به گزارش
جامجم آنلاین به نقل از نیواطلس، برای قرنها، جو رنگارنگ و پر هرج و مرج مشتری، اخترشناسانی را که به دنبال درک اسرار پشت پوشش ابری خیره کننده و چرخان آن هستند، مجذوب خود کرده است. کاوشگر پیشگام جونو ناسا از زمانی که پنج سال پیش وارد مدار غول گازی شد، به این پردهبرداری ادامه داده و آخرین دادههای این فضاپیما کاملترین تصویری را ارائه کرده است که دانشمندان آن را اولین تصویر سه بعدی از جو مشتری مینامند.
جونو از زمان آغاز فعالیتش در سال ۲۰۱۶/ ۱۳۹۵، ۳۷ گذر از مشتری را تکمیل کرده است و اطلاعات جالبی را از این غول گازی جمعآوری کرده است. این اطلاعات شامل این است که نوارهای رنگارنگ معروف سیاره تا هزاران کیلومتر زیر سطح گسترش یافته و با یک میدان مغناطیسی پیچیده برخورد میکنند، و همچنین لکه قرمز بزرگ نمادین آن، طوفانی وحشی که قرنها در حال وقوع است، در حدود ۳۲۰ کیلومتر به زیر سطح این سیاره نفوذ میکند.
جونو همچنین به ما آموخت که میدان مغناطیسی مشتری حدود ۱۰ برابر قویتر از میدان مغناطیسی زمین است، جو آن را نامتقارن نشان داد و تصاویر خیرهکنندهای از سیاره و نمای بیرونی ابری آن به ثبت رساند. آخرین دادههای بازگردانده شده توسط کاوشگر به دانشمندان این امکان را داده است که حتی بیشتر در این جو پیچیده کاوش کنند.
لوری گلیز، مدیر بخش علوم سیارهای ناسا در مقر این آژانس در واشنگتن میگوید: «این مشاهدات جدید از جونو گنجینهای از اطلاعات جدید درباره ویژگیهای مرموز قابل مشاهده مشتری را باز میکند. هر مقاله جنبههای مختلف فرآیندهای جوی سیاره را روشن میکند؛ نمونهای شگفتانگیز از این که چگونه تیمهای علمی متنوع بینالمللی ما درک منظومه شمسی را تقویت میکنند.»
از جمله افشاگریها این است که برخی از طوفانهای گردابی که در اطراف مشتری میچرخند، بسیار بلندتر از حد انتظار هستند و تا ۱۰۰ کیلومتر زیر ابرها امتداد دارند. همچنین مشخص شد که این طوفانها در بالا گرمتر و در پایینتر به دلیل چگالیهای جوی مختلف سردتر هستند، در حالی که عکس آن در مورد پادسیکلونهای آن که در جهت مخالف میچرخند صادق است؛ لکه قرمز بزرگ بارزترین نمونه این طوفانها است. یک یافته کلیدی مربوط به عمق واقعی لکه قرمز بزرگ است، که رادیومتر مایکروویو جونو نشان داد که در واقع تا ۵۰۰ کیلومتر زیر ابرها امتداد دارد.
مقایسه ابعاد زمین با لکه قرمز بزرگ
دادهها همچنین نشان داد که جریانهای جت چرخشی که کمربندها و مناطق رنگارنگ مشتری را به وجود میآورند، در عمق حدود ۶۵ کیلومتری دچار تغییراتی میشوند؛ جایی که در نور مایکروویو تیرهتر به نظر میرسد. در همین حال، مشخص شد که طوفانهای متعدد در قطبهای سیاره بر حرکت یکدیگر تأثیر میگذارند و یکدیگر را تا حد زیادی در یک مکان نگه میدارند، نه اینکه مانند طوفانهایی روی زمین به سمت قطبها سرگردان شوند.
الساندرو مورا، یکی از محققین جونو در موسسه ملی اخترفیزیک در رم، میگوید: «طوفانهای مشتری بر حرکت یکدیگر تأثیر میگذارند و باعث میشوند تا در یک موقعیت تعادلی در نوسان باشند. رفتار این نوسانات آهسته نشان میدهد که آنها ریشههای عمیقی دارند.»