برق از سر پرمصرف‌ها می‌پرد

به گزارش جام جم آنلاین، بررسی‌ها نشان می‌دهد یک‌چهارم مشترکان خانگی بیش از الگو، برق مصرف می‌کنند که همین میزان بیش از ۵۰ درصد مصرف برق خانگی را به خود اختصاص می‌دهد. اگر همین تعداد مشترک بتوانند مانند دیگر مشترکان، مصرف کنند یا حتی ۲۰ درصد کاهش مصرف داشته‌باشند، ناترازی تولید و مصرف کاهش می‌یابد. سال گذشته حدود ۱۲ تا ۱۵هزار مگاوات ناترازی در حوزه برق وجود داشت و برخی کارشناسان اعلام می‌کنند این ناترازی افزایش داشته و ممکن است به ۱۵ تا ۱۹هزار مگاوات برسد. دیروز ۵۰۰۰ مگاوات بیشتر از میزان ظرفیت، برق مصرف شد، اما با نیروگاه‌هایی که آماده بودند، خاموشی ناشی از کمبود تولید اتفاق نیفتاد.

کمبود برق، یکی از میراث‌های دولت دوازدهم برای دولت بعدی خود بود. با روی کار آمدن دولت سیزدهم و شروع به کار علی اکبر محرابیان در وزارت نیرو، تعمیرات اساسی و وارد مدار کردن برخی نیروگاه‌های قدیمی و همچنین جیره‌بندی برق صنایع، خاموشی بخش خانگی اتفاق نیفتاد. البته ممکن بود در همین حال یک پست در یک منطقه آسیب دیده‌باشد و مدتی برق یک محله از مدار خارج شود که این موضوع ارتباطی با کمبود برق نداشت. دولت سیزدهم توانست سال گذشته بین ۵۶ تا ۵۸ هزار مگاوات برق وارد مدار کند که کاهش چشمگیر خاموشی در بخش خانگی را به دنبال داشت. حالا مسؤولان وزارت نیرو هشدار می‌دهند اگر صرفه جویی نشود، خاموشی دوباره زیاد می‌شود. یکی از راهکار‌های کاهش مصرف انرژی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است، اما پرسش اصلی اینجاست با ظرفیت‌های بالایی که در این حوزه وجود دارد، چرا ایران موفق نبوده‌است؟ فعالان بخش خصوصی معتقدند قیمت برق باید گران شود و دولت هم برق را گران‌تر از آن‌ها بخرد، اما باز هم این پرسش پیش می‌آید که با افزایش تعرفه برق، مشکل بی‌برقی حل خواهدشد؟

در اغلب کشور‌ها برق تا کیلووات مشخصی به صورت یارانه‌ای عرضه می‌شود و پس از آن، دولت مانع مصرف نیست، اما بدون یارانه و با سود زیادی و به‌صورت خودکار، افراد برای مدیریت هزینه به کنترل مصرف رو می‌آورند. قابل توجه است در کشور‌های اروپایی مانند پرتغال و اسپانیا عامه مردم نهایتا دو تا سه ساعت می‌توانند از برق به عنوان وسیله گرمایشی استفاده کنند و در بقیه ساعات باید با لباس‌های ضخیم خود را گرم کنند. در ایران نیز قرار است تعرفه پلکانی اجرا شود، اما معلوم نیست این مقاومت چرا چند سال به طول انجامیده‌است؟

مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق درباره برنامه‌های تامین برق تابستان امسال می‌گوید: «برای تابستان امسال به هیچ وجه برنامه جیره‌بندی برق نخواهیم‌داشت، اما انتظار داریم، طرح‌های تشویقی مورد اقبال مردم قرار گیرد و از سویی در نظر داریم برای پرمصرف‌ها کنتور‌های هوشمند نصب کنیم تا بتوانند میزان مصرف خود را مشاهده کرده و آن را کاهش دهند. طرح‌های تشویقی برای مشترکان خانگی افزایش ۱۰ برابری داشته و برنامه‌های خوبی در نظر داریم؛ به طور مثال اگر مشترکی در مناطق عادی با الگوی ۳۰۰ کیلووات‌ساعت در تابستان بتواند مصرف خود را نسبت به سال گذشته به ۲۵۰ کیلووات‌ساعت برساند، قبض برق رایگان خواهدداشت و اگر بتواند مصرف خود را به ۲۰۰ کیلووات‌ساعت برساند، در کنار رایگان شدن قبض، حدود ۳۰ هزار تومان نیز از صنعت برق بستانکار می‌شود.»

در مناطق گرمسیر یک با سقف مصرف ۳۰۰۰ کیلووات‌ساعت در تابستان نیز، امکان صرفه‌جویی بیشتر وجود دارد. این دسته از مشترکان می‌توانند با خاموش‌کردن یک کولر تا ۵۰۰ هزار تومان ماهانه از طرح تشویقی برخوردار شوند که به‌عنوان پاداش صرفه‌جویی در قبض آن‌ها درج خواهدشد. مشترکانی که مصرف‌شان از الگو‌های تعیین شده بیشتر است نیز هر قدر مصرف خود را کاهش دهند، به‌صورت پلکانی از صورتحساب آن‌ها کاسته خواهدشد. مثلا اگر مصرف برق مشترکی خیلی از الگو بالاتر باشد و بتواند مصرف خود را حدود ۳۰درصد کاهش دهد تا ۶۰ درصد از مبلغ قبض او کاسته خواهدشد. از سوی دیگر تعرفه پرمصرف‌ها نیز به‌صورت پلکانی افزایش می‌یابد و در صورت کاهش مصرف، پلکانی کاهش خواهد یافت.

رجبی مشهدی گفته سال گذشته ۱۵ هزار مگاوات ناترازی تولید و مصرف داشته‌ایم که با احتساب رشد متعارف سالانه، این عدد امسال باید به حدود ۱۹هزار مگاوات می‌رسید. البته با انجام اقدام‌های کاهشی مانند ساخت نیروگاه‌های جدید، تامین تجهیزات نیروگاهی و فعال‌شدن گروه‌های کاری بسیار در نیروگاه‌ها، این اتفاق نخواهد افتاد. وی ادامه داد: سال گذشته به علت افزایش زودهنگام دما و طولانی‌شدن فصل گرما و استفاده همزمان همه کشور از وسایل سرمایشی، در کنار خشکسالی و استفاده زودهنگام کشاورزان از چاه‌ها، با افزایش ۷۰۰۰ تا ۸۰۰۰ مگاواتی مصرف برق مواجه شدیم که پدیده استخراج غیرمجاز رمز ارز‌ها نیز به آن اضافه شد.

 

تاکنون حدود ۶۵۰ مگاوات ماینر غیرمجاز، شناسایی و ضبط شده که برای این میزان یک نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی لازم است. هر ماینر به اندازه یک کولرگازی مصرف برق دارد و عمده ماینر‌ها در بخش‌های صنعتی و کشاورزی هستند. استفاده نکردن از وسایل پرمصرف در ساعات اوج مصرف و تنظیم دور کند کولر آبی و تنظیم دمای ۲۵ درجه برای کولر‌های گازی از جمله موارد کاهش مصرف برق است.

محمد حسین علی‌اکبری - گروه اقتصاد / روزنامه جام جم