فرشتگان نجاتی که پنجه در پنجه ویروس مرگبار، زندگی بخشیدند ...

آیا متولیان حوزه سلامت قدردان سربازان خط مقدم نبرد با ویروس مرگبار کرونا هستند؟

کد خبر: ۱۳۵۲۰۲۲

شاید می بایست مناسبتی چون روز پرستار فرا می رسید تا از انسان هایی بگوئیم که در دو سال گذشته هر آنچه باید برای اثبات ویژه بودنشان انجام می دادند را انجام دادند، از جان مایه گذاشتند تا جان از کالبد انسان های خسته از هجومی مرگبار رخت نبندد، تا زندگی جریان داشته باشد، تا فرزندی بی مادر نشود و پدری فرصت دیگری داشته باشد برای در آغوش کشیدن فرزندش ...

آری پرستار ...
ولی مردم این بار پرستار را با زنده ترین وجدان و معرفت و با حضور قلب در زندگیشان لمس کردند.
چه آنها که ماندند تا قدردان باشند و چه آنها که در غیابشان پرستار برای آخرین بار دست عزیزشان را فشرد ...
ولی آیا مسئولان هم قدردان سربازان خط مقدم نبرد با ویروس شوم و بد اختر کرونا بوده اند؟

در آستانه روز پرستار، نیم نگاهی به مشکلات پرستاران، رسالتی است با ارزش بر دوش منی که نامش خبرنگار است ...

پرستاری، شغلی که فعالان آن از همه جهت زیر فشار هستند و همچنان نجات جان یک انسان را با تمام سختی‌های این حرفه، بزرگترین هدف کاری خود می‌دانند.

مناسبت های خاص فرصت خوبی برای شنیدن صحبت های اقشار مختلف جامعه است و این بار به مناسبت ولادت حضرت زینب (س) بر آن شدیم تا پای صحبت های افرادی بنشینیم که در روزهای تاریک گذشته ناشی از شیوع ویروس کرونا به عنوان حلقه ای مهم از زنجیره حیاتی بخش درمان و سلامت، بیشترین زحمات را متحمل شدند.

در روزهای سخت پاندمی کرونا و قبل از واکسینه شدن عمومی مردم، تقریبا هیچ صنفی به اندازه پرستاران، پزشکان و کادر بهداشتی و درمانی در معرض ابتلا به کرونا نبود؛ افزایش تعداد مبتلایان و کمبود تجهیزات، بار سنگین‌تری بر روی دوش کادر درمان گذاشت.

در این بین پرستارانی نیز بودند که با قبول قراردادهای 89 روزه و با ریسک امنیت شغلی و جانی وارد کارزار خدمت به بیماران شدند.

در حقیقت یکی از تصمیم های قابل تامل وزارت بهداشت برای جبران کمبود پرستار، فراخوان جذب با قراردادهای ۸۹ روزه بود که هنوز هم در برخی حوزه های خارج از مجموعه دانشگاه علوم پزشکی استان ها ادامه دارد.
اگر این شیوه به کارگیری افرادی که در فرآیند نجات جان انسان ها بسیار موثر ظاهر شدند، استثمار نباشد پس چه عنوان دیگری برازنده آن است ؟

حتی در اوایل شیوع کرونا و چنین شرایط سختی وزارت بهداشت حاضر نشده بود وضعیت شغلی و استخدامی بسیاری از پرستاران را بهبود دهد و دانشگاه‌های علوم پزشکی حتی در آگهی جذب ۸۹ روزه متذکر شده‌ بودند "انعقاد قرارداد پاره وقت هیچگونه تعهد استخدامی برای دانشگاه ایجاد نخواهد کرد".

ولی به تدریج این رویه در بسیاری از مراکز استانی اصلاح شد تا دست کم مدت قراردادها طولانی تر شود و امید برای امنیت شغلی در دل فرشتگان نجات انسان ها جوانه بزند.

متاسفانه به طور کلی کشورمان برای رسیدن به استاندارد جهانی با کمبود ۲۹۰ هزار پرستار مواجه است همین آمار گویای آن است که در حال حاضر در کشور به ازای هر هزار نفر، تنها سه پرستار مشغول به کارند و این کمبود پرستار سبب شده که با شیوع کرونا فشار بر آنها که مانده اند صد چندان شود.

مطالبات پرستاران ما را به یکی از بیمارستان‌های دولتی کشاند تا با آنان به گفتگو بپردازیم،گفتگویی که به دلیل فعالیت مداوم پرستاران در محیط کار، چندین ساعت به طول انجامید.

یکی از پرستاران گفت: با وجود اینکه پرستاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است و طبق قانون استخدام کشوری، پرستاران می‌توانند بعد از ۲۵ سال با ۳۰ روز حقوق بازنشسته شوند، مسئولین ما هر روز به یک بهانه از قبول درخواست بازنشستگی من و امثال من با ۲۸ سال سابقه کار، سر باز می‌زنند یک روز می‌گویند نیرو نداریم، روز دیگر نبود بودجه برای استخدام پرستاران تازه فارغ التحصیل و پرستاران بیکار را بهانه می‌آورند، روزی دیگر به سخنان مقامات عالی رتبه استناد می‌کنند که پرستاران باید تمام و کمال در خدمت بیمارستان‌ها باشند و بهانه‌های دیگر...

وی ادامه داد: کمبود پرستاردر مراکز درمانی، حقوق ناچیز، پرداخت نشدن کارانه‌های پرستاران، حذف یا معوق ماندن اضافه کارها و همچنین نگاه تبعیض آمیز بین قشر پرستار و سایر اقشار پزشکی به مشکلات پرستاران افزوده است و نتیجه این چیزی نیست جز فضای مایوس کننده و مبهم.

پرستار دیگری نیز در خصوص اجرای مصوبه تعرفه گذاری گفت: من سالها پرستار بالینی بوده‌ام یعنی بیش از 15 سال است که بر بالین بیمار حاضر شده و مدام هم در حال کار بوده‌ام، مسئول نبوده‌ام که روی صندلی بنشینم حالا هم از این وعده 16 ساله اجرای مصوبه تعرفه گذاری خسته هستم یا قانون را اجرا کنند یا آن را لغو کنند؛ قانون برای پشت ویترین که نیست.

این مشکلات در حالی مطرح شد که 13 آبان ماه امسال، رئیس کل سازمان نظام پرستاری کشور اعلام کرد: با رایزنی‌های انجام شده و قول مساعد دولت و مجلس قرار است بودجه‌ای برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در روزهای پایانی آبان ماه اختصاص یابد و برای اجرای کامل آن اعتبار لازم در قانون بودجه سال آینده در نظر گرفته شود.

وی از دیگر مشکلات فعالان حرفه ی پرستاری را انجام کارهایی است که در حیطه ی خدمات آنان نیست را عنوان کرد و آن را یکی از عوامل اصلی از بین رفتن انگیزه های فردی و سازمانی دانست.

به بیمارستان دیگر در ارومیه رفتیم؛
پرستاران و کادر درمانی بخش فوریت‌های پزشکی این بیمارستان نیز از اجرا نشدن قانون ارتقاء بهره وری و ساعات طولانی کار نسبت به دیگر کارکنان بالینی انتقاد داشتند.

برای نیروهای اورژانس بیمارستان‌های سراسر استان، برخلاف دیگر کارکنان بالینی، قانون ارتقای بهره‌وری اجرا نشده است. این یکی از مهم‌ترین قوانینی است که بعد از گذشت ۱۰ سال از زمان تصویب آن هنوز با مقاومت دستگاه‌های اجرایی همراه بوده است.

یکی از این پرستاران می‌گوید: شیفت‌های طولانی مدت برای کادر درمانی به ویژه در اورژانس که شغل بسیار سختی دارند، چندان مطلوب نبوده و خستگی مفرط می‌تواند هم برای بیماران مشکل‌زا و هم برای کارکنان اورژانس خطرآفرین باشد.

پرستار دیگری در ادامه این بحث اضافه می کند :دستمزدها در وضعیت فعلی کفاف خیلی از هزینه‌های زندگی را نمی‌دهد چند سال پیش به علت درمان فرزندم مجبور شدم که مبلغی را قرض کنیم و اکنون برای پرداخت این هزینه‌ها مجبور هستم هم شیفت‌های سنگین بردارم و هم شغل دوم داشته باشم ولی اگر قانون ارتقای بهره‌وری برای کادر اورژانس اجرا شود، ساعات کاری بیشتری در حوزه اضافه‌کاری قرار می‌گیرد؛ ما شغل بسیار سختی داریم و کم‌خوابی بخشی از زندگی همیشگی‌‌مان است اما دریافتی ما در حدی نیست که بتوانیم از پس هزینه‌های زندگی بربیاییم درحالیکه خیلی از پزشکان در نظام سلامت دریافتی‌های زیادی دارند.

همکار این پرستار نیز می‌گوید: با توجه به سختی‌های کار و زحماتی که در دوران کرونا متحمل می‌شویم، حق و حقوق ما به خوبی ادا نمی‌شود. مسئولان وزارت بهداشت باید بیش از این به خواسته‌ها و مطالبات پرستاران توجه و قوانین بر زمین مانده از جمله قانون تعرفه‌گذاری را اجرا کنند.

ایران در سال ۱۳۹۹ کشوری کرونا زده بود اما حتی همین سال کرونایی هم باعث نشد تا وعده‌هایی که مسئولان به «مدافعین سلامت» داده اند عملی شود.

کاظم جبرئیل زاده، مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار جام جم كمبود نيروي پرستار را يكي از مشكلات عمده در استان ذكر كرده و می گوید: هم اكنون سه هزار و 880 پرستار در بیمارستان های دانشگاهی استان مشغول فعالیت هستند، از آنجایی که 78 درصد پرستاران شاغل استان زن هستند وجود پرستاران مرد در حد لزوم براي فعاليت در بخشهاي مختلف بيمارستان ضروري است كه كمبود آن موجب اعتراض بيماران می شود.

جبرئیل زاده می افزاید: در حال حاضر به ازای هر تخت فعال یک نفر پرستار وجود دارد که مطابق با استانداردها نبوده و مشکل کمبود پرستار را داریم ، با این وجود خدمات پرستاری از طریق اضافه کاری و بکارگیری نیروهای طرحی پوشش داده می شود.

مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی جذب و تبدیل وضعیت نیروهای پرستاری، تعرفه خدمات پرستاری، فوق‌العاده خاص، بخشودگی مالیات در دوره کرونا، ایثارگری همکاران پرستار مبتلا به کرونا، پاداش مرخصی همکاران پرستار در دوره کرونا، اصلاح چارت و تسری معاونت به دانشگاه‌های علوم پزشکی از موارد و خواسته‌های جدی جامعه پرستاری است که در دستور کار این معاونت قرار گرفته است.

وی به آماده‌باش پرستاران در پیک‌های پی در پی کرونا و عدم امکان استفاده از مرخصی برای آنان اشاره کرده و ادامه می دهد: پیشنهادهایی در این خصوص ارائه شده و در حال پیگیری است که پاداش مرخصی از 15 روز تا یک ماه به ازای هر سال برای پرستاران در نظر گرفته شود و اگر به هر علتی نتوانستند از مرخصی استفاده کنند، در سقف ذخیره مرخصی آنان لحاظ شود.

مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی می گوید: با مجوزهای اخذ شده، حدود 53 تا 55 هزار نفر نیروهای بهداشتی درمانی در استان جذب شدند که ۴۰ تا ۵۰ درصد آنها از گروه پرستاری بودند و پروسه جذب آنها در حال انجام است‌ تا شرایط بیمارستان‌های استان بهبود یابد.

وی درباره بودجه موردنیاز برای اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری نیز بیان می کند: تعرفه‌گذاری از محل صرفه جویی منابع، قابل اجراست و هزینه‌های مردم را کاهش می‌دهد.مراقبت‌های پرستاری می‌تواند جزئی از سرانه تشخیصی و درمانی هر شهروند باشد.

آنچه مسلم است اینکه هر چه از مشکلات و نیازهای اساسی این قشر بگوئیم کم است و کم
پرستاران بدانید که مردم دیارم، پدران، مادران و فرزندان این سرزمین قدردان شما هستند کاش مسئولان هم قدردان باشند.

گزارش از زهرا بخشی