کشور هند از جمله کشورهای در حال توسعه در دنیاست که عقاید سنتی مربوط به زنان در آن ، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی زیادی تاکنون داشته است.
البته در دهه های اخیر با توجه به رشد سریع اقتصادی در این کشور، نقش زنان به منظور حفظ این رشد و از سوی دیگر افزایش روند رشد مورد توجه قرار گرفته است. از همین روست که در سالهای گذشته با توجه به فعالیت های گروههای مختلف از بانک جهانی و تشکلهای غیردولتی در هند شاهد پیشرفت سریعی در زمینه مهارتهای زنان و مشارکت آنان در زمینه های اجتماعی و اقتصادی بوده ایم.
پروسه توانمندسازی زنان در هند بیشتر تحت تاثیر قوانین نامناسب حاکم بر جامعه قرار دارد |
به گفته فعالان در زمینه توانمندسازی زنان ، پروسه توانمندسازی در هند بیشتر تحت تاثیر قوانین نامناسبت حاکم بر جامعه قرار دارد و برای رسیدن به اهداف مربوط به جامعه زنان ، اولین اصلاحات باید متوجه سیستم قضایی این کشور باشد. از مهمترین مشکلات در این زمینه قوانین مربوط به خشونت علیه زنان است که با وجود گستردگی در جامعه هند، هنوز قوانین محکمی علیه آن وجود ندارد. گروههای فعال در توانمندسازی زنان هندی برای دستیابی سریع تر به اهداف خود تصمیم گرفته اند حتی از رهبران مذهبی هندی برای فرهنگ سازی جامعه کمک بگیرند و تاکنون نیز پیشرفت های قابل قبولی در زمینه فرهنگ سازی ازدواج ، طلاق و روابط خانوادگی صورت گرفته است.
از دیگر حوزه های فعالیت گروههای توانمندسازی زنان ، پرورش خودباوری در آنها جهت مشارکت در تصمیم گیری است. هدف نهایی از این گونه اقدامات بالا بردن میزان مشارکت زنان هندی در تصمیم گیری های سطح کلان و دولتی است. در این زمینه تلاش می شود هرگونه مانعی که از حضور زنان در جلسات تصمیم گیری جلوگیری می کند حذف شود و مشکلات حقوقی نیز تا حد امکان اصلاح شود. فعالان توانمندسازی زنان در هند بر این باورند که زنان باید در تمامی دستگاه های دولتی یعنی فرهنگ سازی برای حضور زنان در پستهای مختلف کاری همراه با حقوق و مزایایی برابر، از دیگر موارد در دستور کار این انجمن ها و گروههاست.
از آنجا که زنان در هند بخش اعظم جمعیت زیر خط فقر در این کشور را تشکیل می دهند و معمولا از شرایط نامناسب زندگی رنج می برند، پروسه توانمندسازی سعی می کند با آموزش مهارت های مختلف به آنان ، زمینه های خوداتکایی را در آنها فراهم کند. به طور کلی جامعه هند به سبب سنتی بودن و ذهنیت های نادرست در مورد زنان موانع بسیاری را سر راه گروهها و انجمن های فعال توانمندسازی قرار داده اما با وجود این موانع ، تشکلهای مربوط به بانک جهانی و گروههای خودجوش مردمی توانسته اند در سالهای گذشته به موفقیت های چشمگیری دست یابند.
علاوه بر ایران و هند، کشورهای دیگر آسیایی و آفریقایی با توجه خاص به مقوله توانمندسازی زنان و با کمکهای بانک جهانی توانسته اند به بعضی اهداف در زمینه ارتقای جایگاه زنان دست پیدا کنند. با توجه به این که توانمندسازی زنان سومین هدف از اهداف هشت گانه توسعه هزاره است و در سپتامبر 2000 مورد توافق رهبران جهان در اجلاس هزاره ملل متحد قرار گرفت ، انتظار می رود در سالهای آینده تحولات بیشتری در جامعه زنان رخ دهد. از سوی دیگر بر اساس توافقات صورت گرفته در آن اجلاس ، اهداف مربوط به توانمندسازی زنان باید تا سال 2015 محقق شود که با توجه به تلاشها و فعالیت های کنونی در کشورهای مختلف می توان پیش بینی کرد که اگرچه ممکن است این طرح تا سال 2015 به تمام اهداف خود جامه عمل نپوشاند، اما قادر خواهد بود بخش عمده انتظارات را برآورده کند.