اربعین برشی کوتاه از تحقق تمدن نوین اسلامی

بنا به تعبیر رهبر معظم انقلاب «اربعین، رسانه‌ پرقدرت عاشوراست. امروز هم این حرکت راهپیمایی در دنیای پیچیده و پرتبلیغات، یک فریاد رسا و یک رسانه‌ بی‌همتاست.»

حماسه اربعین را شاید بتوان برشی کوتاه از تحقق تمدن نوین اسلامی دانست. تمدنی با شعار«الحسین یجمعنا» و محوریت حب اهل بیت و امام‌حسین(ع) که میلیون‌ها انسان عاشق و آزاده را از سراسر جهان حول مغناطیس عشق حسین(ع) جذب می‌کند و با تمام اختلاف نظرها این جمعیت میلیونی را به وحدت و همگرایی می‌رساند. راهپیمایی اربعین دستاورهای بی‌شماری دارد و از زاویای مختلف قابل پرداخت و واکاوی است اما دستاوردها و برنامه‌های‌ریزی برای تحقق اهداف فرهنگی پیرامون این حماسه عظیم بی‌تردید از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. سراغ حجت الاسلام حمید احمدی، مسئول کمیته فرهنگی ستاد اربعین رفته و درباره برنامه‌های این کمیته و دستاوردهای فرهنگی حماسه اربعین با وی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

بخش اعظم برپایی پیاده روی اربعین، حرکتی فرهنگی است. شما به‌عنوان کمیته فرهنگی ستاد اربعین چه برنامه‌هایی را برای دستیابی به اهداف این سفر معنوی تدارک دیده‌اید؟

برخی اقدامات ما برای داخل کشوراست که شامل برگزاری مراسم برای گروه‌های مختلف در شهرهاست. حتی در زندان‌ها، مساجد بقاع متبرکه مراسم متنوعی برای جاماندگان اربعین داریم. برای مرز و در خود عراق ما حدود ۵۰۰۰ داوطلب را همراه موکب‌ها یا به‌صورت گروهی در اماکنی که نیاز هست ساماندهی کرده‌ایم . همچنین چند همایش با کمک دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه ایران و عراق در نجف و کربلا برگزار خواهد شد. علاوه بر این، گروه‌هایی برای کودکان فرستاده می‌شوند و مربیانی انتخاب شده‌اند که به زبان عربی و فارسی اعزام می‌شوند. واحد بانوان هم کارهای خوبی را ساماندهی کرده و امسال بیش از ۱۰۰۰ مبلغه برای حضور در موکب‌ها و انجام خدمات تبلیغی اعزام می‌شوند. گروه نمایش‌های آیینی هم از سوی حوزه هنری اعزام شده و بخشی دیگر هم قرار است اعزام شوند. گروه فضای مجازی و رسانه ما از هفته آینده به‌صورت ۲۴ساعته برنامه‌ها و مراسم‌ را در پلتفرم‌ها پخش خواهد کرد. برنامه‌های قرانی هم داریم که با حضور ۴۰ قاری ممتاز از ایران و ۲۰ قاری ممتاز از عراق و همین‌طور کشورهای دیگر برگزار خواهد شد. در کنار اینها در۵۰ نقطه مراسم سخنرانی و مرثیه با حضور سخنرانان برگزار می‌شود.

به برگزاری همایش‌هایی اشاره کردید. محوریت این همایش‌ها چیست و قرار است چه زمانی برگزار شوند؟

دانشگاه‌ها یا مجموعه‌های دانشگاهی برای برگزاری این همایش‌ها با هم هماهنگ شده‌اند. همایش «زینب کبری»‌ توسط گروه بانوان کمیته فرهنگی با کمک دوستان عراقی در نجف برگزار می‌شود.همایش «اربعین ، فرهنگ و معارف علوی» ۱۸شهریور به همت دانشگاه‌های کرمان و کمک دانشگاه‌های عراق و‌ همایش «اربعین ومقاومت اسلامی» از سوی دانشگاه کربلا با کمک دانشگاه‌های ایران در ۱۷شهریور برگزار می‌شود. حوزه علمیه قم به کمک دانشگاه‌های عراق هم همایش«اربعین و تمدن نوین اسلامی» را برگزار می‌کند.

هدف از برگزاری این همایش‌ها چیست، آیا آسیب شناسی مراسم اربعین را برای برپایی هر چه پرشورتر آن در دستور کار دارید؟

ما نشست‌های آسیب‌شناسی در طول سال داریم. این همایش‌ها بیشتر برای طرح بحث‌های نخبگانی است و از ۱۵تا۱۶ ملیت اندیشمندان در این همایش‌ها حضور دارند ومحوریت آن در تبیین معارف، پیام‌ها و معانی بلند حرکت اربعین برای تولید ادبیات است. ما نیازمند یک گفتمان سازی و ادبیات هستیم که با حضور نخبگان و فرهیختگان امکان‌پذیر است. همچنین جلسات متعددی برای هماهنگی و توجیه اصحاب رسانه در شهرهای مختلف برگزار کرده‌ایم تا هم اطلاعات درست داشته باشند و هم به کلیات نپردازیم . جزئیات و روایت‌های حاشیه‌ای این حرکت بسیار مهم است و باید روایت شود. انتقال تجارب اصحاب رسانه، مستند سازان، عکاسان و فعالان فضای مجازی هم بسیارمهم است . البته این اتفاق افتاد و جمع بزرگی از گروه‌های داوطلب جوان در حوزه رسانه هنر و بحث‌های مستند اعزام می‌شوند که فرصت خوبی است.

با عنایت به برخی تحرکات مغرضانه رسانه‌های فارسی زبان برای اختلاف‌افکنی میان ایرانی‌ها، عراقی‌ها و همچنین فضای امنیتی که گروه مقتدی صدر ایجاد کرده بود از نگاه شما موضع‌گیری زائران ما چگونه باشد؟

اولین توصیه‌ای که به اصحاب رسانه، مبلغان و فعالان داریم این است که به دلیل حساسیت شرایط اساسا به مسائل عراق ورود نکنند اما بحث تبیین درست و در فضایی بدون نام بردن از گروه و قشر خاصی امکان‌پذیر است. در حالی که ورود و موضع‌گیری به صلاح هیچ گروهی نیست. در بحث تبیینی اما گروه‌های ایرانی و عراقی در طول سال با هم تعامل دارند. تیرماه امسال گروهی ۴۰نفره از استادان دانشگاه‌های عراق مهمان ما بودند. اسفند و اوایل فروردین هم در دانشگاه اهل بیت(ع) در کربلا همایش کرامت انسانی در مکتب حسینی را داشتیم. چنین مراسمی در طول سال برگزار می‌شود و تعامل خوبی داریم.

«الحسین یجمعنا » شعاری است که به نظر می‌رسد می‌تواند محور گفتمان‌سازی شیعیان جهان باشد و راهپیمایی اربعین هم نمادی عملی از این شعار است. از نگاه شما این گفتمان سازی چقدر می‌تواند محقق شود‌؟

این شعاری است که مقام معظم رهبری هم بر آن تاکید فرمودند . ما با وجود نگاه‌های مختلف وحدت داریم و اساسا تمدن نوینی که حضرت آقا می‌فرمایند، تحت لوای مکتب اهل بیت(ع) رخ می‌دهد و لازمه آن وحدت و سبک زندگی اسلامی است. این دو باید تحقق پیدا کند تا تمدن نوین اسلامی معنا یابد؛ وحدت با تمام اختلافات موجود. این همگرایی به‌خاطر منافع مصالح و آرمان‌های مشترک باید اتفاق بیفتد. مکتب اهل بیت و سید الشهدا(ع) می‌تواند نقطه کانونی این همگرایی باشد و نباید به حاشیه‌ها، تنازعات و دعواهای ساختگی که دیگران درست می‌کنند، وارد شد. این مهم با تولید ادبیات، گفتمان و تعمیق روابط اتفاق می‌افتد. امسال ده‌ها هزار عراقی ثبت‌نام کرده‌اند تا به زائران ایرانی خدمات بدهند از اسکان گرفته تا تغذیه و شست‌وشوی لباس. سال ۹۸ هم حدود یک میلیون ایرانی در خانه‌های عراقی‌ اسکان داشتند و این حرکت کاملا مردمی بود. آنها هم به ایران آمدند و یک تعامل و رفت‌وآمدهایی بین دو ملت شکل گرفته است. این اتفاق باید در بستر طبیعی توسط مردم و بدون دخالت دولت‌ها اتفاق بیفتد تا ماندگار شود.

و کلام آخر.

این سفری ارزان و سخت است و اما رایگان نیست. واقع نمایی از این سفر کمک می‌کند تا افراد با دید بازتری موضوع را بسنجند.