از شایعه مدرسه‌ فروشی تا مدرسه‌ فروشی

با مراجعه به فهرست اموال آموزش‌وپرورش در سایت دبیرخانه مولدسازی هم می‌توان به‌خوبی مشاهده کرد که در بیشتر استان‌ها فهرستی بلندبالا از مدارسی که مازاد تشخیص داده شده برای فروش عرضه گردیده است.

همین مسأله حرف‌وحدیث‌های زیادی را پیرامون مولدسازی در آموزش‌وپرورش ایجاد و این روزها تعبیر «مدرسه‌ فروشی» را بسیار پرتکرار کرده است.

این موضوع بهانه‌ای شد برای گفت‌وگوی جام‌جم با حمیدرضا خان‌ محمدی، معاون عمرانی وزیر آموزش‌وپرورش و دبیر کارگروه مولدسازی وزارتخانه تا سرانجام مشخص شود کدام شایعات درست و کدام بی‌اساس است.

مولدسازی اموال آموزش‌ و پرورش به‌معنی ساده یعنی فروش اموال مازاد و هزینه‌کرد آن برای امور مهم، درست است؟

مولدسازی املاک بلااستفاده و مازاد آموزش‌وپرورش یعنی تبدیل سرمایه‌های راکد به کلاس درس مورد نیاز در سراسر کشور. به عبارت دیگر، آموزش‌وپرورش با ارزش‌افزایی املاک مشمول این طرح، بخشی از بحران کلاس درس استاندارد مورد نیاز خود را تامین می‌کند و گامی در راستای عدالت تربیتی مورد تاکید سند تحول برمی‌دارد.

آیین نامه اجرایی مولدسازی دارایی‌های دولت در جلسه 21 دی ماه 1401 هیأت عالی مولدســازی دارایی‌های دولت به پیشنهاد مشــترک وزارت امور اقتصادی‌ودارایی و سازمان برنامه‌وبودجه کشور و به استناد جزء 6 بند 2 مصوبه شصت‌وهفتمین شورای عالی هماهنگی اقتصادی به تصویب رسید و همه فرآیندها و ابعاد اجرایی مولدسازی در آن به تفصیل آمده است.

طبق بند 9 ماده یک این آیین‌نامه، مولدسازی اموال یعنی هرگونه اقدام اعم از فروش، اجاره، معاوضه، تهاتر، مشارکت، بهره‌برداری، اوراق‌بهادارسازی و اقدامات مشابه که با ظرفیت بخش غیردولتی به ایجاد ارزش‌افزوده اقتصادی منجر شود.

همچنین در ماده 6 این آیین‌نامه، وزارت امور اقتصادی‌ودارایی از طریق سازمان خصوصی‌سازی مسئولیت اجرای مصوبات هیأت عالی مولدسازی دارایی‌های دولت موضوع بند یک ماده یک مصوبه را بر عهده‌ دارد و دستگاه‌ها صرفا معرفی‌کننده املاک هستند. بنابراین آموزش‌وپرورش همانند سایر دستگاه‌ها، املاکی را که به تشخیص کارشناسان ادارات آموزش مناطق و شهرستان‌‌ها و ادارات کل آموزش‌وپرورش استان‌ها مازاد و بدون‌استفاده معرفی شود، طبق فرآیندهای مصرح در آیین‌نامه به وزارت اقتصاد ارسال می‌کند.

با وجود توضیحاتی که دادید اما شواهد نشان می‌دهد مولدسازی در آموزش‌وپرورش چیزی ‌جز مدرسه‌فروشی یا ملک‌فروشی نیست. این را اطلاعات مندرج در دبیرخانه مولدسازی هم تأیید می‌کند.

خیر، مولدسازی در آموزش‌وپرورش یعنی مدرسه‌سازی و کاهش تراکم دانش‌آموزی. در تعریف مولدسازی اموال علاوه‌بر کلمه فروش، واژه‌های کلیدی مثل مشارکت، تهاتر، بهره‌برداری و ... هم آمده است. در ماده 15 آیین‌نامه به‌صراحت بیان شده که عواید حاصل از مولدسازی دارایی‌ها به حساب تملک دارایی‌های سرمایه‌ای دستگاه مشمول ستادی یا استانی واریز می‌شود. طبیعتا هرگونه هزینه‌کردن در امور جاری مطلقا ممنوع است. آموزش‌وپرورش در این طرح به‌دنبال تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام آموزشی‌وپرورشی به‌خصوص مدارس نیمه‌تمام خیرین است.

اما در فهرست فروش اموال مازاد استان‌ها می‌بینیم که مدرسه، کانون فرهنگی، خانه معلم و حتی بخشی از زمین مدارس هم برای فروش معرفی شده‌اند. فروش این اموال چه توجیهی دارد وقتی قرار است با پول فروش آنها دوباره همین پروژه‌ها را بسازید؟

همان گونه که بیان شد صرفا املاک بلااستفاده و مازاد آموزش‌وپرورش در مسیر مولدسازی قرار دارد و هیچ‌یک از املاک فعال و مورد نیاز آموزش‌وپرورش اعم از مدرسه، اردوگاه‌ها، کانون‌های فرهنگی و خانه‌های معلم در دستورکار این طرح نیست.

اما در فهرست مولدسازی، به‌صراحت از فروش این اموال صحبت شده!

صراحتا خدمت خانواده بزرگ آموزش‌وپرورش عرض می‌کنیم هرگونه فضایی که اکنون توسط دانش‌آموزان و معلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و فضاهایی که با هزینه مناسب قابلیت بهره‌برداری و بهینه‌سازی خواهند داشت هرگز در دستور مولدسازی قرار نمی‌گیرند.

تخمین می‌زنید که آموزش‌وپرورش چه میزان اموال مازاد داشته باشد؟ و ارزش این اموال تا چه میزان برآورد می‌شود؟

با توجه به نیاز آموزش‌وپرورش و کمبود فضا در بسیاری از استان‌ها تعداد املاک بلااستفاده و مازاد آموزش‌وپرورش چشمگیر نیست و با کمک مدیران و کارشناسان استان‌ها و مناطق در حال شناسایی دقیق این املاک هستیم. درحال‌حاضر520 ملک وزارت آموزش‌وپرورش در سراسر کشور در طرح مولدسازی قرار گرفته است.

مدتی قبل شایعه شد که اردوگاه شهید باهنر هم جزو اموال مازاد در نظر گرفته شده، اما تکذیب شد. آیا فروش این اردوگاه واقعا منتفی است؟

بله، این موضوع از اساس تکذیب می‌شود. آموزش‌وپرورش هرگز سرمایه‌های فرهنگی فعال خود را واگذار نمی‌کند. اردوگاه شهید باهنر تهران به عنوان قطب اردوهای ملی آموزش‌وپرورش نه تنها در طرح قرار ندارد بلکه توسعه آن در دستور کار قرار دارد.

زمزمه هایی نیز در مورد فروش مدارس مازاد در مناطق محروم آموزشی مثل سیستان و بلوچستان شنیده می‌شود که باعث بروز نگرانی‌هایی شده است. آیا آموزش‌وپرورش قصد فروش مراکز آموزشی در این استان را دارد درحالی‌که کمبود مدرسه در آن حاد است؟

در راستای تحقق عدالت آموزشی‌وپرورشی، توسعه فضاهای مورد نیاز مناطق کمترتوسعه‌یافته و در راس آن استان سیستان‌وبلوچستان همواره در اولویت آموزش‌وپرورش بوده است و سالانه حجم قابل‌توجهی از اعتبارات سازمان نوسازی و فعالیت‌های خداپسندانه و جهادی در حوزه مدرسه‌سازی به سمت این استان سرازیر می‌شود. تاکنون اداره کل آموزش‌وپرورش استان سیستان‌وبلوچستان حتی یک ملک هم برای مولدسازی معرفی نکرده اما در صورت معرفی، درآمد حاصله طبق آیین‌نامه در خود استان هزینه خواهد شد.

این نگرانی هم وجود دارد که مدارس واقع‌شده در مناطق باارزش در شهرها به فروش گذاشته شوند و دانش‌آموزان به مدارس معوض منتقل شوند. برای این نگرانی‌ها چه پاسخی دارید؟

در مولدسازی سعی بر این است که مدرسه مقاوم و قابل استفاده دانش‌آموزان در دستور قرار نگیرد چون املاک مازاد بلااستفاده هدف‌گذاری شده و با برنامه‌ریزی انجام‌شده درآمدهای حاصله صرف تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و ساخت مدارس مورد نیاز همان منطقه و استان می‌شود.

در برخی مناطق کشور به علت جابه‌جایی جمعیت، برخی مدارس که عمدتا خیرساز هستند خالی از دانش‌آموزند. آیا این مدارس در لیست فروش قرار خواهند گرفت؟ و آیا مدارس خیرساز مشمول مولدسازی خواهند شد؟

ضمن تشکر از خیرین محترم که همواره به‌عنوان بازوان مطمئن و پیشران ساخت مدارس در کنار آموزش‌وپرورش بوده‌اند همه تلاش‌ها بر این است که هیچ مدرسه خیرسازی مشمول مولدسازی نشود، ولی در صورت خالی‌شدن مدرسه خیرساز از دانش‌آموز و عدم تایید مکان از نظر مقاوم‌سازی و به‌صرفه‌نبودن، برای حفظ آسایش و آرامش دانش‌آموزان، این مدارس تحت نظارت و درخواست خیران بازسازی می‌شود.

فکر می‌کنید مولدسازی در کدام استان‌ها رونق بیشتری داشته باشد؟ گفته می‌شود خوزستان و سیستان‌وبلوچستان در صدر فروش اموال قرار دارند.

همان‌گونه که گفته شد اداره کل آموزش‌وپرورش استان سیستان‌وبلوچستان در فاز اول هیچ ملکی را معرفی نکرده و استان خوزستان نیز به نسبت املاک معرفی‌شده در سراسر کشور در رده‌های میانی قرار دارد. رونق مولدسازی به تعداد و رقم نیست بلکه ارزش ملک از نظر آمایش سرزمین قابل تعیین است. طبیعتا املاکی که در مناطق برخوردار کشور و شهر‌های بزرگ قرار دارند باید رونق بیشتری داشته باشند. وظیفه آموزش‌وپرورش براساس عدالت تربیتی کمک به استان‌های کمترتوسعه‌یافته است و استان‌های تاثیرگذار مثل خوزستان و سیستان‌وبلوچستان همواره در طرح‌های کلان ملی مورد توجه ویژه هستند.