زنگ اول کلاس پرورشی

بیشتر وقت‌ها کلاس مباحثه می‌شد و خانم جعفری بحثی را راه می‌انداخت تا همه بچه‌ها در مورد آن نظر بدهند . بحث‌ها گاهی در کلاس آنقدر جدی می‌شد که بعضی‌ها از چند شب قبل سعی می‌کردند در مورد موضوع مورد بحث کتاب بخوانند واطلاعات‌شان را بالا ببرند. اما حالا این کلاس‌ها در مدارس دیگر رنگ و بوی قدیم را ندارد و خبری از بحث‌ها و فعالیت‌های کلاس پرورشی نیست. کافی بود معلم ریاضی از روز قبل اعلام کند که فردا زنگ پرورشی برگزار نمی‌شود و کتاب‌های ریاضی را با خود همراه داشته باشید و آه از نهاد همه بچه‌ها بلند شود!
اهمیت کلاس پرورشی آنقدر زیاد است که مقام معظم رهبری در دیدار خود با معلم‌ها به ان اشاره کرده و فرموده‌اند:« شنیدم در ستاد آموزش‌وپرورش توجهات خوبی به مساله امور پرورشی می‌شود که مغتنم است و باید تشکر کنیم ــ لکن این برنامه‌های پرورشی باید در مدرسه دیده شود. در مدارس [از برنامه‌های پرورشی] خبر چندانی نیست؛ حالا یک جاهایی ممکن است در بعضی از مدارس باشد. باید امور پرورشی تا داخل مدارس امتداد داشته باشد. بسیاری از مدارس معاون پرورشی ندارند، مسئول پرورشی ندارند؛ باید حتما تأمین بشود. یک درصد خیلی بالایی را به بنده گزارش دادند، منتها چون من اطلاع دقیق ندارم عرض نمی‌کنم. به هر حال، بسیاری از مدارس معاون پرورشی ندارند.»
ایشان در ادامه فرموده‌اند: «یک نکته‌ دیگر هم در مورد مسائل پرورشی این است که باید کار پرورشی جذاب باشد، نباید بچه‌ها را فراری دهد؛ باید جوری باشد که بچه‌ها به طرف آن جذب شوند. تقویت هویت ملی، تقویت عشق به میهن، تقویت پرچم ملی، تعلیم سبک زندگی اسلامی و ایرانی، در شمار اصلی‌ترین کارهایی است که بایستی انجام بگیرد.»
در تایید صحبت‌های مقام معظم رهبری، سرپرست آموزش و پرورش نیز اعلام کرد که بیش از ۵۰ هزار معلم پرورشی در سطح مدارس کم داریم این در حالی است که حضور این کلاس‌ها تا حدود زیادی می‌تواند در شکل‌گیری تربیت اسلامی - ایرانی دانش‌آموزان تاثیرگذار باشد.

پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با علوم تربیتی
زهرا سوری، کارشناس کودک و نوجوان در خصوص اهمیت کلاس‌های پرورشی برای دانش‌آموزان خصوصا در رده سنی نوجوانان می‌گوید: «پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و آموزش روش‌های درست زندگی به دانش‌آموزان یکی از اساسی‌ترین مسائلی است که می‌توان در علوم تربیتی به آن پرداخت و همچنین در این رابطه موضوع مهمی که جای بحث دارد موضوع شیوه تربیتی نوجوانان است. انتخاب روش‌های درست در تربیت دانش‌آموزان نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده دانش‌آموزان که نتیجتا جامعه را در بر می‌گیرد، دارد.» این کارشناس کودک و نوجوان بر این باور است برای این که تعلیم و تربیت از چارچوب محدود مدرسه خارج و کارکرد اجتماعی آن در پهنه توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه روشن شود، باید تربیت اجتماعی سرلوحه روش‌ها و آموزش و پرورش قرار گیرد. دانش‌آموزان باید با محیط خود سازگار شوند و چنین تحولی مستلزم اتخاذ روش‌های تربیتی و تغییر در محتویات برنامه‌های آموزش و پرورش است. در واقع کلاس‌های پرورشی اینجا اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. زیرا فضایی باز می‌شود تا آموزش‌های درست به بچه‌ها منتقل شود و بچه‌ها نیز در این کلاس‌ها فرصت اظهار نظر و تبادل افکار پیدا می‌کنند.

از دست‌رفتن اعتبار کلاس‌های درسی بدون زنگ تربیتی
از نگاه صوری در حال حاضر کلاس‌های درس تا حدود زیادی اعتبار خود را به عنوان تنها منبعی که در آن دانش‌آموزان قادرند دانش و آگاهی‌های لازم را کسب کنند ، از دست داده است . ورود فضای مجازی و شبکه‌های مختلف و دسترسی آسان به آنها سبب شده همه‌روزه دانش‌آموزان در معرض دنیایی از اطلاعات قرار گیرند که گاهی سبب می‌شود در این دنیای پرتلاطم دچار اشتباه و انحراف نیز شوند. میزان و ماهیت چنین اطلاعاتی با آنچه معلمان و کتاب‌های درسی و در نقش فعالیت‌ها و برنامه‌های پرورشی و فرهنگی در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان به روش سنتی عرضه می‌کنند، قابل قیاس نیست. این ماجرا اتفاقا نقش زنگ‌های پرورشی و حضور معلم در این درس را پررنگ‌تر می‌کند. زیرا دانش‌آموز باید بتواند در مورد داده‌های دنیای مجازی قدرت توصیف، طبقه‌بندی ، پیش‌بینی و تفسیرکردن را هم بیاموزد تا بتواند ضمن نقد و بررسی اطلاعات گوناگون، به نحو مطلوبی از آنها استفاده کند و این امر جز به وسیله نقش فعالیت‌ها و برنامه‌های پرورشی و فرهنگی در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان به روش نوین امکان‌پذیر نیست.

ایجاد محیطی برای شکل‌دهی به نگرش آینده‌سازان
به اعتقاد این کارشناس حوزه کودک و نوجوان، زنگ تربیتی ایجاد محیطی است که در آن دانش‌آموزان نگرش خاصی از مدرسه، حرفه و آینده و به طور کلی از جامعه به دست می‌آورند. بدون شک، نگرشی که دانش‌آموزان در مدرسه کسب می‌کنند در جهت رشد عاطفی، روانی و اجتماعی ایشان بسیار مؤثر است. از این رو، معلمان می‌توانند با به کارگیری نقش فعالیت‌ها و برنامه‌های پرورشی و فرهنگی در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان ، مهارت‌ها و نگرش‌هایی مانند مسئولیت‌پذیری، استقلال عمل و خود‌آموزی را در دانش‌آموزان پرورش دهند . او توضیح می‌دهد:« یکی از مهم‌ترین کارکردهای کلاس‌های پرورشی این است که دانش‌آموز این فضا را پیدا می‌کند که ذهن و فکر خود را وسعت دهد. از سوی دیگر فعالیت در این کلاس‌ها، در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان و رشد اعتماد به نفس آنان تأثیر مثبت دارد. در واقع شروع خودباوری و شکل‌گیری هویت دانش‌آموز می‌تواند از این کلاس‌ها آغاز شود و دانش‌آموز جسارت ابراز عقیده و مباحثه را در این کلاس‌ها یاد می‌گیرد و وقتی در کارهای جمعی مانند گروه‌های تئاتر و سرود شرکت می‌کند، می‌تواند به خودباوری برسد.»

تربیت اجتماعی دانش‌آموزان
به اعتقاد این کارشناس آموزش و پرورش، یکی از راه‌های افزایش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در هر نظامی، بحث افزایش توجه آنان است. موضوعی که نقش فعالیت‌ها و برنامه‌های پرورشی و فرهنگی در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان به خوبی به آن توجه می‌کند. هرچه بر موضوع توجه دانش‌آموزان تمرکز بیشتری صورت گیرد و بتوان به آن جهت‌دهی مناسب را تحمیل کرد، می‌توان انتظار بیشتری را از آن داشت.استفاده از نقش فعالیت‌ها و برنامه‌های پرورشی و فرهنگی در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان توسط معلمان باعث افزایش این توجه و تمرکز دانش‌آموزان می‌شود که این امر در افزایش بازدهی تحصیلی آنان تأثیر مثبت دارد. اگر معلمان بتوانند به خوبی از نقش فعالیت‌ها و برنامه‌های پرورشی و فرهنگی در تربیت اجتماعی دانش‌آموزان استفاده کنند و آن را در آموزش‌های خود به اجرا درآورند مطمئنا بازخورد دریافتی بسیار خوبی را خواهند داشت .