سهم صنعت از زاینده‌رود کم می‌شود

جام جم آنلاین اصفهان به نقل از ایمنا؛ شهر اصفهان در مرز اقلیم گرم و خشک و کوهستانی قرار دارد و توسط کوه‌های مختلف احاطه شده است که در سال‌های اخیر به دلیل کاهش منابع آبی، جریان مستمر زاینده‌رود وجود نداشت و به‌صورت مقطعی برای تحقق حقابه کشاورزان و محیط زیست (تالاب گاوخونی) بازگشایی شده است؛ همچنین خشکسالی‌های اخیر نیز بر این مشکل افزود تا این رودخانه با کاهش شدید منابع مواجه شود.

انتقال آب بین‌حوضه‌ای یکی از اقداماتی است که باید با نظر کارشناسان انجام شود و با توجه به مشکلات آبی فلات مرکزی، انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به مرکز کشور در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفت تا بتوان کمبود حوضه‌های آبریز را جبران کرد.

خشک شدن زاینده‌رود برای شهروندان، شهر و محیط زیست استان و شهر اصفهان و حتی کل کشور مشکل‌ساز بوده است، به‌صورتی که با ایجاد کانون ریزگردهای تالاب گاوخونی، تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

تمام این موارد موجب شد که اصفهان نیز همچون یزد و خراسان برای انتقال آب از دریای عمان اقدام کند تا بتوان جریان مستمر بزرگ‌ترین رودخانه فلات مرکزی را محقق کرد و در کنار آن مشکلاتی همچون فرونشست زمین، نشاط شهروندان اصفهانی و جلوگیری از ایجاد کانون ریزگردها در تالاب گاوخونی را نیز رفع کرد.

آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی با مجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان به‌منظور آگاهی‌بخشی به شهروندان از آخرین وضعیت پروژه انتقال آب به اصفهان و فعالیت‌های مدیریت شهری برای جریان مستمر زاینده‌رود است.

آب دریای عمان از طریق ۹۳۰ کیلومتر لوله‌گذاری به اصفهان می‌رسد

با توجه به اینکه گفته می‌شود بخشی از خط لوله انتقال آب به اصفهان در سال جاری تکمیل می‌شود، در اجرای این مسیر با چه فراز و نشیب‌هایی مواجه بودید؟

نادرالاصلی: تا دولت دوازدهم، بحث انتقال آب دریای عمان به اصفهان گرم بود اما اتفاقی نیفتاد و بودجه‌ای نیز برای آن در نظر گرفته نشد، در همین راستا مدیریت شهری در دوره ششم با تشکیل کمیسیون تخصصی موضوع انتقال آب را در اولویت خود قرار داد، پروژه انتقال آب از دریای عمان به اصفهان به‌وسیله حدود ۹۳۰ کیلومتر لوله‌گذاری و بهره‌گیری از سیستم‌های آب‌شیرین‌کن، پمپاژ و برق فشار قوی با سرعت در حال انجام است.

اگر اجازه اجرای تونل بهشت‌آباد در ۲۰ سال قبل را داده بودند، آب آن، فلات مرکزی را پوشش می‌داد و مشکلات آن را کم می‌کرد و لازم نبود هزینه سنگینی برای انتقال آب از دریای عمان صرف شود؛ در حال حاضر آب شیرین زاگرس از طریق رودخانه کارون به خلیج فارس می‌ریزد و شور می‌شود و اصفهان برای استفاده از این آب، باید حدود هزار کیلومتر لوله‌گذاری و شیرین‌سازی انجام دهد.

پروژه انتقال آب در دو فاز در حال اجرا است که فاز نخست از دریای عمان تا سیرجان و فاز دوم از سیرجان تا اصفهان اجرا می‌شود، پیش‌بینی شده با توجه به پروژه‌های قبلی که آب را از خلیج فارس تا سیرجان منتقل کرده است، فاز دوم که حدود ۵۰۰ کیلومتر است را تا پایان سال جاری به سرانجام برسانیم، در گام اول آبی که به اصفهان می‌آید، بیشتر برای مصارف صنعتی، فضای سبز و شرب خواهد بود.

تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس از طریق شیرین‌سازی آب دریا اقدام کرده‌اند که دست‌یابی به این فناوری و هزینه‌بر بودن آن یک چالش است. سعی می‌کنیم سال آینده از آب دریا استفاده کنیم، آمدن این آب به اصفهان موجب می‌شود مجموعه واحدهای صنعتی که از آب زاینده‌رود برداشت می‌کنند، کم شود یا به صفر برسد تا بتوان به آورده زاینده‌رود افزود.

هر بار بازگشایی زاینده‌رود تا ۶۰ میلیون متر مکعب آب نیاز دارد

می‌توان به جریان مستمر و همیشگی آب در زاینده‌رود امیدوار بود؟

نادرالاصلی: امیدواریم با تکمیل پروژه انتقال آب و مدیریت بارگذاری‌ها این اتفاق رخ دهد؛ برای شرب اصفهان حدود ۶۰ میلیون متر مکعب و برای صنعت حدود ۱۳ تا ۱۵ میلیون متر مکعب آب به‌صورت سالانه مصرف می‌شود و به مناسبت‌های مختلف که خروجی دریچه‌های سد برای کشاورزان افزایش پیدا می‌کند، آب در رودخانه حرکت می‌کند که میزان قابل توجهی است و بسته به زمان بازگشایی ۳۰ تا ۶۰ میلیون متر مکعب خواهد بود که حقابه‌بران اصلی نیز از آن محروم نخواهند بود.

جریان دائمی زاینده‌رود، موجب پرشدن آب سفره‌های زیرزمینی، بهره‌برداری کشاورزان و رونق اقتصادی آن‌ها، کاهش ریزگردهای تالاب گاوخونی و در نتیجه سلامت و بهداشت شهروندان خواهد شد.

۲ میلیارد متر مکعب آب از استان خارج می‌شود در حالی که زاینده‌رود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب نیاز دارد!

سایر پروژه‌های انتقال آب به چه مرحله‌ای رسیده است؟

نادرالاصلی: تونل گلاب باید لوله‌گذاری شود که در حال حاضر یک فاز آن اجرا شده است و بدهی زیادی دارد؛ این پروژه منابع ملی و حدود سه تا چهار هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که با اجرای هر فاز، ۳.۲ مترمکعب در ثانیه آب منتقل می‌شود و منبع آن به‌صورت تقریبی تضمین است و استان اصفهان و استان‌های مرکزی کشور از آن بهره‌مند خواهند شد.

تونل گلاب پروژه‌ای برای آب شرب اصفهان است که به‌صورت پدافند غیرعامل عمل می‌کند، زیرا تصفیه‌خانه بابا شیخ‌علی برای جمعیتی کمتر از ۱.۵ میلیون نفر احداث شد اما در حال حاضر حدود پنج میلیون نفر از آب آن بهره‌مند می‌شوند.

نزولات جوی سال زراعی جاری نسبت به سال‌های اخیر متفاوت بوده و آورده آن به‌ویژه در مخازن اصلی زاینده‌رود بسیار خوب بوده است؛ مجموعه مدیریت استان باید کمک کند که از منابع آبی موجود به‌ویژه آب منطقه فریدون‌شهر به سد زاینده‌رود سرازیر شود.

به‌دلیل مشکل فنی، عملیات انتقال آب به تونل سوم کوهرنگ به‌وسیله پمپاژ انجام نشده، اکنون بهترین فرصت است تا این پروژه اجرا شود و آورده چند متر مکعبی داشته باشیم.

هر سال حدود دو میلیارد متر مکعب آب از سمیرم به‌سمت خلیج‌فارس می‌رود، در حالی که سالانه حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب برای حوضه زاینده‌رود لازم است.

شهرهای جنوبی استان از بی‌آبی رنج می‌برند، در حالی که بهترین آب در ۱۰۰ کیلومتری آن‌ها وجود دارد؛ مدیریت استان برای این موضوع انگیزه خوبی دارد، لذا امیدواریم با یک جریان رسانه‌ای، خواسته مردم اصفهان به‌ویژه در مناطق جنوبی استان را برآورده کنیم.

همچنین بخش عمده آب فضای سبز آن با استفاده از پساب فاضلاب تأمین می‌شود و تا جایی که بتوانیم این پساب را از شهرهای اطراف خریداری می‌کنیم؛ در حال حاضر نیز تصفیه‌خانه‌هایی با نگاه دانش‌بنیان ایجاد کردیم تا بتوانیم پساب را بازچرخانی کنیم.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین