علت تلخی و خشکی دهان چیست؟

به گزارش جام جم آنلاین، جوانه های چشایی دائما در حال جایگزین شدن هستند بنابراین تغییر در سلامت، مواد مغذی دریافتی و تغذیه، داروها، هورمونها و سن، همگی میتوانند باعث تلخی دهان شوند.

دلایل تلخی و خشکی دهان

1- سوزش سر دل یا رفلاکس معده
یک علت تلخ شدن دهان، برگشت اسید معده به مری است که میتواند موجب سوزش سردل یا رفلاکس معده شود. دریچه اتصال بین مری و معده به طور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود. ولی وقتیکه این دریچه ضعیف شده یا آسیب ببیند، اسیدها خارج شده و موجب یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه می شوند. همه این موارد باعث تلخی دهان می شود.

2- کمبود ویتامین
کمبود ویتامین یک علت تلخی دهان است. ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام ها مثل طعم، مزه و بو لازمند. به عنوان مثال روی برای حواس چشایی و بویایی لازم است. به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می کندو جالب است بدانید افزایش روی هم می تواند باعث تلخی دهان شود. همچنین یکی دیگر از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذاها یا تلخی دهان می شود، کمبود ویتامین B12 است.

3- سیگار کشیدن
سیگار کشیدن هم می تواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند. دلیل آن هم اینست که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است و به جوانه های چشایی آسیب می زنند. اگر سیگار ترک شود جوانه های چشایی رشد کرده، بیشتر می شوند و احساس مزه و طعم بهبود می یابد. ولی در برخی موارد هم در افرادیکه سالیانی است سیگار می کشند ممکنست پس از ترک سیگار هرگز جوانه های چشاییشان بهبود نیابد.

4- سلامت ضعیف دهان
بهداشت ضعیف دهان موجب مشکلات لثه و دندان مانند ژینژیویت می شود که در تغییر طعم دهان و تلخی دهان تاثیر زیادی خواهد داشت.

5- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت همه میتوانند موجب احتقان مسیر بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شده و در نتیجه توانایی چشیدن طعمها را کاهش دهند.

6- بارداری
در مراحل اولیه بارداری، برخی از زنان حس چشایی شان عوض می شود. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان حس کنید یا اینکه برخی غذاها به خوشمزگی قبل نباشند. یا مثلا از غذاهایی که قبلا دوست داشته اید دیگر خوشتان نیاید.

7- شیمی درمانی و داروهای بیولوژیکی
در کنار شیمی درمانی و استفاده از داروهای بیولوژیکی ممکن است طعم عجیبی در دهان حس مانند طعم فلز، یا چیز تلخ یا شور حس شود. همچنین تلخی دهان گاهی از عوارض این مورد است.

8- داروهای دیگر
یکی دیگر از علل تلخی دهان برخی از داروهایی است که برای درمان آلرژی، بیماری آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سیاه)، بیماری پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف میشوند و نیز آنتی بیوتیکها (مانند مترونیدازول)، ضد قارچها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیکها و چسبهای نیکوتین و … استفاده می شوند.

9- مشکلاتی در سلامتی
خشکی دهان به علت بی آب شدن بدن یا آسیب غدد بزاق، گاهی باعث طعم فلزی در دهان می شود. همچنین کسانیکه دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه دارند ممکنست گاهی حس تلخ شدن دهان داشته باشند یا مزه دهانشان با قبل فرق کند.

10- پیری یا سوء تغذیه
یکی دیگر از عوامل موثر بر تغییر طعم غذاها پیری و سوء تغذیه است. طعم شیرین و شور اغلب با تغذیه نامناسب یا پیری، کاهش می یابد.

11- سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان، گلاسودینیا، گلاسوپیروز، استومودینیا و دیسستزی دهان مشکلی است که با حس مداوم سوزش در لبها، زبان یا جای دیگری در دهان مشخص می شود. این مشکل گاهی باعث کاهش چشایی یا حس تلخی دهان همراه است.

12- جراحی
جراحی هایی که در دهان، بینی و حلق انجام میشود، میتوانند به عصبهای جوانه های چشایی یا غدد بزاق آسیب زده و باعث تلخی دهان یا مشکلاتی در چشیدن طعم غذا شوند.

13- اختلالات چشایی
برخی افراد به صورت ارثی ممکن است ناتوانی بویایی یا چشایی بوها و طعمهای خاصی را تجربه کنند. ضعف چشایی (Hypogeusia) به کاهش چشایی و اختلال چشایی (dysgeusia) یک طعم غیر طبیعی اشاره دارد. البته این مشکل نادر است.

درمان تلخی دهان

برای درمان تلخی دهان و کاهش علایم آن روشهای زیادی وجود دارد. برخی از این روشها را در این بخش از مجله پزشکی آسان طب به شما معرفی می کنیم.

1- مسواک زدن زبان
برای درمان تلخی دهان زبان تان را هم مسواک بزنید. این کار را میتوانید با خود برس مسواک انجام دهید همچنین برخی مسواک ها پشت شان برجسته است و مخصوص تمیز کردن زبان هستند. مسواک زدن زبان کمک می کند تا باکتری ها و مخمرها که در آن ها جمع شده و طعم ایجاد شده آن ها با ذائقه شما تداخل دارند، از بین بروند. پس سعی کنید بعد از مسواک زدن دندان، زبان تان را هم مسواک بزنید.

2- خوردن خانواده مرکبات
یکی دیگر از روشهای درمان تلخی دهان ، خوردن میوه های خانواده مرکبات است. مخصوصا برای مواردی که علت تلخی دهان پیری، آسیب، بارداری و درمان سرطان است. مرکبات با تقویت و تحریک جوانه های چشایی می توانند به بهبود شما کمک کنند. میوه هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت موجب افزایش میزان بزاق شده و تلخی دهان را کاهش می دهند.

3- بهداشت دهان و دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان از تجمع باکتری ها جلوگیری کرده و طعم بد را در دهان از بین می برد. برای اینکار باید روزی دو بار و ترجیحا بعد از هر وعده غذایی دندان ها را مسواک بزنید. هر بار مسواک زدن باید ۲ الی ۳ دقیقه طول بکشد. این زمان باعث می شود در مورد از بین رفتن باکتری ها، مانده های غذا و پلاک ها مطمین شوید.

4- جوش شیرین
یکی دیگر از روشهای درمان تلخی دهان استفاده از جوش شیرین است. جوش شیرین باکتری هایی که باعث ایجاد مزه تلخ در دهان پس از غذا خوردن می شوند را خنثی می کند. جوش شیرین (بی کربنات سدیم) به طور طبیعی قلیایی است و می تواند به کاهش اسید مضر در دهان کمک کنند. شما میتوانید نصف قاشق چای خوری نمک، یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین و یک فنجان آب گرم را با هم مخلوط کنید و آن را در دهان بچرخانید. همچنین اگر علت تلخی دهان سوزش سر دل باشد میتوانید 1.2 قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید. بعد از هر وعده غذایی این محلول را بنوشید.

منبع: بهداشت نیوز