آمریکا، نگران متفرق شدن متحدان سنتی

یکی از این زوایا که در روز‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته، نزدیکی کشور‌های منطقه به چین است؛ کشوری که بزرگ‌ترین رقیب آمریکا محسوب می‌شود و همگرایی کشور‌های عربی منطقه خلیج‌فارس با پکن، مصداقی دیگر از شکست هژمونی آمریکاست. رئیس‌جمهور چین چهارشنبه هفته گذشته وارد ریاض شد، با سران عربستان سعودی دیدار کرد و در پایان این دیدار، رئیس‌جمهور چین و پادشاه عربستان توافق‌نامه شراکت استراتژیک جامع بین دو کشور را امضا کردند.

انتقاد‌های داخلی از بایدن

برخی فعالان عرصه سیاست آمریکا نیز همین تحولات را دستاویزی برای حمله به دولت بایدن قرار داده‌اند و نزدیکی کشور‌های عربی با چین را دلیلی برای اثبات عملکرد نامناسب دولت بایدن می‌دانند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به عربستان سعودی را نتیجه سیاست بد آمریکا دانسته و در گفتگو با شبکه «فاکس‌نیوز ساندی» می‌گوید: «وقتی با شرکا، دوستان و متحدان خود همراه نباشید و آن‌ها را آزار دهید و کاری برای عقب‌راندن دشمنان خود همچون شی‌جین‌پینگ نمی‌کنید، شاهد چنین رفتار‌هایی هستیم.»
وزیر خارجه سابق آمریکا در ادامه گفت که دولت ترامپ حزب کمونیست چین را «بزرگ‌ترین تهدید خارجی» ایالات متحده می‌دانست، اما دولت بایدن «رویکرد نرمی در قبال چین دارد».
پمپئو همچنین به وعده بایدن برای طرد عربستان به‌دلیل نقض حقوق بشر به‌ویژه در موضوع قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد عربستان اشاره کرد. وی در این خصوص گفت: «وقتی این کار‌ها را انجام می‌دهید به مردم آمریکا در سراسر این کشور صدمه می‌زنید و آنچه در این هفته در این پادشاهی (سعودی) رخ داد، نتیجه مستقیم سیاست بد آمریکاست.»
پمپئو سپس با تأکید بر لزوم همکاری واشنگتن با ریاض گفت: «شما باید به دوستان خود نزدیک شوید، با شرکای خود بمانید و رقبای خود را عقب برانید یا در غیر این صورت، دوستان شما مانع درست می‌کنند. درست است، اگر نتوانند روی آمریکا به‌عنوان یک شریک خوب حساب کنند، برای محافظت از خود به دنبال برقراری روابط دوستی در سراسر جهان می‌روند.»

سفری که در زمان حساس انجام شد

یکی از دلایل شدت‌گیری انتقاد‌ها از سیاست‌های دولت بایدن این است که سفر رئیس‌جمهور چین به ریاض درست در زمانی صورت می‌گیرد که همگرایی آمریکا و عربستان در ماه‌های اخیر بر سر مسائلی نظیر انرژی در هاله‌ای از ابهام فرو رفته و ریاض در برابر درخواست‌های آمریکا برای افزایش تولید نفت ایستاده است.
وبگاه «آکسیوس» در همین زمینه نوشته که سفر چهار روزه شی به عربستان سعودی شامل سه دیدار با چند رهبر کشور‌های عربی، در زمان تشدید تنش‌ها میان عربستان سعودی و دولت بایدن بر سر موضوعات مختلف به‌ویژه تولید نفت صورت گرفته است و این پیام مهمی برای واشنگتن دارد.
تحلیلگران، نشست اخیر رئیس‌جمهور چین و سران عرب در شهر ریاض پایتخت عربستان را نشان‌دهنده تصمیم کشور‌های عرب حوزه خلیج‌فارس برای رها کردن خود از وابستگی تمام‌عیار به آمریکا و ایجاد موازنه در سیاست خارجی با نزدیک شدن به چین از طریق اهرم اقتصادی ارزیابی می‌کنند.

تظاهر به بی اهمیتی سفر رئیس‌جمهور چین

روابط کشور‌های عرب منطقه که متحدان سنتی آمریکا هستند با چین و روسیه همواره با نگرانی از سوی مقامات آمریکایی رصد می‌شود و گرچه در مواضع علنی، آمریکایی‌ها تلاش دارند وانمود کنند که متحدان‌شان را در انتخاب شرکای بین‌المللی، آزاد می‌گذارند، اما انتشار برخی دیگر از مواضع نشان‌دهنده نگرانی واشنگتن از این تحولات است.
در همین خصوص تارنمای المانیتور در گزارشی به نگاه آمریکا به توافق‌های امضا شده بین عربستان و چین در جریان سفر شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین به ریاض پرداخت.
در بخشی از این گزارش آمده است: در سفر سه روزه رئیس‌جمهور چین به عربستان سعودی در‌حالی‌که گسترش همکاری اقتصادی، انرژی و فناوری بین پکن و ریاض شکل گرفت، اما خبری از توافق‌های دفاعی میان دو کشور نبود.
به نوشته المانیتور، پنتاگون و مقام‌های اطلاعاتی آمریکا تحولات عربستان را به دقت دنبال می‌کردند. ماه گذشته، مقام‌های ارشد دولت بایدن به‌صورت علنی هشدار دادند که برخی توافق‌ها بین کشور‌های عربی و چین، واشنگتن را مجبور به قطع همکاری با شرکای حوزه خلیج‌فارس می‌کند.
دولت بایدن فروش تسلیحات تهاجمی به کشور‌های حوزه خلیج‌فارس را به علت جنگ یمن متوقف کرده که همین مسأله منجر به انباشت درخواست‌های تسلیحات از سوی دولت‌های منطقه‌ای شده است. در چنین شرایطی تحلیلگران و مقام‌های سابق در واشنگتن نگران هستند که این سیاست می‌تواند فرصت‌های بیشتری را پیش روی چین قرار دهد. این‌که کاخ سفید به‌دنبال پیشرفت همکاری نظامی با کشور‌های خلیج‌فارس است و با وجود اعلام بازتنظیم در روابط با عربستان به ارائه تسلیحات دفاعی و اطلاعات ادامه می‌دهد، روشن‌ترین نشانه از نگرانی دولت بایدن درباره کاهش نقش امنیتی خود در این منطقه است.
مقام‌های سابق و فعلی آمریکا اعلام کردند سامانه‌های دفاع هوایی همچنان پرطرفدارترین سخت‌افزار نظامی در میان کشور‌های عربی خلیج‌فارس به‌شمار می‌رود. پولیتیکو هفته گذشته گزارش داد که پنتاگون قصد دارد سامانه‌های موشکی ناسامس را از عمان و قطر بیرون بکشد تا آن‌ها را به اوکراین ارسال کند.

تمرینات مشترک نظامی آمریکا با کشور‌های منطقه

در چنین شرایطی، آمریکایی‌ها تلاش دارند از طریق همکاری‌های نظامی با کشور‌های منطقه، همچنان خود را متحد اصلی این کشور‌ها معرفی کنند. در همین زمینه در روز‌های گذشته ناوگان پنجم آمریکا با همکاری کشتی‌های نیروی دریایی عراق و نیرو‌های گارد ساحلی کویت اقدام به برگزاری رزمایش کرد.
به گزارش فرماندهی ناوگان پنجم آمریکا، نیرو‌های دریایی عراق، کویت و آمریکا برای دومین‌بار طی چهار ماه گذشته گشتزنی مشترکی را در آب‌های خلیج‌فارس انجام دادند.

دریادار «برد کوپر» فرمانده مرکز فرماندهی ناوگان پنجم نیرو‌های دریایی مشترک آمریکا با اشاره به این‌که مشارکت‌ها پایه امنیت و ثبات دریایی در خاورمیانه است، ادعا کرد که ادامه همکاری نیروی دریایی آمریکا با عراق و کویت، نشان‌دهنده تعهد جمعی این کشور‌ها برای حفاظت از آب‌های سرزمینی است.
به گزارش العربیه، این سه کشور در بیست و پنجم اگوست گذشته نیز گشت‌زنی مشابهی را در آب‌های خلیج‌فارس انجام دادند.

روزنامه جام جم