طلایی که دریغ می‌شود

سال‌هاست وقتی تیم‌ها و ورزشکاران به طلا می‌رسند برای نمایش شکوه و ارزش کار، همه سریع می‌روند سراغ همین استعاره «بر بام دنیا ایستادن». انگار این تعبیر، قهرمان‌ها را فارغ از این‌که طلای چه رشته‌ای را بر گردن آویخته‌اند، یک دفعه ٨٨۴٨ متر بالا می‌برد. شاید هم عالم ورزش، یک جورهایی وام‌دار فاتحان اورست است.

ولی در دنیای وارونه، آن‌هایی که واقعا بر بام جهان می‌ایستند، خیلی‌وقت‌ها دست‌شان از مدال طلا کوتاه می‌ماند!

نمونه‌ اخیرش امیرمحمد دانایی که در این گفت‌وگو به پرسش‌های جام‌جم درباره فراز و فرودهای صعود اورست در ٢٣ سالگی و مدال طلایی که خبری از آن نیست، پاسخ داده است.

عظیم قیچی‌ ساز، اولین بار در ٢۴ سالگی بام دنیا را زیر پا گذاشت و حالا شما در ٢٣ سالگی صاحب عنوان جوان‌ترین ایرانی صعود‌کننده به اورست شدی.

من خیلی تمرین کرده بودم. از پانزده سالگی رویای صعود به اورست را داشتم. تا همین یکی، دو سال قبل هم یک مربی آمریکایی داشتم که به صورت آنلاين در ارتباط بودیم. در تمرینات هوازی خیلی راهنمایی و کمکم کرد. در واقع برای صعود بدون اکسیژن هم آماده بودم. تا ارتفاع ٨۵٠٠ متری اکسیژن من بسته بود اما وقتی راهنمای گروه متوجه شد، به بیس‌کمپ اطلاع داد و ملزم به استفاده شدم. ناچار اکسیژن را باز کردم چون نباید امنیت هم‌نوردها را هم به خطر می‌انداختم.‌

با این اوصاف، رویای نوجوانی، چند سالی تا واقعی شدن فاصله داشت.

خب از نظر فنی و مالی، آمادگی لازم بود. اورست صعود ارزانی نیست.من اولین فرزند و تنها پسر خانواده‌ام. پدرم کارمند است و با حقوق کارمندی نمی‌شد دنبال آرزوهای بزرگی مثل اورست رفت. از ١٨ سالگی، خيلی دنبال اسپانسر گشتم. اما موفق نشدم. اما با این وجود همیشه امیدوار بودم و تمریناتم را به صورت مداوم و منظم دنبال می‌کردم.

در یکی از مصاحبه‌ها به صعود شش میلیاردی اشاره کرده بودی.

بله. من با الیت، یکی از حرفه‌ای‌ترین‌ و بهترین شرکت‌ها قرارداد بستم. هزینه‌ها بسیار بالا بود.چون از سن پایین هم‌زمان با تحصیل، شروع به کار کردم، به استقلال مالی لازم رسیدم. از بچگی دوست داشتم به اصطلاح دستم توی جیب خودم باشد. از شاگردی در مغازه‌ها و شغل‌های تابستانی همان اوایل نوجوانی تا ورود به بازار و حالا هم ساخت و ساز و این حرف‌ها... شکر خدا برنامه‌ریزی مالی و کار‌ی‌ام خوب پیش رفته. آن‌قدر که توانستم با هزینه شخصی و فروش خانه‌ام به اورست صعود کنم. اما به هر حال دوباره پول درآوردن و خرید خانه‌ای که دسترنج سال‌ها کار و تلاش بود هم آسان نیست.

در این پیمایش آیا دچار ترس و تردید هم شدی؟

من ٢٩ اسفند ١۴٠١ ایران را ترک کردم و حدود صد روز بعد بازگشتم. صعودم مستقل بود. در صعود نهایی از بیس‌کمپ به کمپ یک در آبشار یخی خومبو، من و کوه‌نوردی از لهستان که هم‌طنابم بود ریزش بهمن را از فاصله بسیار نزدیک به چشم دیدیم. آبشار یخی خومبو مسیری پر از بلوک‌های یخی، پرتگاه و شکاف‌های عمیق و مدام در حال تغییر است. حوالی پنج صبح بهمن فرو ریخت اما به لطف خدا شانس با ما یار بود، در کنار دره‌ای بودیم و حجم زیادی از برف داخل دره ریخت. بخش کمی از بهمن و غبار آن به ما زد. برای چند لحظه واقعا فکر کردم همه چیز، همان‌جا تمام شده...

از مرحله نهایی صعود و حسی که زمان رسیدن به قله داشتی هم بگو.

یک روز پیش از صعود ما، از حدود ساعت ده شب، هوا به شدت آشفته شد. طوری‌که بسیاری از تیم‌های بزرگ بازگشتند. این بازگشت‌ها، جنازه‌هایی که در مسیر دیده بودم و شرایط جوی اثر روانی منفی داشت. در تردید برای بازگشت بودم که راهنما با کمپ اصلی ارتباط گرفت. اعلام کردند از حدود ساعت ٧ تا ١٠ صبح، هوای قله برای صعود مساعد است. بنابراین ما ادامه دادیم. حوالی ٨ و نیم صبح ٣١ اردیبهشت بر فراز قله ایستادیم. من پنج دقیقه زودتر رسیدم. ماسک اکسیژن را کنار گذاشتم و دو رکعت نماز شکر خواندم. تقریبا چهل دقیقه روی قله بودیم. پرچم امام رضا (ع) و ایران را بالا بردم. خیلی حس و حال عجیب و غیرقابل وصفی داشتم. باید بروید و آن عظمت را ببینید. در کلمه نمی‌گنجد.

صعود به اورست، معادل کسب مدال طلای جهان است، فدراسیون کوه‌نوردی چه واکنشی در این خصوص داشته؟

در حساب اینستاگرام‌شان تبریک گفتند.من بهمن ماه سال گذشته درخواست شورای برون‌مرزی دادم که موافقت نشد. از طریق هیأت کوه‌نوردی استان پیگیری کردم و بعد به صورت حضوری به رئیس فدراسیون مراجعه کردم اما پاسخ منفی بود.

دلیل عدم موافقت چه بود؟

ظاهرا کمبود سن و تجربه.

دلسرد یا پشیمان نیستی؟

من از مسئولان حتی حمایت مالی هم نخواسته‌ام. اما متاسفانه حمایت معنوی را هم دریغ می‌کنند. گاهی بی‌مهری فدراسیون در صدور یک گواهی تایید مدال یا بی‌توجهی برخی رسانه‌ها ناراحت‌کننده است. اما برخورد مردم و تشویق‌های آنها حتی در صفحه اینستاگرامم دلگرم‌کننده است.

اگر شرایط مناسب باشد، به کدام قله صعود می‌کنی؟

احتمالا به قله k2.

اولین‌های ایرانی

محمد اوراز، نخستین کوهنورد ایرانی بود که توانست سال ٧٧ به قله 8848 متری اورست صعود کند.فرخنده صادق و لاله کشاورز هم نخستین زنان ایرانی و مسلمان جهان بودند که سال ١٣٨٩ بر بام دنیا ایستادند. عزیز عبدی لیلی داغی هم اردیبهشت ١۴٠١ در ۶٢ سالگی، مسن‌ترین ایرانی صعودکننده به اورست نام گرفت .‌امیرمحمد دانایی با ٢٣ سال و ٩ ماه سن، در بهار سال ١۴٠٢ به عنوان جوان‌ترین ورزشکار ایرانی بر فراز بلندترین قله جهان می‌ایستد .دانایی سابقه صعود زمستانی به قله ۵۱۳۷ متری آرارات در ترکیه، قله ۴۰۹۰ متری آراگاتس در ارمنستان، قله ۵۰۵۴ متری کازبک (اورست کوچک) در گرجستان، قله ۵۶۴۲ متری البروس در روسیه و قله ۵۶۱۰ متری دماوند را در کارنامه خود دارد.