جام آسمان

برای هدیه چه تلسکوپی خوب است؟

از آنجا که سال‌هاست با تلسکوپ و آسمان شب مأنوسم و تدریس و ترویج نجوم از علائق همیشگی‌ام بوده است، یکی از رایج‌ترین سوالاتی که معمولا از من می‌پرسند همین است که «می‌خواهم برای یکی از عزیزانم هدیه بخرم؛ به نظر شما چه تلسکوپی خوب است؟» به‌خصوص وقتی به ماه‌های پایانی سال و ایام نوروز و خرید نزدیک می‌شویم، بسامد این سوال بیشتر می‌شود.

کد خبر: ۱۳۰۲۸۰۲

معمولا افرادی که با دنیای نجوم و انواع تلسکوپ آشنایی خاصی ندارند، وقتی این سوال را می‌پرسند انتظار گرفتن پاسخی سرراست و معرفی یکی دو نوع تلسکوپ با برندهای مشخص هستند.

از نظرشان موضوع به همان سادگی است که مثلا وقتی می‌خواهند گوشی، تلویزیون، یخچال یا ماشین بخرند هم به همان شکل از افراد مطلع سوال می‌کنند. اما واقعیت این است که پاسخ و راهنمایی برای خرید تلسکوپ اصلا کار آسانی نیست، به‌خصوص برای مبتدی‌ها.

این حقیقت دارد که بسیاری از مردم و به‌خصوص بچه‌ها آرزو دارند تلسکوپ در خانه داشته باشند. بروند در حیاط یا پشت بام و تلسکوپ‌شان را رو به آسمان بگیرند و با آن ماه و سیاره‌ها و سحابی‌های زیبا و کهکشان‌های دوردست را تماشا کنند. اما واقعیت این است که اصلا این‌گونه نیست که لوله تلسکوپ را وقتی رو به آسمان می‌گیرید، از پشت چشمی مناظر حیرت‌انگیز را بتوانید پشت سر هم تماشا کنید.

کار با تلسکوپ نیازمند کسب یک مهارت است. درست همان‌طور که رانندگی را ابتدا یاد می‌گیرید و صرفا با خرید ماشین راننده نمی‌شوید، کسی که می‌خواهد از تلسکوپ استفاده کند هم لازم است پیش از خرید، درباره شیوه کار با تلسکوپ آموزش ببیند.

در غیر این صورت اتفاقی که می‌افتد این است که شما برای فرد مورد نظرتان، یک تلسکوپ خوب (که ممکن است گاهی خیلی گران‌قیمت باشد) می‌خرید و او هم با زحمت زیاد و با راهنمایی‌گرفتن از کاتالوگ و اینترنت و ... آن را از جعبه خارج و قطعاتش را سوار می‌کند سپس ماه و نهایتا سیاره‌های مریخ و مشتری و زحل را با آن می‌بیند و حسابی ذوق می‌کند، اما چون جز آنها هر چه در آسمان با تلسکوپ می‌گردد چیزی جز سیاهی و چندنقطه نورانی نمی‌بیند، در نهایت تلسکوپی که با شوق فراوان هدیه گرفته بود به وسیله‌ای تزئینی و گاه جاگیر در گوشه اتاق تبدیل می‌شود. حالت دیگر این که خیلی زود دوباره به جعبه برمی‌گردد و می‌رود گوشه انباری و تمام...!

توصیه همیشگی من این است اگر می‌خواهید برای کسی که به نجوم علاقه‌مند است هدیه بخرید، بهترین کار این است که ببینید آیا در این زمینه قبلا مطالعه و اطلاعات کسب کرده است یا نه.

اگر تازه در ابتدای راه است، بهترین هدیه کتاب‌های خوب نجومی به زبان فارسی است. خوشبختانه در سال‌های اخیر صدها عنوان کتاب در زمینه آشنایی با مقدمات دانش نجوم به زبان فارسی منتشر شده است. راه دیگر هدیه‌دادن اشتراک مجلات نجوم است.

یا این‌که هزینه شرکت او در یک دوره آموزش نجوم آنلاین را بپردازید و فیش ثبت نام در دوره را به او هدیه کنید.

پس از این‌که مطمئن شدید فرد مورد نظر شما اطلاعات پایه‌ای دانش نجوم را کسب کرده و ستاره‌ها و صورت‌های فلکی را در آسمان شب پیدا می‌کند و موقعیت سحابی‌ها و کهکشان‌ها را می‌تواند از روی نقشه آسمان شب بیابد، آن وقت زمان هدیه‌دادن تلسکوپ به او رسیده است.

کافی است مطمئن شوید به رصد آسمان بیشتر علاقه‌مند است یا عکاسی از آنها و این‌که برای رصد ستارگان می‌تواند به خارج از شهر و مناطق بکر طبیعی سفر کند یا نه. در این‌باره مقاله‌های زیادی در اینترنت خواهید یافت.