در دام سیا

علت این اقدام اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، همکاری شریعتمداری با صادق قطب‌زاده معدوم در طراحی یک کودتا با شرکت برخی عناصر خارجی و پیشتر، همکاری با عوامل کودتای نوژه بود. اما ماجرای او پیشینه‌های مهم دیگری هم داشت. انقلاب که پیروز شد، به جز امام که رهبر انقلاب بود؛ چند مرجع تقلید مهم در کشور وجود داشت که هرکدام مقلدینی داشتند: آیت‌ا... گلپایگانی، آیت‌ا... مرعشی‌نجفی و آیت‌ا... شریعتمداری. آیت‌ا... شریعتمداری پیش از انقلاب، در مجموع به عنوان یک مرجع نزدیک به رژیم شاه و حامی آن شناخته می‌شد. مشی سیاسی‌اش تایید نظام سلطنتی و حمایت از شخص شاه با انتقاداتی در چارچوب بود و هیچ‌گاه موافق جنس مبارزه‌ امام با رژیم شاه نبود. بیت و حامیانش که رابطه خوبی با ساواک و دربار داشتند، با معرفی امام و مبارزین به عنوان چهره‌های تندرو، می‌کوشیدند او را مرجعی میانه‌رو معرفی کنند. هرچند در ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب، انتقادات آیت‌ا... شریعتمداری نیز متاثر از جو انقلابی آن زمان کمی پرررنگ‌تر شد.
پس از پیروزی انقلاب، در حالی که امام به عنوان رهبر انقلاب و مرجع تقلید شناخته می‌شد، آیت‌ا... شریعتمداری و حامیانش که اساسا با امام خمینی موافقتی نداشتند در تلاش بودند او را به عنوان مرجع آذری‌ ‌زبان‌ها که حامیان زیادی دارد و جمهوری اسلامی نوپا باید به نظراتش تمکین کند، معرفی کنند. بهار ۵۸ ایستگاه سیا در تهران، نشانه‌هایی از تمایل آیت‌ا... شریعتمداری به ارتباط با آمریکایی‌ها دریافت می‌کند. بر این اساس، یکی از منابع اطلاعاتی خود را که از قضا رابطه نزدیکی با آیت‌ا... شریعتمداری دارد، مامور می‌کند به دیدار او برود.
​​​​​​​این منبع که در اسناد سیا با اسم رمز SD VALID معرفی می‌شود در یکی از ملاقات‌ها صریحا به آیت‌ا... شریعتمداری می‌گوید دوستان آمریکایى ابراز احترام کرده و گفته‌‏اند می‌دانند او در صحنه سیاسى ایران می‌خواهد چه بکند و پیشنهاد می‌کنند فرد مورد اعتمادی از طرف او برای مذاکره معرفی شود. آیت‌ا...، فرزندش حسن را معرفی می‌کند و به این ترتیب او از طرف پدر در تماس مستقیم با ایستگاه سیا در تهران قرار می‌گیرد. همزمان با ارتباط SD VALID _حسن شریعتمداری، تیمسار فرازیان مدیرکل اداره دوم ساواک که آذری و از منابع اطلاعاتی ایستگاه سیا در تهران با اسم رمز SD JANUS ۱۳ است نیز با شریعتمداری مرتبط می‌شود. از این طریق است که آیت‌ا... شریعتمداری اعلام می‌کند برای حزب خلق مسلمان (تشکیلات متبوعش) نیاز به پنج میلیون دلار پول دارد. پس از کشف توطئه قطب‌زاده در بهار ۶۱ و هماهنگی آیت‌ا... شریعتمداری با آن؛ برخی اسناد ارتباط او با ایستگاه سیا در تهران، و اسناد کامل این ارتباط چند سال بعد در سال ۶۴ منتشر می‌شود.