مجازات‌هایی که میانبر رهایی از زندان می‌شوند

به گزارش جام جم آنلاین از باشگاه خبرنگاران جوان، «حتی الامکان حکم به زندان ندهید» این سخنی بود که سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه خطاب به قضات مطرح کرد و به نوعی از مجازات‌هایی که می‌توانند جایگزین حبس شوند صحبت کرد؛ بر اساس قانون مجازات اسلامی و به منظور کاهش حبس و تعداد افرادی که در زندان به سر می‌برند مجازات‌های جایگزین حبس به وجود آمدند و به عنوان بازوی کمکی برای مجرم هستند.

استفاده از مجازات‌های جایگزین حبس می‌تواند نقش مؤثری در کاهش بزه داشته باشد؛ حضور در زندان و تجمع مجرمان در کنار یکدیگر راه حل درستی نیست و به همین دلیل است که دستگاه قضا سعی کرده تا جای ممکن از مجازات‌های حبس استفاده کند، تجربه نشان داده حضور مجرمانی که سابقه کیفری نداشته‌اند در کنار مجرمانی که برخی از آن‌ها بالفطره هستند می‌تواند مشکل آفرین باشد و به همین دلیل مجازات‌های جایگزین به منظور کمک به متهم و مردم جامعه به وجود آمده‌اند.

کاهش بزه مجرمان به کمک مجازات‌های جایگزین حبس

گاهی اوقات پیش می‌آید که یک جوانی که هیچ سابقه کیفری هم ندارد به دلیل هیجانات رفتاری مرتکب خطایی شود و اگر این جوان وارد فضای سخت و سنگین زندان شود ممکن است تبعاتی داشته باشد و او با جرایئم جدیدی هم حتی آشنا شود.

مجازات‌های جایگزین حبس در ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی نوشته شده‌اند و بر اساس این ماده دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی و محرومیت از خدمات اجتماعی از جمله مواردی هستند که می‌توانند جایگزین حبس‌های مدت‌دار شوند.

سیاست قانون‌گذار از تدوین مجازات‌های جایگزین حبس کمتر کردن جنبه خشن جرم و مجازات و کمک به آحاد مردم جامعه است و مدتی است که برخی از قضات در شهر‌های مختلف کشور به جای حکم‌های حبس از مجازات‌های جایگزین استفاده می‌کنند.

برای تحقق مجازات‌های جایگزین حبس باید به موارد قانونی توجه داشته باشیم برای مثال حبس‌هایی که از یک تا ۳ ماه هستند مشمول مجازات‌های جایگزین حبس می‌شوند و از سویی دیگر مجازات‌های یک تا ۶ ماه هم اگر برای فرد سابقه کیفری وجود نداشته باشد می‌تواند مشمول محکومیت جایگزین حبس شود.

گچ کاری مدارس مناطق محروم به جای رفتن به زندان

مدتی پیش خبری از شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری ۲ شهرستان فاروج استان خراسان شمالی منتشر شد بر اساس این خبر قاضی به ۲ تن از مجرمان این شهرستان حکمی جز زندان داده بود و محکومان مجبور بودند که گچ کاری مدارس و کاشت نهال در فضای عمومی شهر را بر عهده دیدند.

هم گچ کاری مدارس در آستانه تخریب و هم کاشت نهال در فضای عمومی شهر به جهت زیبا سازی برای شهروندان مهم و حیاتی است.

یکی دیگر از احکام مجازات‌های جایگزین حبس مربوط به شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری ۲ استان بهبهان است قاضی این پرونده به متهمی که به صورت غیرقانونی پرنده‌ای را شکار کرده بود دستور داد تا به جای تحمل حبس درباره آثار مخرب شکار غیرمجاز روی طبیعت و محیط زیست تحقیق کند و آن را در ۵۰ نسخه در جهت آموزش در فضای درسی و محیط اداری آماده سازد.

خرید مایحتاج خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد به جای حبس

دادگاه کیفری دیلم هم از مجازات‌های جایگزین حبس برای کمک به مردم استفاده کرد و به جای آن که متهم را به زندان بیندازد تدبیری اندیشید تا فرد متهم که در یک دامداری فعالیت داشته ۳۵ کیلو گوشت را تهیه کرده و به خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد بدهد.

در آستانه سال تحصیلی جدید هم دادگاه شهرستان پارسیان تدبیری اندیشید تا متهمان برای دانش آموزان محروم نوشت افزار تهیه کنند و در اختیار آن‌ها قرار دهند.

البته شاید پرونده دختر پورشه سواری که در اصفهان تصادف کرد را هم به یاد داشته باشید این متهم علاوه بر پرداخت دیه و حبس تعلیقی مجازات جایگزین حبسی را هم دریافت کرد؛ بر اساس حکم دادگاه متهم باید دو جلد کتاب در مورد موضوعی که دادگاه انتخاب کرده و مرتبط با جرم و اخلاقیات است را یاد بگیرد و مضامین آن را به همراه گواهی به دادگستری ارائه کند.

استفاده از مجازات‌های جایگزین راهی جدید و شیوه‌ای بسیار مناسب در جهت کاهش جرم و جرائم است و می‌تواند از تبعات زندانی شدن مجرمان بکاهد.