ما مردم دنیا، مثل آسیابهای غول پیکری هستیم که خبرهای مختلف دنیا را توی دندانههای آسیاب ذهنی خود خرد و هضم میکنیم؛ خبرهایی که بزرگ و کوچکشان هم برای ما فرقی ندارد. اما همه چیز آنقدر ساده نیست. ما در دهانه این چرخ گوشت بزرگ صنعتی یک فیلتر بزرگ قرار دادهایم که هرچیزی را به داخل ذهنمان راه ندهد.
یک غریزه یا یک میل درونی که هانس روسلینگ، نویسنده سوئدی کتاب واقعیت از آن به عنوان negativity instinct یاد میکند؛ غریزه منفی گرایی! یک لحظه همه چیز را متوقف کنید. از صبح تا حالا چند خبر خوب را به یاد بیاورید، چند خبر بد را هم.
کفه کدام سنگینتر است؟ چرا صفحه حوادث روزنامهها جذابتر است؟ چرا ما دنبال فضاهای رسمی خبری که آرامش بخش هستند، نمیرویم؟ چرا همیشه چالشها و اخبار عجیب را دنبال میکنیم؟!
مثلا چند نفر از ما که پای این مطلب نشستهایم به خاطر داریم همین چند روز پیش تیم ملی کشتی کشورمان با اقتدار عجیب قهرمان آسیا شد؟! شاید توی ذهن ما ایران در کشتی آسیا یک سر و گردن بالاتر از دیگران است، قبول! حسن یزدانی همه حریفانش را ۱۰به صفر ضربه فنی کرد.
بنده خدا باید چه کاری کند تا شما به وجد بیایید؟! اما من و شما هیچکدام مسابقه او را ندیدیم یا حداقل به خاطر نمیآوریم. خبر این پیروزی به خیلیها هم نرسید.
خبرنگاران به ما خبری میدهند که خیلی ساده و پر از اتفاقات بد باشد. واقعیت این است مدتهاست در دنیا خبرهای خوب پرطرفدار نیستند و خبرنگاران هم به جای اینکه ذائقه مردم را عوض کنند، بنزین روی آتش غریزه میریزند و درست همان چیزی را به دست مردم میرسانند که مردم دوست دارند، بله.
ما خبرنگارها به شما خبرهای بد میدهیم چون شما دوست دارید از سراسر دنیا، همانطور که آنها خبرهای بد داخلی ما را به خودمان میدهند، این وسط مهم این است که شما سر کدام سفره نشسته باشید، سفرهای که آنها برای شما پهن کردهاند یا اینها! تا این حد که ممکن است خبر قهرمانی تیمهای ما روی خروجی رسانههای فارسی زبان آن طرف آبی نباشد و این البته طبیعی است!
استقلال و پرسپولیس جام باشگاه های آسیا را شوکه کردهاند. خیلی حالشان خوب است و ما بازی به بازی تلویزیون را روشن میکنیم و خبرهای خوب را در زمین فوتبال میبینیم، همه چیز خوب پیش میرود تا اینکه یک اتفاق بدی بیفتد، مثلا یک بازیکن دعوا کند یا محروم شود. ناخودآگاه همه چشمهایشان را میچرخانند سمت اردوی جنجال زده.
هیچکس مقصر نیست. شما نمیتوانید مقصر باشید چون بر اثر غریزه اخباری را تعقیب میکنید که برایتان جذاب است، اما این باران اطلاعات دستهبندینشده آنقدر کشنده است که باران جهل نیست و دانستن این همه اطلاعات روزانه که باعث به هم خوردن تمرکز ما میشوند هم دردی از شما دوا نمیکند، الا اینکه آرامش و تمرکز را به هم میزند.
بله، این یک غریزه است. شما مقصر نیستید که دنبال اخبار بد میگردید و اخبار خوب را دروازهبانی نمیکنید. اما اگر این اخبار، مسیر اشتباهی به شما داد، کسی به شما به عنوان یک شکار به عنوان لایککننده یا بازدیدکننده نگاه نمیکند. آن وقت شما از نظر دیگران مقصر هستید.
مرتضی درخشان - روزنامهنگار / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد