۹۶ ساعت طلایی برای زنده ماندن

به گزارش جام جم آنلاین، دکتر الهام صفرزاده در گفتگو با ایسنا با اشاره به نقش سیستم ایمنی در مقابله با بیماری کرونا، اظهار کرد: اینکه ما باید فاکتورهای خطری که برای بیماری کووید ۱۹ هستند را بشناسیم و مدیریت کنیم.

وی تصریح کرد: این فاکتورهای خطر تنها کاری که انجام می‌دهند این است که زمان ایجاد پاسخ‌های ایمنی مناسب را به تاخیر می‌اندازند بنابراین سیستم ایمنی نمی‌تواند آن پاسخ موثر را داشته باشد. پس با داشتن یک سبک زندگی مناسب، خواب و استراحت کافی، کنترل استرس و کنترل مصرف شکر و اسیدهای چرب و مصرف ویتامین‌ها که در حکم آنتی اکسیدان و تقویت‌کننده سیستم ایمنی هستند، می‌توانیم عملکرد ایمنی خودمان را در مقابل تهاجم پاتوژن‌ها به ویژه کووید ۱۹ مدیریت کرده و ارتقا دهیم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل یاد آورشد: شیوع بیماری کووید ۱۹ برای اولین بار در دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چین مطرح و به سرعت در کل دنیا منتشر شد و در نهایت به صورت جهانی مطرح شد. ۱۱ مارس ۲۰۲۰ سازمان بهداشت جهانی طی یک بیانیه‌ای کووید ۱۹ را به عنوان پاندمی معرفی کرد؛ با این بیانیه اهمیت این بیماری مشخص شد و به این ترتیب روش‌های مختلف تشخیصی توسعه پیدا کرد. مطالعات اپیدمیولوژیک و استراتژی‌های پیشگیری از بیماری و درمانی متعددی در راستای مدیریت بیماری کووید ۱۹ آغاز شد.

صفرزاده ادامه داد: اگرچه تا به امروز با وجود تلاش‌های علمی گسترده‌ای که در حال انجام می‌باشد هنوز هیچ واکسن یا داروی موثری برای جلوگیری از ابتلا یا درمان بیماری کووید ۱۹ تائید نشده است. با توجه به گسترش سریع و جهانی ویروس، مطالعات و بررسی‌های آزمایشگاهی و بالینی در جهت توسعه درمان‌های موثر ضروری به نظر می‌رسد.

وی با بیان اینکه ۸۰ درصد بیماران مبتلا به کووید ۱۹ فاقد علائم بالینی هستند یا علائم بالینی خفیف و متوسطی دارند، افزود: ۱۵ درصد بیماران پونومونی شدیدی را نشان می‌دهند و تقریبا در ۵ درصد بیماران سندروم دیسترس تنفسی حاد و نارسایی در ارگان‌های مختلف ایجاد می‌شود و مشابه بیمارس سارس و مرس که در گذشته اتفاق افتاده، شایع‌ترین علائم کووید ۱۹، تب، خستگی، علائم تنفسی مثل سرفه و گلودرد و در مواردی علائم گوارشی و عصبی نیز دارد.

صفرزاده خاطرنشان کرد: در حالیکه ایجاد یک پاسخ ایمنی مناسب و تنظیم‌شده، اولین خط دفاعی در مقابل عفونت ویروسی است، اما پاسخ التهابی بیش از حد و ایمنی اکتسابی کنترل‌ نشده ممکن است آسیب بافتی جدی را هم در محل استقرار ویروس و هم در سطح سیستماتیک یعنی در کل بدن ایجاد کند.

وی ادامه داد: فرضیه‌ای مطرح شده مبنی بر اینکه پاسخ ایمنی و التهابی گسترده یک ایمونوپاتولوژی را القا می‌کند که منجر به ایجاد آسیب ریوی حاد و سندرم رجز تنفسی حاد در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ می‌شود. بنابراین با توجه به نقش کلیدی سیستم ایمنی در کووید ۱۹، داشتن دانش و علم کامل از مکانیسم‌هایی که باعث ایجاد این بیماری در انسان‌ها می‌شود، می‌تواند در توسعه و مدیریت این بیماری کمک‌کننده باشد.

این دکتری تخصصی ایمنی شناسی پزشکی با بیان اینکه محل ورود این ویروس عمدتا از طریق مسیر تنفسی است، افزود: به این صورت که وقتی از مجرای تنفسی وارد بدن می‌شود، ویروس از طریق رسپتور خودش که در سطح سلول‌های اپریال ریه است، وارد بافت ریه شده و باعث ایجاد مشکلاتی در آنجا می‌شود.

وی با بیان اینکه ساختار بافت ریه نرمال به نحوی طراحی شده است که تبادل اکسیژن و Co۲ به راحتی انجام می‌شود، گفت: زمانیکه یک پاتوژنی مثل ویروس کووید ۱۹ وارد بافت ریه می‌شود، سلول‌های ماکروفاژی ما شروع به دفاع در مقابل ویروس می‌کنند. از طرف دیگر خود ویروس از طریق سلول‌های اتصال به رسپتورش که سلول‌های پوشاننده ریوی است وارد بافت ریه می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل گفت: ساختار و شکل ویروس به صورتی است که وقتی وارد یک سلول می‌شود، بعضی از ویروس‌ها می‌توانند باعث تخریب آن سلول آلوده شوند و یا به صورت غیرمستقیم سلول‌های ایمنی وقتی می‌خواهند آلوده به ویروس را شناسایی کنند و عملکرد دفاعی داشته باشند، سلول‌های ایمنی ما علاوه بر آن ویروس، سلول حاوی آن ویروس را نیز از بین می‌برند و بعد از ورود ویروس به سلول‌های اپتریال ریه، این سلول‌ها تخریب می‌شوند و نقش این سلول‌های اپتریال که در تبادل گازهای خونی و جلوگیری از ورود مایعات از خارج به آلبول‌های ریه می‌شود، این مکانیسم‌های کنترلی از بین می‌روند و به این ترتیب وقتی فرد تبادل گازهای اکسیژنیش مشکل پیدا می‌کند، تنفسش دچار مشکل می‌شود، سچوریشن اکسیژنش پایین می‌آید.

وی با بیان اینکه سلول‌های ایمنی در وهله اول با توجه به عملکردشان در کنترل ویروس خیلی مهم هستند، خاطرنشان کرد: یک سری از بیماران ما که سیستم ایمنی مناسبی دارند در مقابل تهاجم ویروس به صورت موثر عمل می‌کنند و سیستم ایمنی در همان فاز اول بر ویروس غلبه پیدا می‌کند، اما در برخی از افراد وارد فاز شدید شده و سلول‌های التهابی مختلفی درگیر می‌شوند که در نهایت باعث تخریب بافت ریه و مشکلاتی برای بیمار می‌شود.

این دکتری تخصصی ایمنی شناسی پزشکی افزود: سیستم ایمنی مدام و دائمی در حال عملکرد است، اما به محض ورود پاتوژن‌های مختلف، سلول‌های سیستم ایمنی فعال می‌شوند که این فعال‌شدن منجر به افزایش قابل توجه در نیاز سیستم ایمنی به موادی می‌شود که حاوی انرژی هستند.

صفرزاده با اشاره به فاکتورهایی که بر سیستم ایمنی در مقابله با کووید ۱۹ موثر هستند، اضافه کرد: فعال‌شدن سیستم ایمنی منجر به تولید فاکتورهایی می‌شود که در عملکرد دفاعی بدن نقش دارند. به دنبال ورود پاتوژن، ما شاهد تکثیر در سلول‌های سیستم ایمنی هستیم که ترشح این فاکتورهای ایمنی و همینطور تکثیر سلول‌های سیستم ایمنی نیاز به متابولیت‌های انرژی‌زا دارند مثل اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب که بدن برای تولید این فاکتورهای انرژی‌زا نیاز به فاکتورهایی مثل ویتامین‌ها، املاح معدنی و غیره دارد.