در پروژههای صنعتی با توجه به نوع پروژه و کاربرد مورد نظر از قطعات صنعتی متفاوتی استفاده میشود. از جمله قطعات پرکاربرد و رایجی که در تمام پروژههای لوله کشی صنعتی از آن استفاده میکنند، میتوان به شیر صنعتی اشاره کرد. شیرهای صنعتی را با توجه به کاربردی که دارند در انواع مختلفی میسازند و میتوان از هرکدام در کاربردهای مختلفی استفاده کرد. حال باید ببینیم که شیرهای صنعتی به چه منظور استفاده میشوند یا چه کاربردی دارند.
لولهها از اصلیترین و مهمترین قطعات صنعتی هستند، ولیکن بدون استفاده از شیرهای صنعتی و اتصالات کاربرد خاصی نخواهند داشت. شیر صنعتی برای تنظیم میزان جریان سیالات و مواد درون لولهها استفاده میشوند. همچنین میتوان از آنها برای قطع و وصل کردن ورود سیالات استفاده کرد. با توجه به کاربردهایی که تا الان گفته شد میتوان شیرهای صنعتی را به انواع مختلفی دسته بندی کرد.
برخی از این شیرها که برای تنظیم جریان استفاده میشوند، شیرهای کنترلی نامیده میشوند و برخی دیگر را میتوان به عنوان شیرهای غیر کنترلی شناسایی کرد. ولی در اکثر مواقع شیرآلات صنعتی را با توجه به نام آنها میشناسند.
در این قسمت قصد داریم در مورد دو نوع از کاربردیترین شیرهای صنعتی صحبت کنیم. شیر سوزنی و شیر کشویی را توجه به کاربردی که دارند در اکثر پروژههای صنعتی استفاده میشوند. برای خرید شیر صنعتی در انواع مختلف میتوانید از طریق پتروسا، تامینکننده و وارد کننده تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی اقدام کنید.
شیر سوزنی
یکی از رایج ترین و کاربردی ترین شیرهای صنعتی،
شیر سوزنی است. این نوع شیر که به آن نیدل ولو یا needle valve هم گفته میشود با توجه به طراحی ساخت و کاربردی که دارد، در اکثر پروژههای صنعتی استفاده خواهد شد. برای ساخت شیر سوزنی معمولا از چپورت کوچک استفاده میکنند و میتوان گفت با توجه به پلانگرهای سوزنی که در طراحی ساخت آن استفاده شده است، برای تنظیم کردن و کنترل فلوی سیال میتوان از این نوع شیرها استفاده کرد. با توجه به نکاتی که اشاره شد در اکثر مواقع شیرهای سوزنی را در مسیرهایی که نیاز به کنترل دبی دارد بکار میبرند.
همانطور که اشاره شد این نوع شیرها در گروه شیرهای کنترلی قرار میگیرند و از آنها برای تنظیم جریان سیالات استفاده میشود. به همین منظور یک قطعه سوزنی شکل در طراحی ساخت آنها کار شده است که توسط قطعاتی ریزی به نام رزوه که به همین منظور طراحی شده است حرکت میکنند. ذکر این نکته الزامی است که با توجه به کاربرد و طراحی ساخت مشابهی که این نوع شیرها دارند، معمولا آنها را با شیرهای بشقابی اشتباه میگیرند. کارایی شیر سوزنی تقریبا شبیه به شیر بشقابی است ولی تفاوتهایی هم در ساخت و کاربرد آنها مشاهده می شود. تفاوت اصلی این دو نوع شیر در چگونگی محدود کردن اریفیس است.
اریفیس قطعهای است که به عنوان مسدود کننده در طراحی داخلی شیرها استفاده میشود یک قطعهی مخروطی شکل است. توجه کنید که شیر سوزنی یکی از بهترین شیرهای صنعتی در زمینه کنترل و تنظیم جریان سیالات بوده و معمولا از آنها در این زمینه استفاده میشود.
شیر کشویی
از دیگر شیرهای محبوب و کاربردی صنعتی شیرهای کشویی هستند. شیرهای کشویی در زمینه صنعت آب و یا سیالاتی که دمای کمتر از هشتاد درجه سانتی گراد دارند، کاربرد بسیار مهمی دارند. گیت ولو یا شیرهای کشویی از جمله شیرهای کنترلی نیستند و از آنها برای قطع و وصل کردن جریان سیالات استفاده میشود. در صورتی که این نوع شیر را برای تنظیم جریان استفاده کنید فرسایش بوجود آمده باعث خرابی شیر میشود.
یکی از خاصیت های
شیر کشویی کم بودن افت فشار در آن است.
با توجه به این نکته در اکثر مواقع این نوع شیر ها را در مسیر لولههای طویل قرار میدهند. در طراحی ساخت شیرهای کشویی یک عدد دیسک قرار داده می شود که زمان باز شدن کامل شیرها از مسیر خارج شده و در بونت شیر قرار میگیرند. دقت کنید که در اکثر مواقع شیرهای کشویی زمانی که سیالات در حال عبور هستند و شیر باز است در مسیرهایی قرار میگیرند که از نظر ابعاد و اندازه با اندازه لولهها یکسان باشند.
در حین استفاده از شیرهای کشویی باید توجه داشته باشید که یا در حالت بسته قرار داشته باشد یا کاملا باز باشد. در غیر این صورت در نحوه کار شیر مشکل به وجود آمده و به درستی کار نخواهد کرد.
با توجه به کاربرد و طراحی ساختی که این نوع شیرها دارند میتوان آنها را به دو دسته شیر کشویی با زبانه پلاستیکی و شیر کشویی با زبانه فلزی دستهبندی کرد. توجه کنید که محبوبیت شیرهای کشویی به دلیل ویژگی ها و مزیتهای بسیار زیادی است که این نوع از شیرها دارند و میتوان این مزیت ها را در چند مورد زیر خلاصه کرد.
· عدم نیاز به سرویس شدن دورهای
· استفاده خیلی راحت از این نوع شیرها
· به کار بردن زبانه چدن داکتیل در زبانه فلزی شیرهای کشویی
· این نوع شیرها در طول زمان بهره برداری به نگهداری نیاز ندارند.