شبکه ملی اطلاعات حصار نیست

وقتی ما در برابر آن از چیزی به نام شبکه ملی ارتباطات حرف می‌زنیم آقایان گلایه می‌کنند که شما به دنبال اینترانت داخلی هستید. اگر مراد این افراد از اینترانت داخلی یا اینترنت داخلی همان شبکه ملی اطلاعات است که نه‌تنها ایرادی ندارد، بلکه کارساز ‌و قابل توجیه است.

لازم به یادآوری است که شبکه ملی اطلاعات، مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی و ابلاغیه سیاست‌های کلان کشور را دارد و مهم‌تر از آن این‌که در شورای‌عالی فضای مجازی شاخص‌ها و الزامات آن تعریف و متعاقبا سند الزامات آن در چندین بند مشخص شده است و ما‌ تا حدود زیادی می‌دانیم که شبکه ملی اطلاعات ما چه باید باشد.

شبکه ملی اطلاعات به این مفهوم است که داده و اطلاعات شما در داخل مرزهای شما و توسط خود شما مدیریت شود و دلیلی ندارد وقتی من به شما ایمیل می‌زنم این ایمیل اول به آمریکا برود و بعد به دست شما برسد. ضمن این‌که سرویس‌ها و خدماتی را که مردم ما نیاز دارند ‌مستقل از اینترنت جهانی (آمریکایی) ارائه شود.

‌این روزها با قطعی اینترنت جهانی است که متوجه می‌شویم در حوزه زیرساختی شبکه ملی اطلاعات چقدر ضعف داریم.

به عنوان مثال ما یک موتور جست‌وجوی معمولی و کاربردی نداریم، ‌هرچند «پارسی‌جو» فعال است و کار می‌کند اما خیلی‌ها از جمله برخی مدیران در همین وضعیت قطعی اینترنت جهانی گلایه کردند که چقدر این موتور جست‌وجو ضعیف است! در حالی که یک جست‌وجوگر اینترنتی با تعداد بالای کاربرانش است که به بلوغ و تکامل می‌رسد.

چرا کاربران از موتور جست‌وجوی داخلی استفاده نمی‌کنند؟ چون مقامات و وزارت ارتباطات نگاه حکمرانانه به فضای مجازی نداشتند. همین نگاه در وضعیت پیام‌رسان‌های داخلی هم صدق می‌کند.

به عنوان مثال تلگرام به عنوان یک پلتفرم خارجی تمام داده‌های ما را جمع‌آوری کرده و خودش هم درباره آن قانون‌گذاری و رگولاتوری می‌کرد،‌ نهایت واکنش ما در این رابطه محدود به یک خواهش آقای وزیر از مدیرعامل تلگرام بود! در حالی که نه‌تنها این یک ایراد بزرگ در عدم مدیریت چنین پیام‌رسانی است بلکه شأن ما را هم بسیار در این حوزه پایین می‌آورد.

درحالی که باید این شیوه معکوس باشد، ‌چرا که وقتی یک پیامرسان قوانین شما را اجرا نمی‌کند باید آن را حذف کنید.‌ این همان کاری است که روسیه یا چین و دیگر کشورها غربی انجام داده‌اند. یک ذهنیت رایج و اشتباهی وجود دارد مبنی بر این‌که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات مساوی است با حصارکشی مجازی دور ایران! این به نوعی سوء‌استفاده از ضعف سواد رسانه‌ای مردم است.

برای فهم این موضوع هم می‌توانیم یک مثال ساده داشته باشیم،‌ این‌که ما همین الان چیزی به نام مرز داریم و کارکرد آن هم این است که ورود افراد و اجناس و غیره را کنترل کنیم،‌ همین کار آیا به مفهوم محدود کردن جامعه است؟ این به مفهوم حصارکشی دور ایران است؟ در حالی که این باعث روشمند شدن ارتباطات جامعه ایرانی و دنیا و متعاقبا جلوگیری از هرج و مرج در کشور است.

عزیز نجف‌ پور - کارشناس فضای مجازی / روزنامه جام جم