آفریقا و آمریکای لاتین ظرفیت‌های فراموش شده

در حال حاضر حوزه کشور‌های منطقه و بازار‌های روسیه و چین به دلیل فعل و انفعالات و تحولات عمده‌ای که در حوزه تجارت خارجی واردات و صادرات در روسیه به وقوع پیوسته است، بسیار اهمیت دارد و اکنون بازار روسیه ارائه‌کننده فرصت‌های بی‌بدیلی برای بخش‌های تولیدی و صادراتی کشورمان است که قطعا الزام تکمیل راه‌آهن آستارا به رشت را دوچندان می‌کند تا کریدور جنوب به شمال تسهیل شود و بهتر به فعالیت بپردازد؛ همچنین در دیگر کشور‌های منطقه هنوز جای کار بسیاری برای صادرات اقلام تولیدی در ایران وجود دارد. ما متاسفانه در حوزه آمریکای لاتین، فعالیت چندانی نداشته‌ایم در حالی که آنجا مهد کشاورزی فراسرزمینی محسوب می‌شود و از این رو به دلیل تسهیلات بانکی بسیار خوب و وضعیت آبی و بارش‌های خوب، یکی از مراکز اصلی کشاورزی در دنیاست.

از سوی دیگر، ما در این منطقه می‌توانیم در حوزه‌های کشاورزی به‌ویژه در حوزه صادرات ماشین‌آلات و تجهیزات کود و سموم، کار زیادی انجام دهیم و تجارت خارجی خود را با این منطقه به سطح قابل‌قبولی برسانیم؛ بنابراین وضعیت تجارت ما با منطقه آمریکای لاتین حتی با کشور‌هایی مانند نیکاراگوئه، ونزوئلا و بولیوی و کوبا به‌رغم پتانسیل زیادی که در حوزه‌های کشاورزی، نفت، گاز و معادن وجود دارد، به هیچ عنوان در خور نبوده و سطح تراز تجاری ما با این منطقه شایسته نیست.

حوزه آمریکای لاتین، یکی از مناطقی است که در طول یک دهه گذشته اصلا به آن توجهی نشده است و همین وضعیت در آفریقا هم وجود دارد و تراز تجاری ما با کل اتحادیه آفریقا به یک دهم درصد کل تجارت خارجی این اتحادیه هم نمی‌رسد، در صورتی که ما برای واردات و صادرات به این منطقه مشخصه‌های خوبی داریم که می‌توانیم از آفریقا به عنوان دروازه ورود به برخی از کشور‌های اروپایی استفاده کنیم.

اروپا هم فقط سه کشور انگلیس و فرانسه و آلمان نیست، بلکه می‌توانیم با کشور‌های گوناگونی از جمله اسپانیا و ایتالیا بازار خوبی برای خدمات شرکت‌های مهندسی کوچک و متوسط و صادرات خدمات مهندسی خود برقرار کنیم، اما از آن بهره نمی‌بریم.

وضعیت جنگ اوکراین و تقابل غرب و شرق، فرصت‌های بی‌نظیری برای ایران به وجود آورده تا با چالش‌های کمتری به لحاظ تحریمی بتوانیم با برخی مناطق دنیا از جمله اروپا کار کنیم. در طول همین دو ماه گذشته حداقل دو کشور به‌رغم وجود تحریم‌های سنگین آمریکا در زمینه واردات نفت از ایران، خواهان واردات نفت به میزان زیاد از ایران شدند که این از تاثیرات جنگ اوکراین است؛ بنابراین گرچه سفر آقای رئیسی به روسیه پیش از جنگ اوکراین موفقیت‌آمیز بود، اما اکنون رخ دادن این جنگ سبب می‌شود ما به دنبال افزایش سطح تجارت خارجی با روسیه و استفاده از پتانسیل‌هایی باشیم که طی یکی دو ماه گذشته بعد از جنگ در این بازار برای ما به‌ویژه در حوزه صادرات به وجود آمده است.

 

سیدمصطفی خوش‌چشم کارشناس مسائل بین‌الملل / روزنامه جام جم