سایۀ بلند NBA بالای سر بسکتبال بین‌المللی

این سه بازیکن به اتفاق 9 نفر دیگر از NBA به عنوان اعضای تیم ملی ایالات متحده، هواداران بسکتبال در سراسر دنیا را شگفت‌زده کردند. اکنون 27 سال از آن روزها گذشته است و بسکتبال NBA آخرین فصل خود را با قهرمانی یک تیم کانادایی به پایان رساند و یک مدیر آفریقایی، از کشور مالی رییس ستارگان بین‌المللی است. ستارگانی که بعد از سال‌ها به کمک NBA موفق به شکست دادن تیم آمریکا شدند همان‌گونه که در سال‌های پیش‌تر نیز این اتفاق تکرار شده بود. حتی باید از مراسم انتخاب باارزش‌ترین بازیکن NBA گفت که امسال با تاج‌گذاری بازیکن یونان همراه شد.

در حقیقت، نفوذ بین‌المللی NBA بسیار دور‌ و‌ دراز شده است و مسبب ایجاد «نسل‌های طلایی» بازیکنان اسپانیا، آرژانتین، فرانسه و استرالیا و همچنین شکل‌گیری فعالانۀ فرهنگ بسکتبال در چین، اروپا و آفریقا.

در جام جهانی 2019 چین، بسیاری از این ستاره‌ها با پیشینۀ قابل قبولی در NBA برای کشورهای خود بازی کردند. جریانی که نقطۀ شروع آن 1992 با «تیم رویایی» بود و به گسترش NBA در سطح جهانی از زمان تشکیل تیم رویایی منجر شد. تا پیش از این تاریخ اتفاقات دیگری را هم می‌توان اشاره کرد اما به گستردگی و پیوستگی پیشرفت بسکتبال دنیا در 27 سال گذشته نیست.

در اینجا به تعدادی از این اتفاقات اشاره می‌کنیم.

المپیک 1972: اتحاد جماهیر شوروی در میان جنجال‌های سیاسی، ایالات متحده را در بازی برای مدال طلای بسکتبال شکست داد. این اولین باری بود که ایالات متحده طلا را از دست می‌داد و البته به اعتراض، مدال‌های نقره خود را نپذیرفتند.

المپیک 1976: بسکتبال زنان برای نخستین بار به المپیک معرفی شد. 20 سال بعد WNBA (اتحادیه بسکتبال زنان آمریکا) به راه افتاد و اولین بازی در سال 1997 برگزار شد.

1987: بازی NBA All-Star اولین پخش NBA با پخش CCTV تلویزیون دولتی چین، مجوز گرفت.

نوامبر 1990: تیم‌های فینیکس سانز و یوتا جز، اولین بازی‌های NBA را در خارج از آمریکای شمالی و در توکیو برگزار کردند.

المپیک 1992: جهان شاهد سلطۀ ستاره‌های بسکتبال NBA در بارسلوناست. تیم آمریکا به طور میانگین با 44 امتیاز در بازی‌های خود پیروز شد.

94 – 1993: حکیم اولاجوون برنده MVP، اولین بازیکن متولد خارج از 50 ایالت متحده آمریکاست که عنوان باارزش‌ترین بازیکن را بدست می‌آورد. او همچنین تیم راکتس را به دومین قهرمانی خود هدایت کرد. بازی بین نیویورک و هیوستون راکتس در فینال اولین بار بود که در چین پخش مستقیم شد.

المپیک 1996: تیم چین برای اولین بار به جمع 8 تیم برتر صعود کرد.

1996 : آلن آیورسن و کوبی برایانت هر دو به نمادهای فرهنگی NBA در چین و در سراسر جهان تبدیل می‌شوند.

2001 : وانگ ژی ژی اولین بازیکن چینی بود که به NBA پیوست.

2002 : آرژانتین به تیمی تبدیل شد که تیم ملی ایالات متحده را در مسابقات جهانی ​​شکست داد.

26 ژوئن 2002: یائو مینگ اولین بازیکن بین‌المللی NBA است که در بسکتبال NCAA (لیگ دانشگاههای آمریکا) بازی نکرده است.

2004 : اولین دیدار بازی‌های NBA بین هیوستون و ساکرامنتو در چین برگزار شد.

2004 : اولین بازدید مایکل جردن از چین. این تور از سایر بازیکنان NBA – کوبی برایانت ، جیمز هاردن و استفن کری – الهام گرفته بود تا بتوانند تورهای سالانه چین را برگزار کنند.

2004: پورتوریکو در المپیک تابستانی 2004 بر ایالات متحده پیروز شد.

2004: آرژانتین در بازی‌های المپیک 2004 یونان مدال طلا را بدست آورد (و تنها تیمی بود که از سال 1992 با وجود تیم‌های آمریکا در بسکتبال المپیک طلا گرفت). این بخشی از دوران طلایی آرژانتین بود. بازیکنان اصلی این تیم عبارت بودند از لوئیس اسکولا، مانو جینوبیلی و کارلوس دلفینو. این تیم به «نسل طلایی» بسکتبال آرژانتین لقب گرفت.

2005: آندرو بوگوت در میلواکی باکس به عنوان استرالیایی برتر در تاریخ NBA تبدیل شد.

9 نوامبر 2007: یائو مینگ در برابر هم‌بازی چینی خود یی جیان لیان قرار گرفت. بازی ملیواکی – هیوستون یکی از تماشایی‌ترین بازی‌های تاریخ NBA است که بیش از 200 میلیون بیننده چینی داشت.

2008 : عصر طلایی بسکتبال اسپانیا. این تیم در بازی‌های المپیک 2008 و 2012 با کسب مدال نقره، توسط برادران گسول و خوان کارلوس ناوارو و ... ظهور کرد.

2010 : استفان ماربری، ستاره سابق NBA پس از ترک این لیگ، خود را دوباره به عنوان بازیکن در چین معرفی کرد. وی پس از کسب سه عنوان قهرمانی با تیم بیجینگ در لیگ چین (CBA)، یک نماد فرهنگی در چین شد.

11 نوامبر 2014 : دیرک نوویتسکی آلمانی با بیشترین امتیاز که توسط بازیکنی غیرآمریکایی کسب شد، در رتبه ششم امتیازآورترین بازیکنان ‌NBA قرار گرفت.

2015: بازی NBA Africa، اولین بازی در آفریقا با حضور تیم‌های حرفه‌ای برگزار می‌شود. در سال 2019، NBA و FIBA برنامه‌های مشترکی را برای ایجاد یک لیگ حرفه‌ای در آفریقا مشابه لیگ قهرمانان اروپا اعلام کردند. بازی‌ها در ژانویه سال 2020 آغاز می‌شود.

7 آوریل 2015: سیم بولار اولین بازیکن هندی‌تبار است که در NBA بازی کرد.

جوایز NBA 2019: جیانیس آنته‌توکونمپو(Giannis Antetokounmpo) از یونان لقب با ارزش‌ترین بازیکن NBA را از آن خود کرد. بازیکن تازه وارد (روکی) سال لوکا دونچیچ (دالاس) ازاسلوونی، بازیکن دفاعی سال رودی گوبرت از فرانسه و بیشترین پیشرفت پاسکال سیاکام (Pascal Siakam) از کامرون معرفی شدند. در فصل گذشته، تورنتورپتورز نیز به عنوان اولین تیم در خارج از ایالات متحده، قهرمانی در NBA را به دست آورد.

2019 : روی هاچیمورا Rui Hachimura ستاره تیم دانشگاه گونزاگا، به اولین بازیکن ژاپنی در NBA و تیم واشنگتن تبدیل شد.

در حال حاضر 108 بازیکن از 38 کشور در هفتاد و چهارمین دوره رقابت‌های اتحادیه ملی بسکتبال ( NBA ) حضور دارند. کانادا با 16 بازیکن در ردیف نخست است. استرالیا با 9 بازیکن، فرانسه 8، کرواسی 7، آلمان 5، ترکیه و برزیل هرکدام 4 بازیکن، بیشترین بازیکنان را در NBA دارند.
آنگولا، اتریش، جمهوری چک، دومینیکن، مصر، فنلاند، گرجستان، هائیتی، ژاپن، مالی، مونته‌نگرو، نیوزلند، نیجریه، پورتوریکو، کنگو، سنگال و انگلستان، هفده کشوری هستند که هر کدام یک بازیکن در NBA دارند. بازیکنانی که پیشرفت‌های بسکتبال در بالاترین سطح را به تیم‌های ملی کشورهای خود انتقال می‌دهند.

افشین رضاپور/روزنامه نگار