روایتی از تجاوز فراگیر در هالیوود

۱- اهمیت درام شرح‌حال‌گونه و اجتماعی

«اون گفته» که داستانش را با زبانی دلهره‌آور تعریف می‌کند، در این است که در خود سیستم فیلمسازی آمریکا، هنرمندانی زبان اعتراض خود را نسبت به خشونت‌های مکرر جنسی و تبعیض جنسیتی آشکار و پنهان هالیوود بلند کرده و خواهان مقابله جدی و دائمی با آن هستند. فساد ذاتی هاروی واینستن، تهیه‌کننده میلیاردر آمریکایی و مدیر سابق شرکت فیلمسازی میراماکس، بهانه‌ای به دست خانم ماریا شرادر فیلمساز مستقل و همکارانش داده تا فساد جنسی سیستماتیک موجود در قلب فیلمسازی آمریکا را به نقد و بررسی بکشد و دادنامه‌ای تلخ و قابل تامل از خشونت‌هایی ارائه کنند که طی سال‌ها علیه بازیگران زن و بقیه دست‌اندرکاران سینمایی زن پشت و جلوی دوربین اعمال شده است.

۲- پرده‌برداری از بهره‌کشی جنسی
بعد از افشاگری چند هنرمند زن علیه فساد جنسی واینستن و تشکیل جنبش «من هم» و دادگاهی شدن این تهیه‌کننده، پرده از اعمال کارهای غیراخلاقی و خلاف قانون و عرف او برداشته شد و توجه عموم مردم آمریکا و دیگر کشورهای دنیا به موضوع بهره‌کشی جنسی و استثمار جنسیتی موجود در هالیوود جلب شد و خشم و تنفر عمومی را علیه این نوع سیاست‌گذاری‌ها برانگیخت. اما آیا فساد جنسی تنها به یک تهیه‌کننده مثل واینستن محدود می‌شود و با دستگیری و مجازات او، پرونده این نوع اقدامات غیرانسانی و مشمئزکننده بسته می‌شود؟ البته فیلم «اون گفته» به این پرسش پاسخ منفی داده و روی این موضوع تاکید می‌کند که موضوع خشونت جنسی علیه فعالان خانم در صنعت سینما به یک نفر و دو نفر ختم نمی‌شود و این ماجرا ریشه در فسادی سیستماتیک دارد که در بطن مرکز بزرگ‌ترین صنعت سینمایی جهان وجود دارد.

۳- استقبال تماشاگران سخت‌پسند از درام اجتماعی «اون گفته»
«اون گفته» که با استقبال بالا و خوب منتقدان و تماشاگران سخت‌پسند سینما در نقاط مختلف دنیا روبه‌رو شده، داستانش را از یک ماجرای تلخ تاریخ معاصر گرفته است: رسوایی جنسی هاروی واینستن که مشخص شد برخلاف ظاهر متین و آرامی که دارد، با سوءاستفاده از موقعیت شغلی خود، دست به آزار جنسی همکارانی می‌زند که در تولید فیلم‌های سینمایی با او همکاری دارند. فیلمنامه اقتباسی اون گفته براساس کتابی به همین نام نوشته شده که دو گزارشگر خانم سمج و پیگیر روزنامه نیویورک تایمز به نام جودی کانتور و میگن توهی نویسنده آن هستند. این دو خبرنگار همان کسانی هستند که با دنبال کردن اتفاقاتی که در رابطه با واینستن و همکاران خانم او رخ داده بود، ماجرای فساد جنسی این تهیه‌کننده را در سطح عمومی افشا و باعث گیرافتادن او شدند. کری مولیگان و زوئی کازان، نقش این دو خبرنگار را در فیلم بازی کرده‌اند. اشلی جاد، بازیگری که با وجود استعداهای فراوان یکی از قربانیان واینستن بود که به او جواب رد داد و به دلیل ضدیت واینستن با او کارنامه کاری‌اش راه سقوط را طی کرد، در اون گفته در نقش خودش بازی کرده است. گیوینت پالترو، دیگر بازیگری که در مقابل خواسته‌های غیراخلاقی واینستن مقاومت کرد و به سرنوشتی مثل جاد مبتلا شد هم به واسطه صدایش در این درام افشاگرانه حضور دارد. کانتور و توهی سال ۲۰۱۷ نوار کاستی به دست آوردند که در آن رز مک گاون، بازیگر نه چندان معروف سینما در آن درباره آزار و اذیت جنسی واینستن علیه خودش صحبت می‌کند. این موضوع دو خبرنگار را وامی‌‎دارد تا تحقیقاتی در این رابطه شروع کرده و با جاد و پالترو که سرنوشتی مشابه مک گاون داشته‌اند، صحبت کنند. این دو بازیگر ادعای مک گاون را تایید کرده؛ اما می‌گویند حاضر به افشای رسمی آن نیستند و از بی‌آبرویی ناشی از این موضوع می‌ترسند. کانتور و توهی که هر دو مادر و نگران آینده دختران‌شان هستند، ماجرا را پیگیری کردند و با بقیه قربانیان هم حرف زدند. تلاش این دو زن سرسخت بالاخره به نتیجه رسید و با اعلام نظر مثبت یکی از قربانیان کمتر شناخته شده برای امضا زدن زیر اظهارات خود، اشلی جاد هم پذیرفت با اعلام رسمی نام خود به عنوان یکی از قربانیان این آزارها، ماجرا را علنی کند. در ادامه بقیه قربانیان هم با اعلام رسمی نام‌های‌شان به این کارزار اخلاق‌گرایانه پیوستند. توهی و کانتور کتاب خود را سال ۲۰۱۸ منتشر کردند و مشخص بود هنرمندان سالم صنعت سینما داستان واقعگرایانه این کتاب را تبدیل به فیلمی افشاگرانه و ضدهالیوودی خواهند‌کرد.

۴- سیستم سرمایه‌سالارانه شرکت‌های فیلمسازی
نام فیلم اشاره‌ای به جمله معروف واینستن است که با مخاطب قرار دادن زنانی که به او اتهام آزار جنسی زده بودند، این ادعاها را رد کرده و می‌گفت «اون گفته، من کارخلافی مرتکب نشده‌ام.» آنچه منتقدان سینمایی و فعالان مدنی را در رابطه با فیلم بر سر شوق آورده، این است که داستان آن موضوع را به یک نفر ختم نمی‌کند و آن را به بقیه هم تعمیم داده و چنین نتیجه می‌گیرد.

۵- برد پیت هم متهم به بهره‌برداری از ماجرای فساد جنسی شد
در هالیوود یک سیستم وجود دارد که دست به این‌گونه اقدامات ضدانسانی می‌زند و نباید آن ‌را در بحث یک یا دو نفر خلاصه و محدود کرد. یکی از قربانیان واینستن در بخشی از داستان فیلم، رو به دو خبرنگار نیویورک تایمز می‌گوید:« ما با سیستمی طرف هستیم که از متعرضان حمایت می‌کند» و ادامه می‌دهد:«هالیوود همین شکلیه دیگه.» برهمین اساس، خانم شرادر کارگردان فیلم داستان خود را تا سطح گسترده‌ای تعمیم داده و چهره متجاوز هالیوود و سیستم سرمایه‌سالارانه شرکت‌های فیلمسازی را به نمایش گذاشته و عریان می‌کند. نتیجه‌گیری که داستان «اون گفته» می‌کند این است که تجاوز و آزار و اذیت جنسی مردان قدرتمند هالیوود به قربانیان بی‌پناه خود، امری متداول در صنعت سینماست و تعداد این متجاوزان نقاب زده زیاد است. به باور منتقدان، نمایش ندادن چهره و صورت واینستن در چند صحنه‌ای که در فیلم ظاهر می‌شود، با دلیل خاصی صورت گرفته است. کارگردان فیلم با نمایش این تهیه‌کننده از پشت سر و نشان ندادن چهره او، روی این نکته تاکید می‌کند که انجام اقدامات غیراخلاقی و فراقانونی قدرتمندان هالیوود به یک نفر اختصاص ندارد و شامل خیلی‌های دیگر هم می‌شود که هنوز نقاب بر چهره دارند و شناسایی و شناخته نشده‌اند. به همین دلیل است که خانم شرادر زیرکانه و عامدانه از نمایش مستقیم چهره واینستن خودداری و این بیانیه محکم را صادر می‌کند که واینستن‌های زیادی در هالیوود وجود دارد و هنوز دارند به اعمال خود ادامه می‌دهند. در عین حال، فیلم این پرسش را نیز مطرح می‌کند که چگونه می‌توان به مقابله با چنین چیزهایی پرداخت. طبیعی است که سازندگان این فیلم هم نمی‌توانند پاسخی به پرسش مطرح شده بدهند.

۶- بهره‌برداری اجتماعی برد پیت
برد پیت، بازیگر مطرح سینما تهیه‌کننده اصلی «اون گفته» در شرکت مستقل فیلمسازی خود پلان بی است. او چند دهه قبل از این‌که امتیاز برگردان سینمایی کتاب کانتور و توهی را بخرد، از ماجرای فساد جنسی واینستن خبر داشت. گیوینت پالترو، یکی از قربانیان این پرونده، در همان دورانی که نامزد پیت بود از سوی واینستن مورد تعرض قرار گرفت و این موضوع را به اطلاع او رساند. پیت سال ۲۰۱۸ و بعد از افشای رسمی ماجرا، در مصاحبه‌ای تلویزیونی به این موضوع اشاره کرد. او با پرسش تند مجری مواجه شد که چرا در این رابطه سکوت کرده و حرفی نزده، همان جوابی را داد که قربانیان زن به خبرنگاران نیویورک تایمز گفته بودند: «کسی حرف مرا قبول و باور نخواهد کرد.»

پیت، تولید اون گفته را پاسخی به عذاب وجدان ناشی از سکوت خود در برابر ماجرای واینستن عنوان کرده است؛ هر چند اهل فن این حرف را قبلول نکرده و بازیگر- تهیه‌کننده به فرصت‌طلبی و بهره‌برداری اجتماعی از این ماجرای تلخ به نفع خودش متهم کرده‌اند. منتقدان سینمایی برای نشان دادن اهمیت فیلم اون گفته، آن را با درام افشاگرانه و اجتماعی دهه هفتادی «تمام مردان رئیس‌جمهور» مقایسه کرده‌اند. داستان این درام سیاسی که حالا لقب یکی از آثار کلاسیک تاریخ سینما را گرفته، دو روزنامه‌نگار سمج ماجرای جلسات محرمانه اعضای حزب جمهوریخواه برای انجام اقداماتی ضدقانونی را فاش می‌کنند که به رسوایی واترگیت معروف‌شد.

روزنامه جام جم