشاورزی، کشتیرانی، زیرساخت (نیروگاه، انرژی، مخابرات و...)، فناوری و فرصتی برای ایران محسوب می‌شود. برخی کشورها مانند ایران و چین که در عرضه سیاست خارجی به‌دنبال شرکای پایدار و بلندمدت می‌گردند، بیش از پیش روی آمریکای لاتین حساب باز کرده‌اند. در سفر مقامات ایران پیش‌بینی می‌شود با توجه به شرایط موجود، امکان افزایش صادرات دو میلیارد دلاری ایران در بخش مواد غذایی، پتروشیمی، فولاد وجود دارد.
همکاری ایران و ونزوئلا
مبدا سفر رئیسی به سمت نیکاراگوئه، کوبا و ونزوئلا تعیین شد تا اهمیت فرامتن یاد شده را به رخ بکشد. در این سفر جواد اوجی، وزیر نفت ایران رئیس جمهور را همراهی می‌کند تا تفاهم‌نامه‌های مختلفی به امضا برسد. توسعه و تولید در میدان‌های نفت و گاز، ارتقا و نوسازی پالایشگاه‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های پالایشگاهی، آموزش نیروی انسانی و کارشناسی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، صدور خدمات فنی، مهندسی و انتقال فناوری و توسعه بازارهای صادراتی نفت خام و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی ازجمله مهم‌ترین تفاهم‌نامه‌هایی است که هدف‌گذاری شده‌اند؛ یعنی ایران این ظرفیت‌ها را در اختیار ونزوئلا می‌گذارد. ضمن این‌که خط کشتیرانی دو کشور در تفاهم‌نامه‌ای راه‌اندازی می‌شود؛ بستری که ایران و ونزوئلا را وارد دوران جدیدی از تجارت دریایی برای تامین نیازهای یکدیگر می‌کند اما اینها فقط ظرفیت‌های این همکاری نیستند. امیر رضا قنبری، مشاور مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره به جام‌جم گفت که این دو کشور می‌توانند تجارت خود را به ۲۰۰میلیارد دلار افزایش دهند، چراکه فقط در یک قلم از دی سال گذشته، ایران توانسته ۶۰ میلیون دلار دارو به ونزوئلا صادر کند، آن‌هم بدون پرداخت هزینه‌های رجیستری. باید توجه داشته باشید که برای صادرات دارو باید بین پنج تا ۵۰ هزار دلار برای رجیستری دارو هزینه پرداخت کرد اما ونزوئلا این هزینه را از روی داروهای ایرانی برداشته است. بنابراین در هر محموله دارو پنج تا ۵۰هزار دلار سود بیشتر عاید کشور می‌شود. از طرفی ونزوئلا نفت سبک مرغوب دارد و ایران نفت سنگین مرغوب. این مزیت می‌تواند نفت دو کشور را برای تبادل میان یکدیگر مناسب سازد. مزیت دیگر ونزوئلا برای ایران، کشت فراسرزمینی است. این کشور زمین را با نرخ‌های دولتی و ارزان در اختیار ایران گذاشته؛ مزیتی که ایران بر اساس آن می‌تواند محصول را در خود ونزوئلا بفروشد و از درآمد آن استفاده کند. این ظرفیت فراهم است و زیر ساخت آن هم وجود دارد.
فرصت ایران در نیکاراگوئه و کوبا
نیکاراگوئه و کوبا مانند ونزوئلا با ایران رابطه نداشتند اما این دو کشور می‌توانند فصل جدیدی را در روابط خود با ایران کلید بزنند. پروژه‌های زیرساختی می‌تواند مهم‌ترین محور همکاری سه طرف باشد. نیکاراگوئه می‌تواند گوشت، برنج، قهوه، ذرت، تنباکو و... را در اختیار ایران بگذارد تا ایران هم در عوض آن در پروژه‌های زیرساختی آن مشارکت کند. توان فنی ـــ مهندسی ایران در این زمینه بسیار راهگشاست. اقتصاد نیاکاراگوئه از فقر بهره‌وری و منابع انسانی رنج می‌برد به طوری که در زمینه زیرساخت نتوانسته توسعه فقرزدا را رقم بزند. همچنین ایران می‌تواند روی ظرفیت‌های گردشگری این کشور کار کند، زیرا دولت این کشور تصمیم گرفته سرمایه‌گذاری بزرگی در بخش گردشگری انجام دهد. بخشودگی بدهی‌های خارجی نیکاراگوئه از سوی نهادهای بین‌المللی هم فرصت خوبی برای همکاری با این کشور محسوب می‌شود. در همین حال اقتصاد کوبا هم وابسته به فرآیندهای کشاورزی است. نیروی کار این کشور در بخش کشاورزی و مزارع غنی متمرکز شده و دانه‌های روغنی هم یکی از مهم‌ترین محصولات کوبا محسوب می‌شود. در همین حال برنج و میوه هم در این کشور برداشت می‌شود اما کوبا می‌تواند برای ایران آفت‌کش‌های گیاهی، واکسن‌های مدرن، کمبود نیروی کار بخش بهداشت و درمان، تامین دانش بومی مدیریت مزراع، تکنولوژی فرآوری شکر وکشت فراسرزمینی را فراهم و در عوض از ایران فناوری‌های مربوط به آرد و کودهای ریزمغذی را تامین کند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بین‌الملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
