تهدید داعش؛ این بار از شمال غرب

رزمایش فاتحان‌خیبر که توسط نیروی‌زمینی ارتش در مرز‌های شمال‌غربی کشور برگزار می‌شود، در مقایسه با سایر رزمایش‌های گذشته از اهمیت راهبردی بالاتری برخوردار است و به چند دلیل در برگیرنده پیام‌هایی بسیار مهم است. این رزمایش در درجه اول، واکنشی به حضور شوم رژیم نامشروع صهیونیستی در آذربایجان و منطقه قفقاز و دریای خزر است که با هدف ایجاد ناامنی در منطقه صورت‌گرفته‌است؛ چراکه برگزاری رزمایش مشترک ترکیه، آذربایجان و همچنین حضور رژیم‌صهیونیستی در کنار مرز‌های ایران نشان می‌دهد یک سناریوی جدید برای کشاندن پای این رژیم به منطقه حساس قفقاز وجود دارد. یکی دیگر از پیام‌های مهم این رزمایش که برای جهان مخابره می‌شود، این است که ایران تحت هیچ شرایطی حضور غیرمشروع رژیم‌صهیونیستی در کنار مرز‌های خود را نمی‌پذیرد و آماده است برای تقابل با هر سناریویی که منجر به نفوذ اسرائیل در منطقه شود، برخورد کند.

موضوع دیگر نیز احتمال انتقال داعش از افغانستان به سایر نقاط از جمله دریای خزر و قفقاز است که در مناطق شمال غربی ایران ممکن است به ایجاد مشکلاتی منجر شود، کما این‌که در گذشته مانور‌هایی بین ترکیه، پاکستان و آذربایجان انجام شد که از این رو برگزاری رزمایش‌های مکرر از سوی این کشور‌ها با هدف ایجاد ناامنی در منطقه قفقاز و آسیای میانه و دریای خزر صورت می‌گیرد.

 

این موضوع بر اساس وجود اطلاعاتی از برخی کشور‌های عرب منطقه همچون عربستان و امارات است که تلاش می‌کنند به طالبان نزدیک شوند و از طریق پاکستان، داعش را از مناطقی مثل عراق و سوریه به افغانستان منتقل کنند. در حال حاضر شمار زیادی از عوامل داعش در افغانستان حضور دارند که می‌توانند به وسیله پاکستان و با کمک مالی امارات و عربستان به منطقه آذربایجان، نخجوان و قفقاز منتقل شوند و در کنار مرز‌های شمال‌غربی ایران، ناامنی را تشدید کنند.

 

از این رو انتقال داعش به نزدیکی مرز‌های شمال غربی ایران می‌تواند برای امنیت ملی کشورمان خطرآفرین باشد؛ بنابراین ایران هشدار‌های لازم را در این زمینه داده است و برگزاری رزمایش نیروی زمینی ارتش در مرز‌های شمال‌غربی می‌تواند پاسخی به حضور نظامی رژیم‌صهیونیستی در آنجا باشد. از سوی دیگر رفتار غیرمنطقی الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان و اتهام‌زنی‌ها علیه ایران موجب شده فضایی غبارآلود در منطقه در روابط ایران با آذربایجان حاکم شود که باید آذربایجان رفتار‌های خود را نسبت به ایران تغییر دهد و در غیر این‌صورت ایران برگ‌ها و اهرم‌های زیادی برای فشار به حاکمیت آذربایجان در اختیار دارد، به طور مثال ساختار جمعیتی آذربایجان به گونه‌ای است که بیش از ۷۰ درصد جمعیت آن کشور به دلیل گرایش‌های مذهبی نسبت به ایران نگاهی عاطفی دارند و هرگونه موضعگیری خصمانه از سوی دولت علیه ایران با واکنش مردم آذربایجان مواجه خواهدشد و حاکمیت علی‌اف را که کاملا غیرپایدار، موروثی و غیرانتخابی است، با تهدید جدی مواجه خواهدکرد؛ بنابراین رئیس‌جمهور آذربایجان باید تاریخ و جغرافیای این کشور را به‌خوبی مطالعه کند و بداند آذربایجان، زمانی بخشی از پیکره ایران بزرگ بود.

اما درباره واکنش‌های بین‌المللی به این مساله باید گفت طبیعی است جامعه جهانی همچنان که نسبت به افغانستان بی‌تفاوت بود، نسبت به تنش در منطقه قفقاز، مرز‌های آذربایجان و ایران هم بی‌تفاوت باشد. هرچند در حال حاضر نیز سکوت اختیار کردند، اما هر بار اقدامی از سوی ایران صورت می‌گیرد جامعه جهانی به طرفداری از آذربایجان وارد عمل خواهدشد. این موضوع نشان می‌دهد جامعه جهانی غیرمنصفانه و دارای استاندارد‌های دوگانه نسبت به مسائل است.

با وجود این، ایران متکی به قدرت و توان بازدارندگی بالای خود به مسیرش ادامه می‌دهد و تا جایی که امکان داشته‌باشد از ابزار‌های دیپلماتیک برای حل مسائل خود با آذربایجان استفاده خواهدکرد، چراکه ایران و آذربایجان به هر حال اشتراکات زیادی دارند، اما چنانچه الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان به تحریک آمریکا، اسرائیل و ترکیه بخواهد دست به تشدید ناامنی در مرز‌های ایران بزند جمهوری اسلامی نیز واکنش‌های مناسبی در زمان و مکان مقتضی از خود نشان خواهدداد.

 

حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل غرب آسیا / روزنامه جام جم